7 Ağustos 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

DÜNYADA OLUP BİTENLER Asya İşler kızışıyor GG” bıraktığunız haftanın son gü nü, Güney Doğu Asyada batısı Ku- zey Vietnam, kuzeyi de Komünist Çin kıyılarıyla çevrili Tonkin körfezinde bütün dünyada geniş yankılar uyan- dıran bir olay geçti. Hüviyeti bilinme- yen üç torpito, pazar sabahı, bu kör- fezdeki, bir amerikan savaş gemisine, Maddox destroyerine saldırdı. Ame- rikan Savunma Bakanlığının yayınla- dığı bildiriye bakılırsa, Maddox saldı- rıya uğradığı sırada hareket halinde değildi, açık denizde demir atmış, ya- tıyordu. Fakat saldırıya uğrar uğramaz hemen demir aldı ve ufak toplarını harekete geçirerek kendini korumaya başladı. Öte yandan o dolaylarda bulu nan Ticonderoga uçak gemisinden kal- kan tepkili uçaklar da Maddox'un yar- dımına koştular. Çok geçmeden kim- liği bilinmeyen üç torpitodan biri ağır hasara uğradı, ikisi de yara alarak ya- vaş yavaş geri çekildiler. Amerikan ge- misi ne hasara uğradı, ne de kimsenin burnu kanadı. Olaydan zarar görenler, saldıran torpitolar oldular. Olay Washingtonda duyulur duyul- maz ortalıkta belirli bir heyecan gö- rüldü. Gazeteciler hemen Savunma Ba- kanlığına koşarak torpitoların kimliği- ni öğrenmek istediler. Saldırı Tonkin körfezinde olduğuna göre bu gemiler ya Kuzey Vietnam, ya da Komünist Çin gemileri olmalıydılar. Fakat baş- langıçta, Savunma Bakanlığı yetkilile- ri bu konuda biç konuşmak istemediler. Anlaşılan, onlar da gemilerin kimliği hakkında fazla bilgi almamışlardı. Fakat bu sessizlik kısa sürdü. Önce, torpitoların Maddex'e Kuzey Vietnam yönünden yanaştıkları anlaşıldı. Son- ra, yaralandıktan sonra da aynı yöne uzaklaştıkları bildirildi. Nihayet, ak- şama doğru bir gazeteciyle görüşen Dışişleri Bakanı Dean Rusk Maddox'e saldıran gemilerin Kuzey Vietnam ge- mileri olduğunu açıkladı. Rusk'a göre, Kuzey Vietnam gemileri sonunda ağız- larının payını almışlardı, eğer bir ke- re daha aynı şeyi yapacak olurlarsa, gene ağızlarının payını alacaklardı. Maddox'a saldıran gemilerin Ku- zey Vietnam bayrağını taşıdıkları an- laşıldıktan sonra, (o Vietnam durumu Amerikada bir kere daha gü- nün konusu oldu. Başta Senatodaki Cumhuriyetçilerin lideri Illinois sena- törü Dirksen olmak üzere Johnson ida- resinin bütün muhalifleri, olayı Baş- kanın dış politikayı iyi yürütemedi- ği yolundaki iddialarını doğrulamak i- çin kullanmaya çalıştılar. (o Dirksen'e göre, bu olay, Amerikaya Güney Doğu Asyadaki tutumunu yeniden gözden geçirmesi için en iyi işaretti. Bu ten kitler karşısında Beyaz Saray hiçbir a- çıklama yapmadı. yalnız bir sözcü Başkanın olaydan hemen haberdar e- dildiğini söyledi. Öte yandan aynı gün öğleden sonra Savunma Bakanı Ro- bert S. McNamara yüksek rutbeli su- baylarla Pentagon'da bir toplantı ya- parken Başkan Johnson da, yaz Sarayda, Dışişleri Bakan Yardımcısı George Ball ve Savunma Bakan Yar- dımcısı Cyrus R. Vance'la görüştü. Yavuz hırsızlar AKİS/20 Bi yandan Washington Maddox'a saldıran gemilerin Kuzey Vietnam bayrağını taşıdığını ileri sürerek bu ül kenin yöneticilerinin dikkatini çeker- ken, öte yandan Kuzey Vietnamlılar da, bu saldırı konusunda hiçbir açıklama yapmamakla beraber, saldırıya uğra- dığı sırada Maddox'un Kuzey Vietnam sularında bulunduğunu iddia ettiler. Fakat Yedinci Filo yöneticilerine ba- kılırsa bu iddia doğru olamaz, çünkü Maddox saldırıya uğradığı sırada Ku- zey Vietnam kıyılarından elli, ellibeş mil açıktaydı. Amerikan denizcilerine göre, Yedinci Filoya mensup gemiler şimdiye kadar bu sularda devamlı o- larak devriye gezmişler, fakat hiçbir saldırıya uğramamışlardı. Yedinci Fi- lo gemilerinin bu devriye gezilerinde- ki amacı, kuzeydeki Vietnamlı limanla- rından güneydeki çetecilere silâh ve yardım gelmesini (önlemek ve Kızıl Çinden Kuzey Vietnama giden gemi- leri gözlemektir. Maddox olayının ikinci perdesi de, bu haftanın ilk gününde açıldı. Cum- huriyetçilerin olayı dillerine dolayarak kendi dış politikasına iyice yükl ceklerini anlayan oBaşkan Johnson, gazetecileri (Beyaz Saraya çağırarak beklenilmeyen bir basın toplantısı yap tı ve Yedinci Filoya yolladığı kesin emirleri kamu oyuna açıkladı. Bu e- mirlere göre, Tonkin Körfezi dolayla- rındaki bütün deniz kuwvetleri takvi- ye edilecek ve bu kuvvetler, eğer ken- dilerine saldıran olursa, en ağır şe- zl karşılık vereceklerdi. Devriye ezilerine son verilmesi diye birşey söz konusu değildi. Ancak Başkan Johnson'ın yaptığı bu açıklama Cumhuriyetçileri sustur- maya yetmedi. Bu sefer Goldwater de işin içine karıştı ve olayları kendi işine gelir şekilde yorumlamaktan ge- zi kalmadı. Aradan yirmidört saat bi- le geçmeden, " Başkan Johnson sert davranmaya çağıranların içine bir ye- nisi daha karıştı. Bu yeni gelen, Gü- ney Vietnam Başbakanı General Ngu yen Knanh'dı. İş başına geçtiği gün- den başlayarak amerikan idarecileri- ni Kuzey Vietnama karşı daha sert davranmaya yöneltmeye çalışan Ge- neral Khanh, Maddox olayından sonra gazetecilerle yaptığı bir konuşmada, u olayın amerikan idarecilerine doğ- ru yolu göstermiş olacağı umudunu a- çıkladı Khanh'a göre "doğru yol" ko- münistlere sert davranmaktı. Büyük başın büyük derdi yz içeriden ve dışarıdan (gelen tenkitleri arttırması bakımından de-