7 Eylül 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

Tİ Y A Atina Atina Festivali Timi en verimli devresi olan yaz aylarında, yunanlı komşularımız festivallerin arkasını kesmiyorlar. E- pidauros Festivali biter bitmez Ati- na Festivalini başlatıyorlar. Başbakanlığa bağlı Turizm Ofisi- nin kurduğu ve her mevsim biraz da- ha geliştirerek devam ettirdiği Atina Festivalinin dokuz yıllık bir geçmişi var. İlk zamanlar kendi imkânlarıyla yetinen bu Festival, son yıllarda -tu- n- Atina Festivali şimdi Avrupa- lıyor. 24 Temmuzdan 22 Eylüle kadar süren faaliyetine ait çok zengin prog- rama bir göz atmak bu konuda insa- na yeteri kadar fikir vermiye yetiyor. Bu programda neler yok ki... Ati- na Devlet Tiyatrosunun antik dram ve komedi - Aristophanes - temsille- rinden. Devlet Orkestrasının yabancı solistlerle verdiği büyük konserlerden, Yunan Kadınlar Birliği (o "Lyceuin Club"ün tertiplediği milli dans gös- terilerinden çok Oo yabancı toplulukla- rın çeşitli faaliyeti geniş yer tutuyor. Bunlar arasında Zürich'in ünlü Oda Orkestrası, (oMarcelle (o Tassencourt'- un oO"Tiyatro ve Kültür" topluluğu - Pierre Vaneck'le "Le Cid" ve Polyeu- ete" temsilleri-, Margot Fonteyn'in İngiliz bale topluluğu, Frankfurt O- perası - "Salome" ve "Elektra" tem- Berlin Radyo Senfonik Or- kestrası, Maurice Belart'ın ünlü "Yüz- yıl Balesi" ve Von Karaian idaresin- deki Viyana Filarmonisi var. Herode Atticus Tiyatrosu tina Festivalinin temsilleri ve kon- serleri Atinanın içinde Akropolis e- teklerindekl Herode Atticus odeonun- da veriliyor. Bu tiyatro, adından da anlaşılacağı gibi, Romalılardan kalma bir binadır. "Muazzam servetini eski yunan sitelerinin restorasyonuna ve hipodrom, tiyatro, kaplıcalar gibi halka yararlı olacak büyük yapılara harcamış olan ünlü Konsül ve reto- rik hocası Herode Atticus -Tiberias Claudius- tarafından TI. yüzyılda TR O yaptırılmıştır. 3500-4000 kişi alan ve son yıllarda devamlı tamirler gören bu açıkhava tiyatrosu, sahne tarafı da kaim bir duvarla kapalı olduğu için, mükemmel bir akustiğe sahip- tir. Bu sayede müzikli oyunlarla kon- serler için, yapılışındaki maksada uy- gun olarak, bugün de gerçek bir "ode- on" vazifesi görebilmektedir. Atina Festivalinin ( çeşitli gösteri- lerinde bilet fiyatları daima değişiyor. eselâ Yunan Devlet Tiyatrosunun temsillerinde 12-4 lira arasında iken yabancı trupların, orkestraların, bale topluluklarının temsil ve konserlerin- zevkli, akıcı bir çeviriden ookumakla kalmıyacaklar, o tiyatro sanatını do- gurmuş olan Dionysos dininin şiir yüklü bir övgüsünü de dinlemiş ola- caklardır. "Bakkha'lar" Euripides'in İsadan önce 408 yılında, Atinadan lâyık ol- duğu saygı ve itibarı görmediği için, göçettiği Makedonyada, Pella'da ya- zılmış, ilk defa da Atinada değil Di- on'da, sonbahar olimpiyadlarında oy- nanmıştır. "Iphigenia Aulis'te", "Aik- meon Korinthos'ta" adlı oyunlarıyla birlikte, ölümünden iki yıl önce yaz- dığı son trilogia'nın üçüncü oyunudur Konusu, Dionysos dininin yayılmasını yasak eden Thebai Kralı Pentheus'- un Bakkhalar tarafından parça par- ça edilerek cezalandırılmalıdır. Ona bu cezayı verenler arasında, Diony- bom ta "Helena" Şimdi Atina festivalimin gülü de 80-15 lira arasında (artabiliyor. Hattâ Margot Fonteyn balesi, Von Karaian idaresindeki konserler gibi çok pahalıya malolan topluluklar için 140-30 liraya çıkabiliyor. "Bakkha'lar" Alia Festivalinin 29 Temmuz açı- lış gecesi için seçilmiş olan oyun Açılış temsili Euripides'in "Bakkhalar"ıydı. 1944 de. Klâsikler serisinde, Sabahattin Eyü- boğlunun sanatçı kalemiyle (o dilimize kazandırılmış, ne yazık ki bizde oy- nanmamıştır. Kitap halinde okuma- mış olanların bu tercümeyi okumala- rı büyük bir kazançtır. Çünkü Euripi- des'in en lirik oyunlarından birini sos'un mistik bir çılgınlığa sürükledi- , kendi anası Aglaue d başına gelip elindeki cunda oğlunun kesik başını görünce deli gibi olur. Bütün suçu, Bakkha- larla beraber, bu cinayeti kendisine işleten tanrı Dionysos'a yükler. Di- onysos -bu oyunun kişilerinden biri olarak sahnededir - kendisini hor gör- mekle, bir tanrıya hakaret etmekle uğradıkları (o felâketi (o hakettiklerini söylediği zaman verdiği cevapta ise, taassuba, batıl inançlara karşı nar zaman akü ve sağduyuyu savunmuş olan EFuripides kendini duyurur: “Tanrılar öfkelerinde insanlara ben- zememeni" AKIS/31