20 Ağustos 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 29

F E Feza Tekniğin zaferi (Gg haftanın başlarında bir gün Başkentte, oBakanlıklara giden troleybüsün içinde iki genç adam ko- nuşuyordu. Konuşmalarından dünya meseleleriyle yakından ilgilendikleri anlaşılan gençlerin biri : "— Peki, dedi, bu adamların iki- si birden fezaya çıktılar ama, ya iki- si birden geriye dönmezse ne Ola- cak?". Arkadaşı hemen cevap verdi: "— Merak etme, elbette Ruslar onların yerine dünyaya gösterecekleri birer dublör hazırlamışlardır bile!.." Gerçekten Sovyetlerin son denemesi, başlangıçta dünyaya açıklanır gibi görünmekle beraber yine de büyük bir gizlilik içinde cereyan etti. Bir kere uçuşun başladığı, tam Berlin duvarının inşasının (o yıldönü- münde, tantanalı bir sekilde ilan e- dildiği hâlde biteceği tarih hakkında hiçbir bilgi verilmedi. Fezaya gönde- rilen astronotların biyografileri, efsa- neleştirilerek verildiği hâlde bu iki li uçuşun mahiyeti ve amacı açıklan- madı. Astronotların her an bulunduk- ları yer bilindiği ve bugünkü teknik- le iniş ve atılış noktalarını kesin ola- rak hesaplamak kabil olduğu (hâlde bu konudaki bilgiler titizlikle gizlen- di. İşte bu gizlilikler sebebiyle az ge- lişmiş ülkelerde olay nekadar efsane- leştiyse, ileri batı ülkeleri halkı da yine herşeyden şüphelenmeğe devam etti. Hattâ Krutçef ile Astronotların televizyon ekranında karşılıklı görül- melerini önceden çekilmiş bir filme N atfedenler bile oldu. Bu aslında hiç de garip değildi, yalancının mumunun yatsıdan daha geç zamana kadar yan- dığı görülmemiştir. Sovyetler (o batı dünyasında "yalancının evi yanmış, kimsecikler inanmamış" ata sözünün Uçan a olmuşlardı! Anda işlerin gizli kapaklı oyapıl- ması ve buna mukabil olayın si- yasi propaganda konusu edilmesi bir yana, deneme büyük bir teknik başa- va. Başkan Kennedy'nin de dediği ; Rusların Amerikalılardan ileride olduğunu açıkça göstermektedir. Si- yasi maksatlarla söylenenler ayıklan- sa bile olaydan geriye birçok ilgi çe- kici sonuçlar kalmaktadır. Herşeyden önce, denemeye katılan Andreyan G. Nikolayef ile Pavel R. Popoviç hiç değilse kırdıkları çok önemli dünya rekorlarıyla öğünebilirler. Hattâ bu, daha yere inmeden kendilerine "feza şampiyonları" "feza milyonerleri" ad- larının takılmasına, fezada katettik- leri milyonlarca kilometrelik mesafe sayesinde büyük şöhret kazanmaları- na sebep oldu. Haftanın sonunda Kremlin meydanında yapılan büyük bir karşılama ye kutlama töreninde millettaşları tarafından bağrına ba- sılmaya bu yüzden hak kazandılar. Andreyan Nikolayef, o Moskovaya 550 kilometre uzakta bir devlet çift- liğinde 1930 da doğmuştur. Kendisinin çocukluğunda yüksek bir ağaca çı- karak oradan uçmayı düşündüğünü, hattâ arkadaşlarını da bu yönde ik- naya çalıştığı yolunda bir hikâye, ast- ronot arkadaşları arasında anlatıl- maktadır. Fakat, Rusların, 2 numa- ralı astronotu Tıtofun söylediğine bakılırsa, küçük Nikolayefin basire- ti galip geldiğinden olacak ki, son- radan bu teşebbüsünden vazgeçmiş- tir. Babası gibi Nikolayef de civarda- ki ormandan odun kesmekle işe baş- ladı, onun 1944 de ölümünden sonra, ağabeysi İvan da odun keserek kar- deşlerine bakmağa başladı. Nikolayef önceleri bir doktor olmayı çok istiyor- du, fakat talih onu da orman mekte- bine girmeğe zorladı, neticede orman- da ağaç kesen işçilere posta başı ta- yin edildi. Askerlik çağı gelince ha- va kuvvetlerine ayrıldı ve bir ta telsizci olarak görev aldı. çocukluğundanberi uçmağa can atan ateşli Nikolayefi böyle nisbeten pasif bir iştatmin etmedi, o kendi uçağının pilotu olmağı istiyordu. Nihayet 1954, de katıldığı pilotluk kursunu bitir- di, avcı pilotu oldu; 1959 danberi de astronot olarak staj görmektedir. Nikolayefin astronot olarak seçili- şinde bir hâdisenin önemli rolü olmuş- tur: Bindiği avcı uçağında motorun stop etmesi üzerine uçağını terket- meyerek onu sağ salim yere indirme- ge muvaffak oluşu amirlerinin dikka- tini çekmiş ve o sıralarda aranılan astronot adaylarından birisi (olarak onun adı bildirilmiştir. Nikolayefin ailesi kalabalıktır, tam altı kardeştirler, annesi sağdır Ailesindeki fertlerin sayısının çöktü- gü yönünden Pavel Popoviç de ar- kadaşına uymaktadır; iki erkek iki de kız kardeşi vardır. Bu astronot da 31 yıl önce Ukray- na da doğdu. Naziler memleketini iş- gal ettikleri zaman Popoviç 11 yaşın- daydı. Harbin fecaatini küçük yaşta görerek çok erkenden olgunlaştı. Tah- sili harp yüzünden yarım kaldığından AKİS, 20 AĞUSTOS 1962 Sovyet feza adamları bir arada Medeniyete yeni adımlar