18 Haziran 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

DÜNYADA OLUP BİTENLER İtalya Rejimin nabzı İtalyada (bitirdiğimiz hafta içinde yapılan belediye seçimleri, beklen- diği gibi, genel siyasi eğilim hakkın- da az çok açık fikirler vermiştir. Ger- çi bunlar teşrii seçimler kadar İtal- yan vatandaşının siyasi görüşünü doğrudan doğruya aksettiren bir yok- lama olmaktan uzaktır, fakat hiç bir yerde belediye seçimleri İtalyada ol- duğu gibi, mevcut siyasi ostatünün ömrü ve itibarı hakkında kat'i hük- mü vermez ve yine hiç bir yerde bu oylamalara iştirak nisbeti İtalyadaki kadar yüksek değildir. Bunda bele- di kurumların memleket ve vatan- daş üzerindeki hayli büyük yetkisinin de tesiri vardır. Seçimler, geçen Şubat ayında hü- kümet formülünde kabul edilen o Ö- nemli yeniliği yakından takip etmiş- tir. Bilindiği gribi, İkinci Dünya Har- binin son buluşundan beri İtalyayı uzun zaman tek başına, sonra çeşit- li desteklerle, fakat fiilen ve müste- miren idare etmiş olan katolik Hris- tiyon - Demokrat Partisi bu yılın ba- şında, bir yandan parti içindeki dal- galanmaları ve çatlakları hesaba ka- tarak, diğer yandan parlâmento ha- vasını ve riyaziyesini göz önünde tu- tarak, uzun zamandır tatbik ettiği sağ - merkez kombinezonunu terke- dip, sol - merkez formülüne girmiştir. Bu, pratikte sağcı Liberalleri koa- lisyon dışında bırakmak, buna kar- gılık solcu sosyalistlerin, - Nenni sos- yalistlerinin - dışarıdan desteğini sağ- lamak şeklinde tecelli etmiştir. suretle Hristiyan - Demokratlar, De- mokrat sosyalistler ve Cumhuriyetçi- ler ile hükümet kurmuşlar ve o zama- na kadar komünistlerle bazı rabıta- larından dolayı aforoz edilmiş du- rumda olan Nenni sosyalistlerinden de destek almışlardır. Bunu yaparken, katolik partinin sol cenah lideri ve halen Başbakan olan Amintore Fan- fani büyük bir sorumluluk altına gir- mekte idi. Hristiyan - Demokrat par- tinin bu orijinal sisteme tahammül e- demeyip tamamen dağılması ihtima- . Diğer taraftan yine bu for- mül yüzünden müfrit cenahların kuv- vetlenmesi tehlikesiyle de (o karşılaşı- lıyordu. İste, bitirdiğimiz hafta 8 yapılan belediye seçimleri bütün ihtimallerin tahakkuk derecesini ölç. müş ve ortaya bazı müşahhas netice- ler koymuş bulunmaktadır. Bel veren parti Seçim baza bölgelerde iki gün sür- müştür. Bu bir bakıma oy vermek AKİS, 18 HAZİRAN 1962 Fanfani Sorumluluklar iştahsızlığı ile izah edilmektedir. Fa- at son neticeler, iştirak nisbetinin zannedildiği ve korkulduğu (okadar düşük olmadığını göstermiştir. Evvelâ üzerinde en çok durulan ihtimalinin tahakkuk etmediği, tama- men aksi bir sonuca varıldığı görüldü: Müfrit cenahlar ağır kayıplara uğ- ramışlardı. Bu cenahlardan biri ko- münistler diğeri Kralcılardır. Müfrit cenahın diğer bir kesimi sayılabilecek olan neo - faşistler fazla zarar ve ha- sara uğramadan işin içinden sıyrıldı- lar. Buna mukabil komünistlerin kay bı, harp sonundan beri kaydedilen kayıpların en büyüğü idi. Bu da bel- ki yeni hükümet programının sosyal vechesinin tesiridir. Seçimin bellibaşlı galipleri ise her iki eğilimli sosyalistler ile hükümt dışı bırakılmış olan Liberallerdir. Sosyalistlerin kazancını anlamak kolaydır. Bir çok seçmen, hüküme- tin hakiki kuvvet kaynağının bu par< tilerde olduğu kanaatile Saragat ve Nenni'ye meyletmişlerdir. Bu bir ba- kıma "Sola açılış" operasyonunun memleket ölçüsünde tasvibi ve bu formüle bağlanan ümitlerin ifadesi- dir. Sağcı Liberallerin kazancı ise "So- la açılış"ı iyi karşılamıyan seçmenle- rin eseri olmak gerekir. Bunlar şim- diye kadar ananevi olarak Hristiyan -Demokratlara oy verdikleri (halde şimdi bu sola meyletmenin yarattığı hoşnutsuzluk neticesi sağa abanarak bir denge sağlamaya çalışmışlardır Sosyalistlere giden oylar genel olarak) komünistlerden ve merkez partilerin- den koparılmışsa, Liberallere giden oylar da hiç şüphesiz Hristiyan - De- mokratların sırtından çıkmıştır. Buna göre, manzara şudur: Sağ ve sol cenah sivrilmiş, Hris- tiyan - Demokratlar ortada, daha al- çak seviyede kalmışlardır. Bir yapı- nın, bir tavanın bel vermesi gibi... Gerçekten, Katolik Parti bir çok yer- lerde zararlara uğramış, bazı yerler- de ise ucu ucuna durumunu muhafa- za edebilmiştir. Bu, Hristiyan - De- mokratlar içindeki dalgalanmanın he- nüz durulmamış, aksine, yeni hükü- met formülü ile yeni cephelerin te- şekkül etmiş olduğunu göstermekte- dir. Fakat netice olarak şu nokta kay- dedilmiştir: İtalyan vatandaşı bugün- kü hükümet formülünden yüksünmüş değildir ve genel olarak bu usulü tas- vip etmektedir. Asya Laosta anlaşma Bir yıldan beri fasılalarla devam eden müzakereler nihayet biten hafta neticelenmiş, üç çeşitli eğilimi temsil eden Laoslu akraba Prensler Jar ovasında anlaşmaya varmışlardır) Anlaşmanın konusu, üç etilimin de temsil edileceği bir milli birlik hükü- meti kurmaktır. 23