24 Temmuz 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 7
Birden bütün gözler Divanın ya- kışıklı katibi Alev Coşkuna çevril- di. Coşkun ağır ağır ve madeni bir sesle önergeyi okumağa başladı. o Ö- nerge. M.B. K. Temsilciler Meclisi üyesi senginin imzalarını taşımaktaydı ve demokratik nizamın tam manasıyla teessüsü için idarenin sivillere devri- ni sağlayacak olan seçimlerin 15 E- kim tarihinde yapılması lüzumunu belirtiyordu. Başkan Kâzım Orbay, birincinin okunmasından sonra ikin- ci önergeyi de okuttu. Önerge, İlhan Esen imzasını taşıyordu. Temsilciler Meclisinde oOAnadolu gazetecilerini temsilen bulunan İlhan Esen. birkaç dakika önce kuliste bir gazeteci he- yecanı ile kaleme aldığı önergesinde, seçim tarihinin. Kurucu toplantısında karara bağlanmasını talep ediyordu. Salonda birden bir fe- rah hava esti ve basın mensupları ra- hat bir nefes alarak arkalarına yas- landılar. Beklenen netice alınmış o- luyordu. Nitekim birkaç saniye son- ra Kâzım Orbay önergeyi oumumi heyetin oyuna sundu ve: "— Kabul edenler?" men ardından söylenmesi ge- reken "kabul etmeyenler?" sözünü söylemesine o fırsat overilmedi. Zira bütün Kurucu Meclis üyelerinin el- leri Oo havadaydı ve bir taraftan da alkış devanı ediyordu. Doğrusu man- zara pek muhteşemdi. diye sordu. Varlığının sebebi, yeni Anayasa- yı hazırlayıp halkoyuna sunmak. sonra da seçim tarihini tespit ederek tarihi görevini başarıyla sona erdir- mek olan Kurucu Meclis, işte şimdi bu görevini ifa için toplanmış bulu- nuyordu. Salonda, heyecandan göz- leri yaşaranlar pek çoktu. Hele iç- lerinde biri vardı ki, mevcut heyeca- nı bir kat daha arttırdı. Bu, Şemsed- din Günaltaydı. Geniş yapılı, saçları hayli azalmış yaşlı politikacı, heye- canını tutamiyarak yerinden kalktı ve ağır aksak adımlarla mikrofon önüne gelerek yaşlı gözlerle konuş- mağa başladı: "— Meclisimiz, tarihimiz için çok önemli bir oturumu yapmış bulunu- yor. İdarereyi eline aldığı gün verdiği sözü tutan, ancak hamiyetli Türk çocuklarıdır." Birden daha da coştu Ve elini ö- nündeki küçük o kürsünün üstünden sallıyarak devam etti: "— Bizi bu günlere yetiştiren Türk evlâtlarına minnet ve şükran!.." Bu sözler de alkışlarla karşılan- dı. Tarihi karar alınmıştı: Seçim, 36 Ekim 1961 pazar günü yapılacaktı. Demokrasiye giden yolda ikinci ve son merhale de böylece aşılmış olu- yordu. İlk merhale. Referandumdu. AKİS, 24 TEMMUZ 1961 Yİ Kulağa Küpe Emanet taksimi Çek Bayarın söylediğine Ğİ, fesi, Yassıadada takılırsa, oAta- n Türk Gençliğine emanet etmiş. Ustada verdiği kıymetin hiçli- gini de bundan daha zarif tarz- da ifade edemezdi ya.. Faydalı çalışmalar Aslın a 15 Ekim -gayrıresmi de ol- sa- çok önceden seçim tarihi ola- rak tespit edilmiş bulunuyordu. An- cak, son söz Kurucu Meclisindi. Se- çimlerle ilgili (o çalışmalar, bitirdiği- miz hafta çarşamba günü had safha- ya girdi. O gün, yeni Meclis binasının ikin- ci katında, yeşil hah serili Uzun ve geniş koridorun sola kıvrılan tarafın- daki salonda bir takım adamlar, U şeklinde bir masa etrafına toplan- mış, hararetli hararetli konuşuyor- lardı. Konu hayli ciddi, salon ise faz- la sıcaktı. Fakat gene de, saat 14.30 da başlayan toplantı, 17.30'a -kadar devam etli. U şeklindeki, masanın Suphi Karaman Bıçaksız harakiri YURTTA OLUP BİTENLER etrafını almış bulunan sivil elbiseli kurmaylar, hayati bir meseleyi bir kere daha teşrihe tâbi tuttular ve neticeyi gösteren ibreyi 15 Ekim is- tikametine yönelttiler. Hükümet ü- yesi olan Fahri Özdilek ye Ulay ile, İstanbulda (bulunduğu için geleme- yen Sezai Okan ve Osman Köksal, bir de nekahet devresi henüz bitme- miş olan Mehmet Özgüneş haricinde hemen bütün M.B.K. üyeieri Ü şek- lindeki masanın etrafındaydılar. Top lantı gündeminin tek maddesi Vardı; Seçimler! sivil o elbiseli kurmaylar yerlerini aldıktan sonra, aralarından o seçip Yüksek Seçim 'Kurallı ile irtibat va- zifesi (overdikleri bir (arkadaşlarını dinlediler. Bu, Kadri Kaplandı. Kap- lan ve beraberindeki iki kurmay su- bay, Yüksek Seçim Kurulu ile uzun müddet çalışmış ve kurulun sürat temposunu maksimuma yaklaştır- mışlardı. Kaplan yerinden kalktı ve arkadaşlarına seçim tarihi üzerinde izahat verdi. Kaplanın izahatı bil- hassa iki nokta etrafında toplanıyor- du. Birincisi, Yüksek Seçim Kurulu Başkan ve üyelerinin, seçimlerin ta- lihinin eri geç 8 Ekim olarak kabu- lünü derpiş eden teklifleri; ikincisi, bizzat kendi müşahedeleri. Kaplanın anlattıklarına göre. o Yüksek Seçim Kurulu 15 Ekim tarihini iki bakım- dan mahzurlu bulmaktaydı. Bir defa sistem yelli bir sistemdi ve tasnif o derece güç olacaktı. Sonra Referan- dum bir kere daha göstermişti ki seç- men kütüklerinin hâli pek memnuni- yet verici değildir. Bu sebeplerden ötürü seçimlerin, 29 Ekimde teşek- külü mukarrer B.M.M. nin çalışma- ya başlaması için daha önceye, me- selâ 8 Ekime alınması gerekiyordu. Kaplanın bu izahatı üzerine M.B.K üyeleri bu konuda fikirlerini Söyledi- ler. M.B.K. olara!: bu sebeplerin va- rit olması akla yakın görünmüyor- du. Sistemin nisbi temsil olması, se- çim neticelerinin arzulanan zaman- dan geç elde edilmesine sebep teşkil etmemeliydi. Üstelik genel Seçimler- de siyasi partiler de çalışacak olduk- tan sonra mesele daha kolaylaşıyor- du. Ne var iki Yüksek Seçim Kurulu- nu ikna etmek kaabil olmuyordu. Bu- nun Üzerine, gerekirse kurslar aç- mak, vatandaşları (o tasnife hazırla- mak yolu tavsiye edildi ve kesin ta- rih olarak 15 Ekim üzerinde duruldu. Müzakereler ouzadıkça ilgi artı- yordu, fakat salondaki sıcak daya nılmaz bir hal almıştı. İşte bu srzida, Muzaffer Yurdakulerin birden fena- laştığı görüldü. M.B.K. nin heyecanlı üyeleri hemen arkadaşlarını dışarıya çıkardılar ve bir vasıta ile evine, isti- rahata gönderdiler. Sonra tekrar f
