24 Temmuz 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

TİYATRO Ankara Plânlamada Tiyatro Şubat başındanberi devam eden Mil- li Eğitim plânlama işleri, beş ay süren bir çalışmadan sonra, son saf- hasına girmiş bulunmaktadır, Komi- telerden sonra Komisyonlar da çalış- malarını o bitirmişler ve raporlarını Koordinasyon Grubuna vermişlerdir» 26 Temmuzda Milli Eğitini Bakanı- nın başkanlığında çalışmaya başlıya-: cak Koordinasyon Grubu, beş komis- yonun süzgecinden geçmiş olan on- dokuz komitenin tekliflerine son şekil lerini Verecek ve bunları, ilgili ka- nun tasarılarıyla birlikte Milli Eği- tim Şürasının tasvibine sunacaktır. Koordinasyon Grubu aynı zamanda Şüranın teşkil ve tertibiyle ilgili e- sasları ve toplantı, tarihlerini de tes- bit edecekt Milli Bn plânlama işinde ti- yatro ve Opera konusu, Milli Eğitim tarihimizde belki ilk defa olarak uz- manlardan kurulmuş bir komiteye tevdi edilmiş, Devlet Tiyatrosu Ge- nel Müdürü Cüneyt Gökçerin baş- kanlığında, İstanbul Şehir Tiyatrola- rı Başrejisörü Muinsin Ertuğrul, Lüt- fi Ay, Metin Ând, Şahap Akalın, Ma- hir Canova, Nüvit Kodallı ve Ziya Demirelden meydana gelen komite, üç aylık bir çalışma sonunda, Tiyat- ro ve Opera konuşunda yapılması ge- rekli en lüzumlu işleri, en âcil ihti- yaçları tesbit etmiştir. Bu işler ara- sında en önemlileri Devlet Konserva- tuvarına, yeniden açılacak olanlarla birlikte, verilmesi uygun görülen ye- ni ve modern şekil, Devlet Tiyatrola- rının yeni ihtiyaçlar ve hizmetler karşısında elde etmesi gereken yeni imkânlar, Bölge Tiyatrolarının niha- yet kurulmasıyla ilgili (Ohükümler ve ciddi sanat faaliyetinde bulunan özel tiyatrolara yapılması Oo gereken yar- dımlardır Kültür İşleri ve Güzel Sanatlar Komisyonu, Tiyatro ve Opera Komi- tesinin tekliflerini genel olarak bü- tünüyle kabul etmiş ve bu teklifler- le ilgili üç önemli kanun tasarısını Koordinasyon Grubuna şevket m iştir. Yseni Devlet Ronservatuvarları evkedilen bu üç tasandan ilki, arta kaynak olarak Konseryatuvarları ele almaktadır. Komisyon, aynı ko- nuda Güzel Sanatlar Komitesince hazırlanmış olan ve Devlet Konser- vatuvarının bir (O Yüksek (Müzik ve Temsil Akademisi içine (o alınmasını, hocalarına akademik kariyer un- vanlarının verilmesini e hedef tutan tasarıyı da incelemiş, fakat bu tasa- rıyı realiteye, günün ihtiyaçlarına uygun bulmayarak. Oo Şüraya' Tiyatro ve Opera Komitesinin hazırlamış ol- duğu tasarıyı sevketmiştir. Bu tasarıya göre Milli Eğitim Bakanlığına, Ankaradakinden başka İstanbulda, İzmirde ve lüzumu ha- Opera Binasında Hazırlık Var linde başka şehirlerde tam teşkilâtlı yeni Devlet (o Kouservatuvarları aç- mak yetkisi verilmekte, bu Konser- vatuvarlar Müzik, Tiyatro, Opera ve Bale Yüksek Okullarından meydana gelmekte, her okulun ayrı bir müdü- rü olmakta, bu Müdürlerden her biri sıra ile -birer yıllık sürelerle- men- sup olduktan Konservatuvarın Baş- kanlığını yapmakta. yatılı sistem -Müzik ve Bale okulları (o Öğrencile- rinden ortaokul ve lise sınıflarında o- lanlar hariç, kaldırılmakta, Tiyatro okuluna lise mezunları alınmakta, öğretimi üç yıla indirilmekte, ihtiya- cı olan başarılı talebeye burs veril- mekte ve buna karşılık mecburi hiz- met yükletilmemektedir. Bundan başka Konservatuvarlar, ilmi bakımdan, tamamiyle bağımsız hale getirilmekte, oÖğretmen yetiş- tirme imkânları arttırılmakta, esas derslerin sınıf öğretmenleri öğrenci- lerini birinci sınıftan alarak son sı- nıfa kadar götürüp mezun etmekte ve bu suretle öğretimde bir üslüp bü- tünlüğü sağlanmaktadır. o Konserva- tuvar öğretmenlerinin maddi durum- ları da yeni tasarı ile geniş ölçüde 1s- lah edilmektedir. Devamlı öğretmen- ler doğrudan doğruya kadro maaşla- rını alabildikleri gibi kendilerine ay- rıca 1000 liraya kadar ihtisas ödene- ği de verilebilmektedir. Mezunlardan öğretim alanında kalmayı tercih e- denlerin ihtisas kazanmaları için iki yıl müddetle yabancı omemleketlere gönderilmeleri ve yabancı memleket- lerden yeni uzman ve öğretmen geti- rilmesi imkânları da o genişletilmiş- tir. Devlet Konservatuvarlarına yeni birşekil ve düzen veren bu tasarının, Şüraca da kabul edildiği (o takdirde, kanunlaşması güç olmıyac,aktır. . Devlet Tiyatroları Devlet Tiyatroları için hazırlanmış olan yeni tasarı bu Oo müesseseye bugün çok çeşitli kollarda, çok art- mış olan faaliyetini daha verimli bir şekilde yürütmek oOimkânını Verdik- ten başka, İstanbulda Opera, Operet, Bale ve Tiyatro bölümlerini içine a- lan bir şube açmak yetkisini ile ver- mektedir. Yeni tasarının getirdiği en önemli hükümler arasında, Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğüne yalnız meslekten yetişmiş, o tecrübeli sahne adamlarının getirilmesini sahnelerine çıkacak o eserleri incele- mekte olan Edebi Heyetin yerini Ora maturg sistemine bırakmasını derpiş eden hükümlerdir. Tasarıya göre Devlet sahnelerine çıkarılacak (o eserler bir Baş Drama- turgun idaresinde çalışacak dört dra- maturg tarafından incelenecek, re- pertuvara alma kararını Geüel Mü- dür Baş Dramaturgla birlikte overe- cektir. Bu sistemin en büyük fayda- sı tiyatroda devamlı olarak çalışa- AKİS, 24 TEMMUZ 1961