20 Eylül 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

74 YASINDA BİR ADAM nıımuzdekı hafta ıgınde 24 Ey- O İsm ü 74 ya- şında oluyor Muhalefet lıderı, İh- timal ki bu yıldönümünü milletinin her zamandan da coşkun ve hara- retli şekilde göstereceği sevgisi, sempatisi arasında kutlayacak, hiç de demokratik olmadığı halde "Al* lalı onun eksikliğini göstermesin" nidaları pek hol miktarda, pek ca- nı gönülden yükselecektir. Zira de- mokratik olsun veya olmasın, ne yaparsınız ki bizim Demokrasimi- zin en sağlam, hattâ tek sağlam temel — direğinin bu 74 yaşındakı hayat dolu adamdan ibaret bul duğu, onun tesırlı mücadelesi saye- sindedir enin Orta. Doğu memleketlerınden fa klı j manzara gösterdiği son günlerde butun bü- tün ortaya çıkmıştır garıp tecelli, va- dua etmek 1958 Turkıyesın- de demokratık rejimin — devamına dua etmek mânasına gelıyor Üzül- meli mi, sevinmeli mi, bilinmez Ama bilinen, ama bilinmesi ge- reken bu 74 yaşındaki adattım bü- tün Türk Milletine bır vazifeyi ha- tırlatmakta olduğudur: Daha günler yaşamak ısleyenler ellenn- den gelen gayreti gostermekle mü- kelleftırler Daha iyi günler ancak sayede gelecektir. Politikacısı i- çın hu tüyledir, gazetecısı için bu boyledır, hâkimi için bu bö; yledır, hocası için bu boyledır ihtiyarı i- çin bu böyledir, genel için bu böy- ledir. Başkasının vazife yapmakta olup olmadığına bakmaksızın vazi- fe yapmak! İsmet İnönü senelerden beri mılletıne o yolu — gösteriyor. Bug arkasında yer alan büyü kutleler mılletının bu İşareti anla- dığının en açık delilidir. İsmet İnö- nü onun içindir ki 74. yaşını huzur içinde ve ıstıkbale emniyetle baka- rak kutlayacaktır. İsmet Akıllı sıyaset adamları oniki seren- İnönünün senelik camını dıkkatle tetkik ederlerse hayat boyunca faydalanacakları dersler çıkarırlar. 1946'da İsmet İnönü! Elbette ki engin bir şöhret, mutlak bir kudret, zaferler ve do- layısıyla hizmetler dolu bir mazi.. a, bütün bir devrenin — önüne geçilmez ne kadar kusuru varsa hepsinin tek başına mesulü! İşte, 1946'da kaçınılmaz bir "hesaplaş- ma devri" ni elleriyle açan adam budur. Eğer o engin şöhret, zafer- AKİS, 20 EYLÜL 1958 ler ve dolayısıyla hızmetler dolu o mazı bulunmasaydı, İsmet nönü bir yandan hususi hayatının temızlıgıne dıger taraftan alnının açıklığına güvenmeseydi o mutlak kudretten sıyrılır, Trolü ne olursa olsun bütün bir devrenin hesabının kendisinden sorulmasına aade eder miydi? Bu sualın ceval bı hiç bir zaman kafi şekilde bilinemeye- cektir. Fakat İsmet ' İnönünün o hesaplaşmayı kabule karar verdi- ğinde oniki senedir, hele son sekız senedir başında ko rdan — bütün fırtınaları peşinen göze aldığında zerrece şüphe yoktur Yakın arka- daşları daha ışın başında "Paşam dayanamazsınız demişlerdir. Ismet İnönü "Dayanırım" demiştir. Tec- rübe, amertçe olanlar dahil, ar- kadaşlarının beklediğinden de sert arkadaşlarının beklediğinden — de merhametsiz t enkıdlere, _ıthamlara, ısnatlara ve tecavüzlere İsm Ino nünün yalnız' dayandıgını degıl kiz senenin sonunda onlar hepsı ni elinin tersıyle ıtıverdıgını termiştir. Ama bu. t . mazisine tecavüz işlerdir. sine tecavıı etmişlerdir, hepsınd acısı âdeta tek başına tem msil et- tıgı "27 yıllık C. P. tıdarı a tecavüz etmışlerdır O 27 ıçınde bir vatanın kurtarıldıgını, 0 vatanda bır devlet kurulduğunu,- o devletin medeni bir cemiyet y_arat- tığını unutarak.. Bir gün — İsmet İnönü Büyük Meclıste "Insanlar gelmiş, insanlar geçm kanl ölmüş, ba: şbakanlar saf de- ğiştirmiş. Şimdi, onların yaptıkla- rı dahil, herşeyin hesabını benden soruyorsunuz. Ama ben bu hesabı size vermeye mukt drım, zira o devrin hesabını vermek insana sa- dece şeref sağlar" demiştir. Bugün "İsmet Paşanın derisini yüzmeli ve içine saman, doldurmalı" neviinden teklifler sanki ne kadar uzak bir mazinin hatırasıymış gibi geliyor. Halbuki bu parlak fikirlerin sade- ce sekiz sene evvel ortaya atıldığı- nı ve üstelik bunların taraftar da- hi topladığını hatırlamak iktidarı bıraktığından bu yan ski Cum- hurbaşkanının katettıgı mesafeyi göstermeye yeter de, artar bile.. İsmet İnönü 74. yaşına işte o mer- haleyi aşarak gelmiştir. Demek ki bir devlet adamı, e- ğer kendisine güvenebilirse, etra- fını çeviren bir nefret hal kasını, orla değil, mezıyetlerını herkesi kabul ettirerek bir s lkası haline getırebılıyor Bu, elbette ki ümit verici bir hâdisedir. Seneler senesi susturulmuş ağızlar açıldı mı, ilk günler bir sel akıyor. Agız— lar yalnız ha klı tenkidler haklı şi- kâyetler söylemiyor. Bin akıyor, iftira akıyor, tezvır akıyor. Kara kara eller damgalanmadık şey bı- rakmıyor. En —mukaddes bilmen mefhumlara kadar.. Ama — sonra, zamanla her şey duruluyor. Sel, sü- kunet bulu; ler ve sahteleri, hakiki meziyetler ve sahteleri teker teker meydana çıkıyor. esele dayanabılmektedır İsmet — İnönü dayanılabılecegını göstermiştir. Sadece bundan dol: içinde yaşadığı ve Atatürkle elete Doğudan alıp Batıya getirdiği Türk cemiyetinin — minnetine hak kazanmıştır. ğer bugün İsmet İnönü- nün yaşı köyden şehire her yerde ıçten bır sıcaklıkla kutlana- caksa bu onun Tür! cemıyetıne son hizmetinin neticesidir. 74 y şında bir adam ndisinin dedıgı gibi "Başkalarının istikbal dedik- leri ne varsa hepsi mazisinde" bir adam. Kudretse 'kudret sahibi ol- muş, şansa şan kaz zanmış, mevi iy- se mevkilerin en yükseğini etmış, tarihte yerse almış 74 yaşında bir adam. Deli- başladığı İşi bıtırmeye ; Hiç bir zahmet onu yormuyor, hiç bir tehlıke onu yıktır ıyor, hiç bir mücadele onu korkutm uyo kesin önünde o, herkesten ilerde o. Başkalarının — nefesinin — kesildiği yerde, onun nefesi başlıyor. Evet, 74 yaşında bir adam ve gece de- Miyı gündüz demiyor son zafe- rini kazanmak için çırpınıyor. Son zaferi, insan haklarının şu toprak- lar uzerınde, kurtarılmasında eme- ği seçmiş şu topraklar üzerinde i- lelebet payıdar kalmasını sağlamak olac Aynı gayeyi yüreklerinde taşı- yanlar İsmet İnönüye baktıkların- da azimlerinin bilendiğini, biraz inanç kazandıklarını hissetmezler ve ona ister istemez hayranlık duymazlar da ne yapar- lar, lütfen söyler misiniz?