27 Ağustos 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

kamulaşttıralacak arazi. raklandırma kanununa göre kamu- laştırılacak arazi, gerçek kişilerle ö- zel hukuk tüzel kişilerine ait arazi- den beş bin dönümü geçen parçaları- dır. Kamulaştırma hükümlerinin uy- gulanacağı ve dağıtımın — yapılacağı bölgeler Tarım Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belli edilir.) *Şimdi şu noksanları bir kere daha tesbit edelim: 1 — Arazi, (Çiftçiyi top- hiç toprağı olmayan si olup da kâfi gelmi- yen çiftçilere verilecektir. (Kanunun kendilerine arazi verilebileceğini söy- lediği bazı kimseleri burada ihmalde büyük bir mahzur yoktur) 3 — Verilecek arazi, çiftçiyi aile- si ile birlikte geçimini saghyacak ve iş kuvvetini değerlendirecek ölçüde olacaktır. 4 — Arazi, ya her hangi bir şe- kilde devletın tasarrufunda bulunan, 5 — a gerçek kişilerle özel ha- kuk tuzel kışılerının arazilerinin ka- mulaştırılacak kısımlarından verile- 6 — Çiftçiye kuruluş, onarma ve çevirme sermayesi, canlı ve cansız demirbaş verilecektir. Bakanın — anlattıkları Artık — bakanın söylediklerine geçe— biliriz. Bakan sözlerini şu dör nokta üzerinde toplamıştır: 1 — Top— rak komisyonlarının adedi; 2 — Da- ğıtılan toprak miktarı; 3 — Ne mik- tar çiftli ailesinin topraklandınldığı; 4 bir defa daha işlerin gidişi hakkında vatandaşa bilgi vermekten ziyade i- ki iktidarı mukayese yönünden ya- pılmıştır. Halbuki yapılacak iş sarih, hakikatleri aksettirir bilgi, rakam ve mutaları izah edip mukayeseyi vatan- daşa bırakmak olmalıydı. Bakan şu rakamları veriyor: Kurulan komisyon adedi 1950 ye kadar 18 1950 den 1954 sonuna ka- dar 58. Toprak"dağıtımı yapılan köy ade- di 1950 ye kadar 287, 1950 den 1954 e kadar 2130. Topraklandırılan aile adedi 1950 ye kadar 18.857, 1950 den 1954 e ka- dar 98 3. edilen kuruluş ve onarma kredısı 1950 ye kadar 2.823.000 lira, 1950 den 1954 sonuna kadar 9.427.000 lira. - ' Dağıtılan arazi 1950 ye kadar 834.337 dönüm, 1950 den 1954 sonu- na kadar 14.754.984 dönüm. (Haki- katte bu rakam 5.645.945'dönüm, ya- ni bakan hükmi şahsıyetlerı a- dına ayrıldıgını bildirdiği mer'a mi tarınca, az olması, yani 9.109.039 do— nüm olması icap eder. Bu rakama 25.150 göçmen Çiftçi ailesine verilen 1.227.87/3 dönüm arazi dahil bulun- maktadır.) Sarahate davet Bu —rakamlar bazı şeyler İfade ede- bilir. Fakat verilen şekilleriyle de- AKİS, 27 AĞUSTOS 1955 ğil. Rakamların ve mukayesenin bir mâna ifade edebilmeleri için bazı hu- susların açık bir şekilde ortaya kon- ması ve bazı soruların cevaplandırıl- maları lâzımdır. Bunları aşağıdaki şekilde - sıralıyabiliriz: 1 — Memleketimizde, hiç toprağı olmadığı yahut kâfi miktarda topra- ği olmadığı için, kendilerine arazi ve- rilmesi gereken çiftçi ailelerinin mik- tarı veya miktarları beni midir? Bel- li ise bunların miktarları nelerdir? 2 Şimdiye kadar kamulaştırı- lan gerçek ve özel hukuk tüzel kişi- leri arazilerinin miktarı nedir? 3 —* Kamulaştırma dışı devletin her hangi şekilde tasarrufu altında bulunup da tevzie tabi tutulabilecek arazinin miktarı nedir?. 4 Şimdiye kadar tevzıe tabi.tu- tulan (gerek 1950 den evvel ve ge- rek sonra) arazinin ne mıktarı hiç toprağı olmıyanlara, ne miktarı top- Osman Kana nı Ya eskilerin yaptıkları ragı kafı gelmiyenlere verilmiştir? inin ailesi ile birlikte geçımını sağlıyabileceği ve iş kuvve- tini değerlendirebileceği arazinin öl- çüsü memleketimizin her bolgesınde ayni olmadığına göre, aile başına i- sabet eden arazi miktarları bolgelere göre miktar mbarıyle nasıl bir deği- şiklik göstermektedir? Bütün bu sualler, veya hiç değil- se bir kısmı, cevaplandırılmadan sa- dece bakan tarafından verilen rakam- lar fazla bir şey ifade edebilmekten uz aktırlar. Memleketimizin çeşitli bölgelerin- de toprağm verimliliği başka başka- dır. Toprak veriminin yüksek olduğu yerlerde bir aileyi geçindirecek top- rak miktarı ile verimin duşuk olduğu ir. Bız bir aileye 25 dönüm verilirken ve bu İKTISADİ VE MALİ SAHADA 'miktar ailenin geçimine kâfi gelir- ken, ayni şeyi temin etmek için Kon- ya ve civarında yine 500 donum ve daha fazlasının verildigini görmü- şüzdür. or ki Ege bölge- sınde 1000 aıleye 25000 dönüm arazi verilir ve maksat temin edilirken, Konya havalisinde 1000 aileye 500 bin dönüm arazi vermek gerekmekte- dir. Görülüyor ki dağıtılan arazinin rakamını yükseltmek için "normun" (topraksız aile başına isabet eden toprak miktarı) yüksek olduğu böl- gelerde faaliyet göstermek kâfidir Acaba, 1950 den evvel olsun, sonra olsun, şimdiye kadar toprak dağıtı- mı faaliyetleri daha çok hangi bölge- lerde teksif olunmuştur Topraklandırılan aile adedine ge- lince: şimdiye kadar toprak sahibi bulunan ailelerin ne kadarı hiç- top- rağı olmayanlardan, ne miktarı ken- dilerine sadece ilâve toprak verilen- lerden terekküp etmetkedir? — Eğer daha çok ilâve toprak verildiyse bu elbette ki toprak verilen aile sayısını arttıracaktır. Bir misalle söylediği- mizi izah edelim. 100 .dönümlük bir toprak hiç toprağı olmayan 4 aileye verilebilir (normu 25 kabul ediyoruz) Halbuki ayni toprak ancak 5 er dö- nüm ilâve toprağa ihtiyaçları olan 20 aile arasında taksim olunabili Görülüyor ki istenirse fazla bir gay— rette, bulunmadan aile adedini de art- tırmak zor deği Toprak dagıtımı yapılan — köyler ele alınınca da buna benzer bir du- rumla karşılaşılabilir. Sadece bir tek ailenin topraklandırıldığı bir köy ile içinde 30 aileye toprak verilen bir köy arasında istatistik birimi olmak ve hususiyle propaganda — materyali temin etmek bakımından hiç bir fark yoktur. Hattâ propaganda için birin- cisi daha kıymetlı ir. Bir açık hat Toprak Ve iskân işlerini tedvire memur Devlet Bakanı konuşma- sında çiftçiyi topraklandırma kanu- nunun 1946 yılında yürürlüğe girdi- ğini söylemiştir. - 17 Temmuz tarihli Zafer gazetesi - Burada açık bir ha- ta vardır. Kanun 11 Haziran 1945 tarihinde B.M.M. de kabul edilmiş ve 15 Haziran 1945 tarihinde Resmi ga- zete ile ilân ve neşrini müteakip yü- rürlüğe girmiştir. Toprak tevziine başlandıgı tarih de keza 1946 değil, 1947 dir; Bunu da Başbakanlık İsta- tistik Genel Müdürlüğünün çıkardığı 1952, 1953 yıllarına ait "İstatistik Yıllıklarında" görmek — mümkündür. 1953 yılına ait yıllıkta, 1947 yılına ait miktar ehemmiyetsiz olduğundan alınmıyarak, 1948 den itibaren şu ra- kamlar verilmektedir: r evvelki yıla. Bi Dağıtılan arazi nazaran fazla 1948 238.656 — 1949 389.212 150.556 1950 - 820.102 430.980 1951 1,031.685 211.489 1952 1.661.221 630.536 Tablodan görülüyor ki, bakanın