TIB ratuvarlara da İhtiyaç olduğu anla- şılmaktadır. sker hekiminin eugönesie konu- sunda da bilgili olması lâzımdır. Belçıkalı hekım Rene Sand'ın tarifi- ne göre sosyal hekimlik; sosyolounın hekimliğin insan neslini evsaf itibariyle kalkındırma- nın etüdünü yapan ve heredite ka- nunlarına göre İyi döl temini çarele- rini arayan bir şubesidir. Ojenezının ütün medeniyet için olduğu adar silâhlı kuvvetler için de büyük değe- ri vardır. Asker hekimi, bu işin, mil- li bir dava olduğunu bilecek, bu ko- nu ile ilgili nazariyeleri gozden ge- çirerek - sosyal faktörler, iklimin, yaşanılan itin tesırlerı - askeri elemanlara öğretecektir. Bu arada evlenmeden önce muayene, aile sağlı- Sı, aile geliri, meselenin fizik ve moral hastalıklar uzerınde askerlerın hattâ halkın eğitimi - i edilmiyecektir. Konferanslar vermek suretıyle aske- ri elemanlar o bölgedek halk bu konularda irşâd edilecektir. Asker hekimi, askerlik hizmeti- nin gerektirdiği dimaği ve bedeni zorundadır. girerken ince bu sahada mu- vaffak olabileceği ihtisas şubesi ve sınıfı ayrılmalıdır.. Ordumuzda erle- rin muhtelif sınıflara ayrılması işi şubelerde kaba taslak yapılmaktadır. Son zamanlarda test usulleri tatbik edilmekte ise de bunu tatbik edenle- rin arasında hekim yoktur. O halde şube muayenelerinin bu esaslara gö- re yeniden ayarlanması hekimlerin test usuliyle muayene — metodlarını öğrenmek üzere kursa tabi tutulma- ları gerekmekte Asker hekımının kollektif hijyen konu a memleketlerde ayrı enstitüler tarafından etüdleri, yapı- lır. Şahsi hıjıyen kollektif yıkanma banyolar yüzme havuzları, soguga ve sıcağa karşı elbise, içme su be- si meselesi, fizik egzersızler topra hususıyetleri, hava yükseklik ve at- mosfer tazyiki, iklim, ısı, higrometri, , deşelerin gıderılmesı ışık- landırma, biyoloji kozmik, meteopa- taloji, dermopatolop tromatizması, dığı bölgelerin ve memleketlerin tıb- bi coğrafyası, bu önemli konuların bir kısmıdır Asker hekımının bilhassa koru- yucu bir hekim olduğunu ayrıca lirtmemiz lâzımdır. Onun aşılar, se- romlar, bunların tatbik tarzları, mu- afyet surelerı kötü tesirleri üzerin- gili ve tecrübeli olması şarttır. Çıçek tıfo dizanteri, menenjit, teta- Z, aşı ve seromları, B.C.G. aşısı, bu arada sayılabilir. r hekimi; buyuk insan kitle- leri bır sınırdan Ööbürüne taşınırken ağır sorumluluklar altındadır. Yürü- 26 yüşlerin ayrı bir ijiyeni vardır Erle- yürüme süreleri, molalar, bu sıra- da yapılacak ıhtımamlar sıhhı hela- lar ve banyolar temini, yürüyüş sıra- sında hastalananlara yardım bu sıra- a vâki olacak hava hücumlarında yaralananların tahliyesi, su temini, uruklar, yanıklar ve güneş ça pma— larına karşı koruyucu ve iyileştirici tedbirler, arda alınacak ted- birler, seksüel hı_ııyen bu mesuliyet- li ödevlerin ancak bir kısmından iba- rettır Asker hekimi bir anda büyük a hasta kitlesi karşısında kalabilir. İşi bir anda ar- tabilir. Binlerce insan bir anda onun kahramanca müdahalesine ve geniş bilgisine muhtaç olabilir. O halde o- nu rahat şartlarda, bir ameliyatha- nenin temiz ve sıcak çevresinde, de- ğerli yardımcılar arasında iş gören bir hekim gibi telâkki edemeyiz. As- ker hekimi bu sıkışık durumlarda her türlü panik hareketlerini önliye- cek ruh kudretine sahip olaca Asker hekimi ayrıca çeşitli silâh- ların özel tesirlerini de bilecektir. A. B. C. savaşının bütün incelikleri- ni etüd etmiş olacaktır. Asker hekimliği — bölünüyor Bu —kadar geniş mevzuların, elinde bir sıhhiye çantasından ve birkaç sandıktan başka malzemesi olmıyan sınırların sağlık bekçisi Hippoc rate'ın en ileri kademedeki nobetçı— si kıta tabibi tarafından kavranması- na imkân olmadığı meydandadır. E- sasen ondan en hayati ve en muka des bir ödevi başarırken ayrıca bu çeşitli konuların etüdün imse is- tiyemez. Bunun kı daha şim- dıden asker hekimliği üç ayrı guru- ba ayrılmış bulunmaktadır. Hava he- kimliği ve niz hekimliği kendi ö- zel şartlarına göre ihtisaslanmıştır. Yukardan beri sıraladığımız sebep- rden ötürü asker hekimliği ayrı bir ihtisastır. Hariçten alınacak kontratlı hekimlerle onun orduda bı- raktığı açık doldurulamaz. Ne yazık ki so manlarda ordudan ayrılan asker hekimlerinin adedi gittikçe ço- almakta, kadrolarda boşluklar ço— galmaktadır Çok zaman orduda şarı göstermiş, yıllarca çalışmış, ışı— ni kavramış hekimler ordudan ayrıl- Yedek tabiblerle bunların açığı doldurulamaz. Bir yedek tabi- bin o sevıyeye ulaşabilmesi için yıl- ların geçmesi ve tecrübelerin birik- mesi lâzımdır. Ordudan ayrılanların açığım dışardan az bir ücretle temin edilecek askerlik bilgilerine sahip ol- mıyan, yetişmesi için de uzun sene- lere ihtiyaç bulunan acemi hekimler- e kapatmağa çalışmaktansa bu ka- dar yetişmiş, hizmet, etmiş, işini kav- mış ve askerlik çevresine ısınmış ve alışmış bu hekimlerin neden or- udan en verimli çağlarında ayrıl— mak istediklerini etüd etmek lâzım- dır. Onlar tatmin edildikleri takdir- de esasen herkesin en mukaddes öde- vi olan askerlik hizmetini seve seve yapacaklardır. E. E. AKİS, 16 NİSAN 1955