16 Nisan 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

DÜNYADA OLUP BİTENLER Asya - Afrika Taraf mı, tarafsızlık mı? beş ay kadar önce Güney Doğu Asyada "Kolombo devletle- " diye bilinen Hindistan, Pakistan S ylan, Birmanya ve Eni done mümessilleri — aralarında derliğini Amerika Birleşik Devlet- leri, diğerininkini Sovyet ya- pıyordu. Dünya mılletlerının buy Ur kısmı bloklardan birine dahıl ol- eleri birbirlerinin dava- rına meselelerıne pek benziyen memleketler vardı. Bunları bırleştıren coğrafyaydı. Asya ve Afrika top- rakları üzerinde bulunuyorlardı. A- cal)a bu devletler aralarında toplanıp görüşseler faydalı olmaz mıydı"' Ko- lombo devletlerının - Pakistan müs- n hepsi'tarafsızlık poli- tikasının şampıyonlarıydı Onlar te- şebbüse geçtiler. ete davetiye gönderildi. Konferansın toplanma mahalli ola- Endonezyada Bandung şehri se- ş bulund ğundan daveti Endo- hukumetının başı yapıyor ve bütün hükümet başkanlarından kon- Gulam Muhammed Abdülnasır kur yapıyor Kapaktaki Diplomat Fatin Rüştü Zorlu 1952 senesinde bir gece vakti, Londra hava meydanının Dev- let misafirlerine alt salonu tiklim tıklım doluî'du Başbakan Adnan Menderes ngıltereyı resmen Zzi- yaret edecekti. Karşılamaya ge- lenler arasında, o zamanki Dışişle- ri Bakanı Mr. Eden de vardı. Men- deresin uçağı indi, Başbakan ve den salona döndüler. Büyükelçi- miz Cevat Açıkalın Türk şahsi- yetlerini Dışişleri Bakanına tak- dim ediyordu. Bu rada uzun ordu. boylu, bıyıklı, (genç bir adam Bü- yükelçinin yanına yaklaştı: — Beni de takdim eder mi- siniz ?" dedi. Fakat o sırada, genç adamı mühime alan azdı. Galıba fakirdim bile edılmedı Uç sene son kan uavini olaral Demokrat Parti hükümetinin 2 numaralı ma- kamını 1şgal edıyordu Dışışlerın- de pek az kimseye n Rüştü Zorlu kadar süratli bır 1lerleme na- sip olmuştur Belkı de bu, pek az kimsenin kadar kabiliyet göstermesi netıcesıdır Fatin Rüştü Zorlu 1910 da İs- tanbulda doğmuştur. Galatasaray Lisesinde, Cenevre Hukuk Fakül- tesinde, Paris Siyasi İlimler Oku- lunda ve Yüksek İlimler Beynelmi- lel Enstitüsünde okumuştur Ora- dan Dışişlerine geçmiş ve çabuk terfi etmiştir. Fatin Ruştu Zorlu diplomasinin artık İktisadla sıkı sıkıya ilgili bulunduğunu anlayan ender devlet adamlarından biridir. Hakikaten Dışışlerının hemen da- ima iktisadi münasebetler kısmın- da çalışmış, orada tecrübe ve bilgi sahibi olmuştur. İngilizce ile Fran- sızcaya hakkiyle vâkıf bulunması da işini kolaylaştırmıştır. Millet- feransta bizzat hazır bulunmalarını temenni ediyordu. Yahut, hiç olm:; sa Dışişleri bakanlarını gönderme- liydiler. Daveti, bir iki hükümet müs- tesna herkes kabul etti. Bunların a- rasında Türkiye de vardı Çagrılan devletl r ya .Asy da a mukadderat birliği yapmış mamıza mukabil çağrılan bir başka devlet Kızıl Çindi. - Milliyetçi Çin davet edilmemişti - . Yahut Irak ve Mısır konferansta ya na buluna- caklardı. Toplantıya katılmak, işti- m. rak eden öteki devletleri mutlaka ta- lerarası İktisadi İşbirliği Teşkilâtı- nın uş, bir çok bey- nelmilel konferansta Türkiyeyi ba- şarıyla temelı etmıştır. Daha son- ra, Türki 'ya girince At- lantik (Paktı teşkilâtına tayin o- lunmuş ve gider ayak başında bu- lunduğu Mılletlerarası İktisadi İş- birliği Teşkilât akanlıktan alıp Dışişleri Bakanlığına bağla- mıştır. Büyük Millet Meclisi Fatin Rüştü Zorlunun adını ilk defa ©o zaman duymuştu: okrat Partı ıktıdarının ilk yıllarında Adnat bir müşavir lazımdı ki h m dıploma- side, hem beynelmilel iktisatta fi- kir sahıbı olsun. Fatin Rüştü Zor- lu - Menderese uzaktan akraba da olur - biçilmiş kaftandı. Bilhassa dış yardımlar bahsinde Zorlu, kıy- metli bir yardımcı olmuştu cak plân ve tahminlerinin tahak- kuk etmediği ve tavsiye ettiği li- berasyonun memlekete hayırlı ne- tıceler vermedıgını soylemek lâ- mdır. Fatin Rüştü lıtıkası "borçlan borçlanabıldığın kıntı kaynağı haline gelmiş 2 Mayısta Çanakkaleden aday gösterilen Fatin Rüştü Zorlu ilk kabinede Başba avinliğine getirilmiş ve Dışışlerının idaresiyle vazıfelendınlmış r. lık, len onun emri altında çalışmak kiki yardımcısıdır. Vazife s lerinde Menderes a Başbakan muavinini almaktadır. Fatin Rüştü Zorlu şimdi Ban- dungta büyük bir imtihan geçir- mek edir. Muvaffak olduğu tak- e diplomasi sahasında en te- sırlı adımım atmış olacaktır. D.ı nımayı gerektirmediği gıl)ı alınacak kararlar da ancal ara ecekti. ransa katılacakları urkutme en reyan edecek şekilde hazırlanmıştı. Konferansı düşünenler siyasi olmak- tan ziyade muşterek ıktısadı ve içti- şılmak adır ki kon ns en ziyade politik bir mahiyet taşıyacakt r. Mısırın — gayretleri Bandung, ayın 18 inden itibaren iki TI temayül arasında bir muha- rebeye sahne olacaktır. Temayüller- AKİS, 16 NİSAN 1955