5 Mart 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

Türkiye Mukrizler birliğine muh- taçtın Avrupanın başlıca memleketleri ürkiyeye uzun vadeli ticaret kredılerı açmalıdır ar. — Zira ürkiye bugün ku yatırım hacmini muhafaza etmek v isabetli bir politikayı yürütmek mec- burıyetındedır Bu Türkiye için oldu- ğu kadar batılı memleketl r için de Türkiyen ın şimdiye kadar Türkiyeye yatırım yap- mış memleketlerin de zararına olacak- tır. Keza yabancı kumpanyaların bir- kaç sene sonra sermayelerini tekrar kendi memleketlerine çekmek ü dır. Az kşaf etmiş bölgelerin kal- yatırımları — vergi bir hareket tarzı olabilir. Türkiyeye yabancı memleket- lerden ithal edilecek makinaların ve Turkıyeden elde edılen kazançların di- ğer inkişaf miş mleketlere transferınde husus- larda kolaylaştırıcı tedbirlerin alınma- sı da uygun olur N eticede Mr. Robinson Türkiye ile rİ ıntıbak kabi- sebeplerden ötürü Turkiyenın istikbali hakkında iyimserdir. na göre asıl tehlike yatı- tır geciktirmekte ısrar etmelerındedı Petrol Türkiyede rafineri İ leride bir çoklarımız tarafından kul- lanılacak olan — "Rafineri" terimine amanı artık gelmiştir. bir lisandan dili- olup petrol tasfiye eden tesıslerın bütününü ifade eder. ' Yakında biz de bir rafinerıye ka- almış bulunacaktır. anda Batmanda ııışa edilmekte e larının ancak bir kısmım karşılıyabı- lecektir. Memleketimizin kalkınmasında bü- yük bir rol oynay: acak bu sanayii şu üç noktada incelemek yerinde olur 1. İstihsal edılecek mahsu ller 2. Mahsullerin elde edileceği te- sisler 3. Bu tesisleri isletecek personel. Batman — Rafinerisinde tek — Maddeler, E limizdeki ham petrol bir çok mua- mele kademelerıne tâbi tutulduk- tan sonra isimleri aşagıda zikredilen mahsulleri verecektir AKİS, 5 MART 1955 istihsal — edile- az Jet Fuel Ş R D -a enzin Rail Rood Fuel oil No. 6. Asfalt - Butan ve hafif gazların karışımım ihtiva edip senelik; miktarı takriben 23.500 ton (metre küp) ola- aktır. Bu miktarın büyük bir kısmı rafinerinin kendı fırınlarım isıtmakta kullanılac © 2.Jet Fuel. Jet yakıtının senelik istihsal mıktarı 20.700 - tondur Bu mahsul hafif ve ağır naftanın muay en orandaki karışımından ibaret olup ok- tan sayısı benzine nazaran çok yuk- sektir. 3. Benzin: Hususi ameliyelerle ok- tan sayısı yükseltilmiş ve bünyesindeki fena kokulu kükürt mürekkepleri ber- taraf edilmiş benzinden senede 53.000 ton elde edilecektir. 4. Rail Rood Fuel : Demir yolu şimendifer yakıtının senede istihsali 178.000 tonu bulacaktır. Bu mahsul memleketimiz yakıt ihtiyacının karşı- lanmasında mühim bir rol oynıyacak- 5. Asfalt: Senede dört çeşit kalite- de 55.000 ton asfalt elde edeceğiz. Yukarıda zikredilen rafineri mah- sullerine ilâveten ileride elde edilmesi mümkün olacak maddeler listesinin başında mazot (dizel yakıtı), gaz yağı (karosin) ve LPG (tüpler içinde sevk edilen ve hususi ocaklarda kullanılan mayi) gaz gelecektır. Eğer lümüzün kalitesi şimdikine iyileşirse krud kolonunda yapı Iacak ufak bir işlem degışıklıgıle gaz yağı ve dizel yakıtı elde edilec ride kafi mik arda t lı sisat ay- e lüzumlu tesislerin kurulması, sağlandığı taktirde ise etli ye m içi n çok lüzumlu bir madde LPG gazın da yapmak mümkün olacaktır. En yakın büyük rafineri: Abadan Batmanda minyatürü — hazırlanıyor İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Batman'daki tesisler B atman rafinerisinin Ünitelerin başlıcalar Krud ünit esı 2. Asfalt ünites zırlama ve TCC (isı ve e krak) ünites 'dir ihtiva — ettiği Buna ilâveten benzının kimyevi mad- delerle muamelesini sağlıyan tesisler de vardır. Ham petrolden başlanarak benzin ıstıhsalıne kadar geçen safha yukarıda zikredilen ünitelerde vuku bulur. aman ve Garzan kuyularından çıkan ham petrol borularla Batman'a gelerek stok tanklarında birikir. Bura- dan Petrol Krud ünitesine gönderile- rek hararet ve distilasyon yardımile müştaklarına ayrılır. Kolonun üst kı- sımlarından hafiflik sırasile gaz, hafif ve ağır rafta; alt kısmından da tortu elde edilir. Tortunun bir miktarı asfalt ünite- sinde vakum altında yapılan distilas- yon neticesinde asfalt ve fuel oil'e ay- rılır. d kolonundan alınan tortu ve asfalt kolonundan çıkan fuel oil TCC nın şarj hazırlama kısmında bir takım işlemlere tâbi tutularak TCC'nin reak- tör kabanına gönderilir. * Burada şarj yüksek hararet ve katalizörün tesirile parçalanarak tamamile — buhar haline geçer. oğunlaşma ameliyesinden sonra sentetik krud kolonuna gönderiliş dis- tile edilerek çıkan müştaklardan gaz, ham benzin, nafta ve Fuel oil kolonun üst kısımlarından, kalan bakiye de kolonun tabanından alınır. Ham benzin stabilizer ünitesinde stabilize edildikten sonra kimyevi madddelerle muamele edilmek üzere stok tanklarında depo edili atman — Rafinerisi Teknüi 'SON Y eni kurulan bu petrol tesislerinde alışacak operatorler M üh teleri kolaylıkla işletebilecek şahısların sayısı pek azdır, isteğe uygun personel ancak Amerikan firması . Parsons Comp. nin, rafinesi işletmeye açılmadan önce tertip edecegı operator etiştirme programlarına y rılecektır. Elde edilecek ranı sonel yetiştirme — progra edilen zat amana ve Ralph M. Kumpanyası Amerikadan operatörler getirecek ve yetiştirme kursuna tâbi tuttuğu Türk elemanla- ahıslarla beraber raf neride çalıştıracaktır Yetişen Tür man- ları muayyen bir zaman sonra A kan personellerinin mevkilerini alarak evam ede- yetiştirme bilir? gelenlerin çalıştırı neriye Uzun zaman bağl kımından faydalı neticeler sağlayabilir. — H.C. 17