26 Şubat 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28
MUSİKİ Konserler Yeni Fenmen Ö nce, Mükerrem Berk'in Chaminade lüt Konsertinosu'nu çalacağı bil- Sonra program değiştirildi; yerine, Mithat Fenmen'in Chopin II Piyano Konsertosu'nu çalacağı ilân edildi. Sebep: Mükerrem Berk rahat- sızlanmış. Geçmiş olsun. İlk fırsatta kendisini, aynı eseri çalarken dinle- meyi ve, bu konsertino kısa bir eser olduğu için, programına başka bir arça daha - meselâ Mozart'ın Andan- te'si yahut Griffes'in poemi - koyma- sını temenni ediyoruz. Cumartesi günkü Filarmoni kon- seri programının böylece — değişmesi, uzun zamandır hasretini çektiğimiz seviyede bir piyano icrasına imkân sağladı. Önce sanıldı ki' Mithat Fen- men bu konseri - hatır kırmayan bir zattır - programdaki boşluğu doldur- mak için kabul etmiştir herhalde esere iyi hazırlanamamıştır ve gene yasak sayma kabilinden bir konserto dinle- necektir. Halbuki konserin ilk kısmı bittiği zaman dinleyicilerin samimi al- kışları, bu şekilde bir tahminde yanı- lındığını gösteriyordu. Zaten böyle bir tahminde yanılma ihtimallerini arttıran sebepler yok de- ğildi. Mithat Fenmen'in son aylar zar- fında yeniden iyi bir piyanist olmaya doğru gittiği biliniyordu. Geçenlerde Brahms'ın birinci konsertosunu çalışı bunu ortaya koymuştu. Cumartesi gü- nü ise Fenmen, Chopın in piyano kon— sertosunda sadece iyi bir piyanist de- ğildi; büyük bir piyanistti. Hattâ, beş altı sene önceki parlak devirlerinin sevıyesını bıle aşmış gıbıydı Piyano çalmı naatinin ustası oldugu aşıkardı Çaldıgı musikinin neye dair olduğunu biliyordu. Chopin tefsirindeki — mutebe geleneklerden faydalanıyor, fakat şahsi inançlarını da ifade etmekten geri kalmıyordu. Din- leyiciyle rabıtasının çaldığı eserin ka- nalıyla kuruyor teknik gösteri yoluyla tesir yapmağa itibar etmıyordu Bu- nunla beraber Fenmen'in tekniği de geniş manasiyle teknik; sadece par- mak sürati değil; ton, renk, nüans - mükemmeldik Fakat dinleyici bunu ilk intiba olarak farketmiyordu. Bir piya- nist için önemli bir vasır. Muhakkak olan birşey, Mithat Fenmen in, kay- bettiklerini daha f kazandıgı ve alabildiğine imkân larının zirvesine erişmiş midir acaba" Umalım ki erişmemiş olsun. Böyle ça- labılen bir piyanistten — daha neler beklen Tebrıkler ve temenniler K onserin parlak kısmı ilk kısmıydı. Çaykovski'nin Kuğu Gölü süiti, Haymo Taeuber idaresinde, melodik cazibesi meydana çıkarılarak çalındı. Dörı nın solistleri olan vıyolonıst Sedat Edız ve çellist Nusret Kayar'ı gayretleri, arpist Nazmiye Ün- lü'yü de başarısı dolayısiyle — tebrik edelim. Üçgen çalan zatın ritminde 28 daha titiz davranmasını, isteyelim. Ti- yatro idaresinin orkestra provaları için muhakkak surette sahneyi tahsis et- mesını dileyelim. Konserde şefin, salo- nun akustik durumunu hesaplayama— dan çalıştığı anlaşılıyordu. Nihayet, bu gibi güzel konserlerin başarı nısbetını düşürmemek için, neticeden emin olmadıkça - Brahms'ın dorduncu sen- fonisi gibi tehlikeli eserlere el atılma- masını temenni edelim. Caz Dave Brubeck En iyi musikişinas Seçim A merıkan caz mecmuası Metronome her yıl, hangi caz sanatkârlarının en fazla ragbet gördüğünü tayin etmek içih, okuyucularının reyine başvurur. Mecmuanın Şubat sayısında, 1954 yı- lında cazseverleri tesir etmiş musıkışınasların ısımlerı bildirildi. On- kategori üzerinden yapılan anketin başlıca neticeleri şöyle Alto saksofon: Paul Desmond, ge- çen yılın birincisi Lee Konitz'den yüz- de 7 daha fazla rey alarak ilk defa bu kategorinin birincisi oldu. Charlie Parken, Johnny Hodges, Benny Carter gibi buyuk alto cular sıra ile üçüncü- lugu yedinciliği ve dokuzunculuğu al- dılar enor saksofon: Stan Getz, geçen yılki zaferini tekrarladı. Rey listesinde oleman Hawki Lucky Thompson gibi büyük cazcıların isimleri geçmi- Lester Young dördüncü, Ben Webster yedincidir. Bariton saksofon: Gerry Mulligan, reylerın yüzde 50 den fazlasını alarak birinci oldu. Bu âletin emekdarı Harry Carney ikincidir. arinet: Buddy de Franco gene birinciliği aldı. Benny Goodman ikin- cidir. Barney Bigard'ın ismi geçmiyor Trompet: Gerry Mulligan'ın "me- sai arkadaşı" Chet Baker bu kategori- nin birincisidir ve küçük bir nisbet farkıyla, arkadan Dizzy Gülespie gel- mektedir. Louis Armstrong dokuzun- cudur. Trombon: Birincilik, Bili Harris'- dedır Bebop'ın iki ustası J. J. John- on ve Kai Winding, beşinci ve altın- cıdırlar Eski isimlerden Tommy Dor- sey sekizinci, Lawrence Brown onbi- rincidir. Piyandı Bu yılın en çok alâka gö- ren caz musikişinası Daire Brubeck, geçen yılın birincisi Oscar Peterson'u ikinciliğe atmış ve ilk defa olarak bu kategoride önderliği almıştır. Hayret verici bir nokta: bir caz anketinde rey alanlar arasında, sonuncu olmakla be- raber, Liberace'nin de bulunması.. Bu- na mukabil meselâ Earl Hines listede yoktur. Piyano sihirbazı Art Tatum ise dördüncüdür. Gita Johnny Smith en çok rey almıştır Ikıncı Tal Farlov, üçüncü ise Barney Kesse Davul: Shelley Manne, geçen yılın birincisi Max Roach ile yer değiştirdi. Davul virtüozü Louie Bellson dördün- cü, meşhur Gene Krupa beşincidir. Eski ustalar bir tarafa, son yılların belki en iyi davulcusu Ch o Hamil- ton'un ismi bile listede yoktur Vibrafon: Terry Gibbs, Milton Jackson ve Lionel Hampton, sıra ile, ilk üç mevkii aldılar. Muhtelif âletler: Cazda az kullanı- lan âletler katego risinin birinciliğini kornocu John Graas aldı. Diğer sanat- kârlar arasında Oscar Pettıford (çello), Ray Nance (ke an Damme (akordiyon) ısımlerıne rastlanıyor Birincilik alan sanatkârların, cazın değerli musikişinasları olduğu şüphe- sizdir. Ancak şurası da muhakaktır ki Metronome'un anketleri, cazın henüz ustelenmemış degerlerını değil, ancak muanın Amerikalı okuyucula- rının gunluk zevklerini temsil ediyor. AKİS, 26 ŞUBAT 1955
