28 Ağustos 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

SANAT Musiki Kral Frederik Amatör müzisyen Sibelius'u en iyi çaldıran şef: Musikişinas kral Frederic F inlândiyalı meşhur besteci Sibeli- us'un 2 inci senfonisinin bu yaz bir Avrupa radyosu senfoni orkestrası ta- rafından icrası sanat çevrelerinde bü- yük ilgi ile karşılandı ve bunun Sibe- lius musikisinin şimdiye kadar görü- len en mükemmel icra şekli olduğu Ğ i. Bunda ne fevkaladelık var, Hemen ilâve edelim ki bu konseri idare eden orkestra şefi bir kraldı, evet, hem memleketini, hem de başkentının radyo senfoni orkestrasını idare eden bir kral.. imdir bu musikişinas kral? Musikiyi gerçekten seven ve musi- kisinas soydan olan bir kraliçe düşü- nün, bir de bütün bu kabiliyetleri an- nesinden alan küçük bir prens. Yeşil bir kuzey memleketinin sakin sarayın- da oturan prensin ilk ve en büyük zev- ki sarayın avlusunda süslü kıyafetleri ile sıralanarak hareketli parçalar ça- lan kraliyet muhafız birliğinin borazan ve trampet kıtasını dinlemektir. Ara- dan bir kaç yıl geçtikten sonra genç prens sarayda verilen ziyafet ve toplan- tılarda orkestrayı dikkatle dinlemiye başlar. Daha sonra da Kraliyet Tiyat- rosunun müzikli temsillerini ılgı ile ta- kip etmıy koyulur. sever annesinin dikkat v Mus tinası altında 12 yaşında Matmazel AKİS. 28 AĞUSTOS 1954 Lizzy Hohlenberg'den piyano dersi al- mıya başlıyan genç prens Danımarka— n bugünkü kralı IX. Frederic, mu- sıkışınas anne de yakınlarda olen kra- liçe alexandrine'dir. Kraliçe Alexandrine'in 70 inci do- ğum yıldönümü dolayısiyle hatıraları— nı anlatmış olan zel — Hohl berg, genç prensin musıkı terbiyesi ü- zerinde bu hassas kralıçenın ne derece tesirli. olduğunu belirtmiş ve prense dinletmek maksadiyle kraliçenin ken- disiyle beraber 4 el üzerine parçaları piyanoda nasıl çaldıgını oğlunun do- ğuştan sahip olduğu ve çok erkenden belirmiye başlıyan musiki istidadını Adalet Elmalarda diş izi Senindir bu dişlem Tapıldı hanene gereken işlem Melekler de şahit Suçlusun İşbu kanun hükmünce sen bir insanoğlusun İnsanoğlu MADDE BİR Dünyaya gelmelidir ADDE İKİ Sevmeli sevilmeli dünyayı cennetin bahçesi bilmelidir MADDE Ü: Yaşama sevgisinin kökleri kalbinde ınsanoglu günün birinde ölmelidir. dönmelidir dudaklarına buruk bir elmanın tadı Dördüncü madde okunamadı İşbu kanunu kim yürütür bilinmez Bilinmeyen ellere karşı gelinmez Bülend ECEVİT gehştırmek 1ç1n nasıl gayret sarfetti- ğini anlat Prens Frederıc in piyano sevgisin- den başka orkestra idareciliği için duy- duğu ilgi de küçük yaşta kendini belli eder. Bundan bilhassa kral ailesinden Georg Hoberg'in tesiri çok büyük ol- muştur. Aynı zamanda kabiliyetli bir besteci de olan Heberg, Kraliyet or- kestrasının — şefliğini yaptığı sıralarda operada lirik eserler çaldırdığı gibi konser salonlarında da senfonik prog ramlar idare ediyordu. Prens Frede— ric'in veliaht olduğu sıralarda Heberg kendisine musiki nazariyatı ve par- tisyon bilgisi dersler veriyordu, Heberg'in şefliği zamanında krali- yet orkestrasının repertuarı tamamen yenilenmişti. — Wagner'in eserlerinden başka romantik bır opera serisi prog- larda yer alıyordu: Lıvresı Hana Chrıt Andersen, bestesi Hart- mann'a aıt olan Lıden Kirste yahut liv- resi Richardt, bestesi Heise'e ait Drot Og Marsk gibi klâsik Danimarka eser- leri, Çaykovski, Richard Strauss ve EBu; ügeni e d'Albert'in operaları ile Beetho ven'in Fıdelyo su ve İtalyan veristleri- nin eserleri. Senfonik konserlerde Beethoven, Schubert, Brahms ve Çay- kovski yer alıyordu. Bu sebepten prens Frederic'in ılgı— si bılhassa romantik musikiye ve fazla da Richard Wagner'e yoneltmek— teydi. Kral olduktan sonra idare ettiği parçalar Danimarka'nın ilk ilik eseri olan Everhöj ile başlıyor ve Wagner prelüdlerinden romantik sefoniye ka- dar uzanıyor. Bu arada Beethoven'in 1 inci ve senfonılerı ile Schu- bert'in nisi ve ayrıca ut majör senfonısı Ç ykov ki'nin Pa- tetik Senfonisi ve hattâ — Brahms'ın herkesi korkutan 4 üncü sefonisi ile Weber ve Beethoven uverturlerı sayı- labilir. Bir defa ascagni'nin Ca- vallerio Rusticana'sını idare etmiştir. Copenhague'ın tanınmış musiki ten- kitçilerinden Kai Flor'a göre, kralın idare tarzının en bariz hususiyeti ti- tizliğidir. En ufak noktanın hakkını vermek, partisyonlar üzerinde besteci. nin 1htarlar1na tamamiyle riayet et- mek ister. Musıkışınas kral orkestra- nın başına geçınce değneğini kendine has bir itina on derece titizlikle oynatmaktadır. Hareketlı sıhhatli ve Maestro Değnek sade dövmek için değildir 29