DÜNYADA OLUP BİTENLER Kıbrıs meselesi Mesele patlak Verdi 0 Ağustos 1954 Girit baş- kenti Kandıye dekı Ingılız Konso- losluğu önünde bir dinamit infilâki. Korfu'da İngiliz bınaları taşlamıyor. Kıbrıs'ta, Larnaka yakınında bir okula hücum eden Rumlar duvardan Ingılız Kraliçesi Elizabeth II'nin resmini in- direrek parçalıyorlar. Bütün İngiliz- lerin evlerine kapandığı Atina'da, Se- lânik'te ve başka Yunan şehirlerinde, mitingler, nümayişler yapılıyor. Kilise çanları çalınır, gökten Yunan uçakları kâğıtlar atarken, Atina Piskoposu so- kaklarda numayışçılerı teşvik ediyor, İngiliz Büyükelçiliğine yürüyen halkı polis güçlükle durduruyor. Nümayiş- çiler yakalanıp yakalanıp serbest bı- rakılıyor! İşte, Bırleşmış Milletlerdeki Yunan Başdelegesi Palamas, hükümetinin Kıb rıs hakkındaki isteklerini New York'ta Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Dag Hammarskjöld'e böyle bir dekor içinde sunuyordu Yunanistan, Birleşmiş Milletlerden Kıbrıs'ın kendısıne verilmesini istemi- yordu, İstediği, Kıbrıs meselesinin milletlerarası bir mesele olduğu kabul edilerek, önümüzdeki genel kurul oturumunda görüşülmesi, ve Kıbri halkına kendi mukadderatını tayin et— me yetkisinin tanınması idi. Fakat ta- bü, bu yetki kendilerine tanıdığı tak- dirde, Kıbrıs nüfusunun 400.000 kişilik Rum çoğunluğu, Yunanistanla birleş- me lehinde oyunu kullanacaktır. Yunan müracaatının resmen yapıl- dığı gün. Birleşmiş Milletlerdeki Ingı— liz Başdelegesi Sir Pıerson Dixon da şu demeci veriyordu — Kıbrıs, lngiltere'nin hâkimiyeti altındadır. Kıbrıs'a ait işler, İngiltere- nin iç işleri sayılır. Birleşmiş Millet- ler, üyelerinin iç işlerine karışamıya- cağına göre, Kıbrıs meselesinin genel kurulda görüşülmesi uygunsuzdur. İn- giltere buna itiraz edecektir. Yunan hükümetinin bir İngiliz toprağını ele geçirmek - için teşebbuste bulunması, şayanı teessüftü Yunanistan'dan 800 mil açıkta, hiç bir zaman Yunanistan'a ait olmamı: bir ada için, Yunanlılar bu şekilde ha- rakete geçerken, 1878 e kadar üç yüz yıl müddetle Kıbrıs'ı bir anavatan par çası olarak 1dare etmiş, 40 mil ötedeki ürkiye'de tam bir sükünet vardı. Ancak bır 1k1 öğrenci kurulu beyan- name yayı lamış, bir muhalefet lideri sesini yukseltmıştı hepsi o Ve bunlar da, resmi makamlarca asla tas- vip edilmemişti. ıbrıs" ın Türkiye ile ılışıgının kesil Mesi, de, rk dostu İngiliz devlet adamı Disraeli'nin Turk toprağı Kıbrıs'ı işgal etmeye karar vermesile başlar. O sırada Türkiye büyük bir Rus AKİS. 28 AĞUSTOS 1954 Kıbrıstan gelen Kıbrıs toprağı Oradaki tehdidi altında idi. Balkanlardaki ve Kafkaslardaki bazı Türk toprakları Rusların eline geçmişti. Rus tehlikesi. ni kendi başına durduramıyacağını bi- len Osmanlı imparatorluğu, İngiltere ile ittifak istiyordu. Fakat böyle bir it- tifak için Disraeli'nin — şartları vardı: Kars ve Ardahan Ruslar elinde kaldık- ça, İngiltere'nin Kıbrıs'a hâkim olma- sı gerekiyordu, İngiltere, Türkiye'yi ancak o şekilde koruyabilirdi! Berlin kongresinde İngilizler Rusları Kars ve Ardahan'dan çekilmeye zorlıyacak- lar, Ve eğer bunda muvaffak olurlar man Kıbrıs'ı da gerçek sahıp— lerı olan Türklere geri vermekte bir mahzur görmiyeceklerdi. Durum, pa- dişaha bu şekilde izah edilmişti. Fakat padişah, İngilizlerin Ruslara, Kars v rdahan hususunda israr etmıyecekle- rine dair gizlice teminat verdiklerin- Türkler de hareketli ama den habersizdi. Nitekim, bu gizli anlaş- maya uyularak, Berlin kongresinde, Kars ve Ardahan meselesi üzerinde fazla durulmadı. Oylelıkle İngiliz Imparatorlugu kep disi için Kars ve Ardahan'dan çok da- ha önemli olan Kıbrıs adasını elinde bulundurmaya hak kazanmış oldu. 1914 te, Türkiye ile İngiltere ayrı cep- helerde yer alını ca da, İngiltere Kıbrısı resmen ilhak e Onun için, bugun bazı İngiliz resmi şahsıyetlerı Türklerin Kıbrıs üzerin- de Yunanlılardan daha çok hak iddia edebılecegmı ima eder yolda konuşur- en, Kıbrıs'ı Türklerden ne şekilde almış olduklarını hatırlıyor olsalar ge- Buna karşılık bizim de, Ingılız dost- lârımızdan Kıbrıs'ın Turkıy e'ye geri verilebileceğini ima eder mahiyette 11