1 Kasım 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 59

PRED, SUCC ve ORD fonksiyon- ları tüm basit veri tipleri için kulla- nılabilirler. ORD (parametre): ORD fonksiyonu herhangi bir ba- sit veri tipinin sırasını verir. Paramet- re basit veri tipinde olmak zorunda- dır PRED (parametre): PRED fonksiyonu sonuç olarak parametrede yeralan basit veri tipinin bir önceki değerini verir. Eğer parametrede yeralan basit ve- ri tipi ilk değerse fonksiyonun sonu- cu tanımsız olur. SUCCA par'ımeıre) parameırddu ver Salan basıt veri lıpi nin bir sonrakı değerini verir. Eğer parametrede ver alan basıl ve- ri pi sön değerse fonksivonun sonü- çu tanımsız olür. Basit veri tipleri ile kullanabildiği- miz Üş Tonksiyonu örneklerle göre- hm Örneğimiz icin kendimize bir ha- Sil veri lipi tanımlayalım. TYPE dil (hasic, pascal, logo, Yortran. İkpk: Parametre OnrRD basır 0 pascal. - BELİRSİZ pascal | logo basic logu 2 fortran pascal p J BELİRSİZ fortran tülse n rüe BELİRSİZ HÇ | BELİRSİZ tabe Ü 0 I K L0 (0 11 Sadece CHAR veri tipi için geçerli olan CHR fonksiyonumuz bulunu- yor. CHR (sıranumarası) CHR fonksiyonu sıra numarası ve- rilen karakteri verir. CHR fonksiyo- nunda parametre olarak İNTEĞGER veri tipinde bir sayı veya ifade kulla- nabilirsiniz. Eğer yazdığınız sıra nu- marasına karşılık gelen herhangi bir karakter yoksa fonksiyonun değeri belirsiz olur. CHR fonksiyonu özellikle ekrana — basılamayan karakterlerin ekrana ba- sılmasında çok yararlıdır. Mesela, PROCEDÜURE ALARM; CONST ZIL- 7; VAR DLİNTEĞAR; BEĞİN FOR 1:-TO 10 DÖ WRIİTELN(CHRİZIİL)); ND; Bu ufak alt program çalıştığında bilgisayar ses çıkaracaktır. CHR fonksiyonu sadece CHAR basit veri tipi için geçerlidir. Fakat kolaylıkla kendi tanımladığımız basit veri tipleri için de CHR benzeri bir fonksiyon yazabiliriz. erhangi bir basit veri tipinde tanımlanmış değişkeni FOR komutuyla kontrol etmemiz mümkündür. Mesela, TYPE SIRA — 0..4; şeklin- de bir tanımlama vapalım. FUNCTİON CEVİRİN:SİRA):DIL: BEĞİN CASE N ÖF Ü:CEVİR: - BASIC; 1:CEVİR: - PASCAL:; >CEVIR:—-LöoĞü; 3:CEVİR: - FORTRAN; 4:CEVİR: - LİSP; END END; SIRA ve DİLJ veri tiplerinin ana programda tanımlandığını kabul edi- yoruz. Aslında veri tipleri daha çok genel olarak tanımlanır. Böylece di- ğer tüm alt programlar yeni tanımla- nan veri tiplerini kullanabilir. Her- hangi bir basit veri tipinde tanımlan- mış, değişkeni FOR komutunda kontrol değişkeni olarak kullanabilir- siniz. Vesela, D:DIL; BEĞİN FOR D:- BASIC TOÖ LİSP DÖ WRIİTELNCORD(D):5) D Kendi tanımladığımız veri tipleri- Commodore nin bir dezavantajı bulunuyor. Ken- di tanımladığımız veri tiplerindeki de- gişkenlere READ, READILN komu- tu ile yeni değer yüklemek ve WRI- TE, WRIİTELN komutları ile de de- ğişkenin değerini yazdırmak müm- kün değildir. Eğer yukarıdaki örnekte writeln(D); komutunu yazacak olursanız bir hata mesajı ile karşıla- şırsınız. Yapısal veri tipi: Diziler Elimizdeki verileri düzenlemenin bir yolu da verileri listeler veya tab- lolar halinde düzenlemektir. Verileri bu şekilde düzenlemede kullanılan yapısal veri tipi ARRAY (dizi) olarak biliniyor. ARRAY veri yapısında yeralan ve- ri birimlerinin hepsi aynı veri tipin- dedir. Bir ARRAY kullanarak bir di- zi veriyi aynı değişken isim altında saklayabiliriz. Bövlece o değişkende yeralan tüm verilere kolaylıkla ulaşa- biliriz. ARRAY veri yapısına bir örnek ve- relim; TYPE LIİSTE- ARRAYÇİI..5) OF REAL; VAR X:LISTE, Artık X değişkeninde beş ayrı veri bulundurabiliriz. Pascal X değişkeni için beş hafıza birimi ayırır. X değiş- kenindeki her veri REAL veri tipin- de bir değer taşır. Bir dizide yeralan verileri işlemek için her veriye tek tek ulaşabilmemiz gerekir. Dizide yeralan verilere indek- sleri aracılığı ile erişebiliriz. Mesela X değişkeninde yeralan ikinci elemana bir değer yükleyelim: XI) - 44; Değişken isminden hemen sonra gelen köşeli parantezler içinde yera- lan sayı dizideki belirli bir elemanın yerini belirtir. Örneğimizde X değişkeninin sade- ce beş elemanı olabilir. X değişkeni- ni kullanarak bazi işlemler yapalım: WRIİTELN (Xİ1)) XId):—23:2 Tı—Xfi)4 XI2) Xl4) S XARH)42.1 XEB:-Xİ5)4 XZI *