program tadından yenmez. Örneğin, son zamanlarda or- taya çıkan Teletest örneğine bir gözatarak bu olayı ince- leyelim. Bu programda kullanıcı bir ışıklı kalem (light- pen) kullanmaktadır. Cevap işaretlemekten sayfa çevir- meye kadar her şey ışıklı kalem ile yapılır. Ekran bir so- ru kitabı gibidir ve her biri bir sayfa kaplayan soruları gösterir. Soruların hepsi -ki programın bilgileri sıkıştı- rarak kullanması sonucunda bu 100'e kadar çıkabilir- ha- fızada bekleşmektedir. Bu nedenle, ekranda soru sayfa- sı değişirken öğrencinin aleyhine bir zaman kaybı söz ko- nusu değildir. Bir sorunun yazı ve grafikleri ile hafıza- dan alınıp ekrana getirilmesi, saniyenin çok ufak bir kes- rinde gerçekleşir. Eski tür test programlarında olduğu gibi soruların kasetten veya disketten yüklenmesi sorun ol- mamaktadır. Bunun dolaylı bir yararı, üretici açısından- dır. Program, soruları ve ana programı ile tek parça ha- line gelmektedir ve üretim zahmetini asgariye indirgemek- tedir. Tekrar programın ekranına dönelim... Yazılar ek- ranın üzerine soruları hazırlayanın istediği şekilde yer- leştirilebilmektedir. Bu arada Commodore 64'ün normal karaker setinde olmayan yeni karakterler tanımlanmış ve böylece fizik, kimya, matematik, yabancı dil gibi saha- larda kullanılması gereken birçok özel karakterin grafik olarak yaratılmaktan çok, direkt olarak klavyeden giri- lebilmesi sağlanmıştır. Tabii bu, soruları hazırlayan için bir kolaylık. Kullanıcı açısından önemi, hem ekranda da- ha güzel ve doğal bir görüntü elde etmesi, hem de grafi- ğin hafızadan ekrana taşınması sırasında vakit kaybına uğramamasıdır. Programın diğer grafik özellikleri ise iki- ye ayrılır. Öncelikle, klavyenin üstünde bulunan, ama programcıları tarafından bir test programının ihtiyaç du- yacağı şekilde daha da geliştirilmiş grafik karakterlerini kullanarak ekrana grafiğin çizilmesi veya sekiz sprite'ın biraraya gelmesi ile oluşturulan 96*42 noktalık grafik ala- nının soru hazırlayıcısı tarafından bir grafik sayfası ola- rak kullanılması, ışıklı kalem ile üzerine gerekli grafik- lerin çizilmesi ve yazılar ile grafiğin aynı anda hiçbir hi- leye başvurmadan ekranda gösterilebilmesi. Hattâ, ister büyük boy, ister küçük boy. Programın kullanıcı ile ilişkisinin ışıklı kalem ve ek- ran aracılığı ile olduğunu söylemiştik. Kullanıcı soruyu okuduktan sonra, ekranın alt satırında yazan şıklardan birine ışıklı kalemle dokunarak istediğini seçmektedir. So- rular arasında ileri geri gitmek için de ışıklı kalem kulla- nılmaktadır. Işıklı kalemi ekranın üst satırına sağdan sola doğru boydan boya sürtmek, bir sonraki soruyu getire- cektir. Tersini yaparak, soldan sağa kaydırmak ise bir önceki soruyu. Bu arada, en üst satır devamlı işleyen bir Li