1 Kasım 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 40

eğiminden ve doğruların bitişindeki ses şiddeti değerinden algılıyor. Ses donanımının yaptığı gibi, bu tip alt- programlar da sesin (burada notanın) bittiğini belirten bir sinyal göndere- biliyor. Ses programları kütüphanesinde bulunan bir programdan da bahset- meden geçemeyeceğiz. Bu “text-to- speech' diye adlandırılan ve yazıyı, konuşmaya çeviren bir program. Bu program ROM'da bulunmuyor ve ge- rektiği zaman diskten yükleniyor ve işi bittiğinde atılıyor. Yani tipik ge- çici tipte kütüphane (library) progra- mı. Tabii, isterseniz bu programın, bilgisayar açık kaldığı sürece kalıcı olmasını sağlayabilirsiniz. Gelelim, programın kendisine. Program, ken- disine verilmiş herhangi bir İngilizce metni, değişik frekanslarda, vurgu- larda ve hızlarda okuyabiliyor. So- nuçta meydana gelen konuşma bu programın şimdiye kadar görülen ge- nel konuşma programları içinde, en anlaşılır olanlarından biri olduğunu gösteriyor. Ses biraz fazlasıyla vur- gulanmış olarak algılanmasına kar- şın, kapalı gözlerle dinlenildiğinde bi- le konuşulan metin olduğu gibi anla- şılabiliyor. Bu tip genel konuşma programlarının yüzde sekseni, bu tes- ti geçememiş olduğunu göz önüne alırsak, AMIĞA'nın İngilizceyi ol- dukça iyi konuştuğunu söyleyebiliriz. 20. INTUITION İntuition'ın ne olduğunu anlatma- ya geçmeden, dilerseniz önce bir iki özel terimi ve kavramı açıklayalım. Önce user-interface teriminden baş- layalım. User-interface (kullanıcı ara- birimi), kullanıcının bilgisayarla ara- sındaki bilgi alış verişini sağlayan her- hangi sesli, optik veya mekanik alet- lerdir. Mouse joystick'e benzeyen fa- kat çok daha rahat bilgi girişi sağla- yan bir alettir. Bununla ekrandaki bir oku herhangi bir yere rahat ve hızlı olarak götürebilir ve üzerindeki iki adet tuşa basarak istediğiniz herhangi bir işlemi seçebilirsiniz. Icon ise her- hangi bir olayı, programı, dosyayı vs. simgeleyen bir görüntüdür. Ş Intuition AMIGA'nın kullandığı user-interface sisteminin tümüne ve- rilen addır. Genel hatlar olarak, Ma- cintosh'un yaygınlaştırdığı window'- lar, icon'lar ve mouse kullanımı içe- rir. Buna ek olarak, Intuition, bilgi- sayarda birçok işi window'larla be- lirlenmiş bölgelerde yürütmenizi sağ- lar. Her yapılan iş, kendine ait bir suni 40 "kiekstori memoly (RANVROM) &M expansiğn RAM CUU I | | Cönsola device libtaty | | Koyboard device Gameporl device Timer dövice terminal (window) açar. Bir progra- mın birden çok window açması da mümkündür. Birden çok işin aynı an- da yürütülmesi olayına *multitasking' (aynı anda birden çok işin yapılma- sı) denir ve AMIGĞA'nın intuition'ı böyle bir çalışma tipini de destekler. Aynı anda birden çok programın ça- lışabilmesine rağmen belli bir zaman- da yalnızca bir tanesi kullanıcıdan bilgi girişi alabilir. Hangi işe bilgi gi- receğinizi belirlemek için, o işin win- dow'unun üzerine gidip (mouse ile ta- bil ki) mouse'un tuşuna basarak onu seçmeniz gereklidir. Aynı anda, birden çok çözünürlük ve grafik modunu kullanabilmek için intuition, “sereens' (ekranlar) kulla- nılır. Bunlar dikdörtgen şekilli olup genişlik olarak tüm ekranı kaplarlar. Ekranların, çözünürlüğü, renk palet- leri, yükseklikleri önceden belirlen- miştir ve üzerlerinde bir veya birkaç window bulundurabilirler. Her ekra- nın üst tarafında bulunan yatay ve uzun dikdörtgen alan o ekranı tanım- lar ve bu alandan tutup, o ekranı aşa- ğı, yukarı hareket ettirebilirsiniz. Ke- narlarında bulunan belirteçleri (gad- get) sayesinde en öne veya en arkaya Appllcatlor Applicatiorn İntuition — | Workbench Graphies Libtöry atabilirsiniz. Bütün ekranlar, pull-down menü- leri içerir. En üstteki dikdörtgen şe- rit şeklindeki bölgeye gidip mouse'- un sağ tuşuna basarsanız, bu menü- ler görünür hale gelir. İstediğiniz me- nünün üstüne gidip, sağ tuşu bırakır- sanız bu menü aktif olur. Yeni bir özellik olarak, menülerin iki seviye- ye kadar derinlikleri olduğunu görü- yoruz. Genelde aynı menüleri, kulla- nılan programa göre tuş takımından da seçmek mümkün. Geleneksel alış- kanlıklarından vazgeçmeyenler de düşünülmüş oluyor böylece!.. Menüleri tasarlarken, programcı- larla birçok esnek olanaklar sunul- muş durumda. Mesela, menüler ken- dilerine ayrılan bölgeden daha geniş görünebiliyor ve grafik içerebiliyor- lar. Menüler seçildikleri zaman *check' işaretiyle belirlenebiliyorlar. Menülere ulaşmak için gerekli tuş ta- kımı kombinasyonları (eğer varsa) gösterilebiliyor. Ekranların içinde yer alan win- dow'lar, AMIGA'nın tüm grafik, ses, yazı ve animasyon özelliklerini destekliyor. Intuition'un window'lar- da işlettiği tüm programlar, kendile-