Pascal (5) — BURAK KİPER Geçen bölümde döngülere başlamış ve FOR...DO döngü çeşidini incele- miştik. Bu döngü, eğer tekrarın ne kadar yapılacağını biliyorsak kulla- nışlı olabilir. Tekrarın sayısını her za- man bilemeyiz ama hangi durumda tekrarın biteceğini bilebiliriz. Başka bir deyişle, döngümüzün belirli bir durumunun doğru olduğu sürece de- vam etmesini isteyebiliriz. Belirli du- rumumuz yanlış olduğunda ise dön- gü sona erer. Belirli durum ne olabi- lir? Mesela kullanıcıdan alınan cevap 'Yevet”” olduğu sürece döngüye devam eder, cevap “hayır”” olarak verildi- ğinde döngüyü sona erdirerek bir sonraki komut gruplarına geçebiliriz. Döngü çeşitlerinden WHİILE ko- mutu döngüyü bu şekilde kontrol et- memizi sağlar. WHIİLE komutunun genel şekli şöyledir: WEHİLILE Boolean İfadesi DO Komut Bilgisayar ilk önce Boolen İfadesi'- ne bakar, eğer bu ifadenin değeri doğru (TRUE) ise DO'dan sonra ge- len komutu işler. Döngü Boolean İfa- desi'nin değeri TRUE olduğu sürece devam eder. Boolean İfadesi'nin de- ğeri yanlış (FALSE) olduğu andan iti- baren döngü sona erer ve kontrol bir sonraki komuta geçer. Bu arada Bo- olean veri tipinin sadece iki durumu olduğunu belirtelim: TRUE veya FALSE. Mesela DEVAM değişkeni- ni VAR bildiriminde Boolean veri tipi olarak bildirdiyseniz, bu değişkenini- ze ya DEVAM:- TRUE veya DE- VAM: - FALSE; şeklinde bir değer verebilirsiniz. Programınızda WHILE DEVAM DO Iİ:—1-41; şeklinde bir komut kullandığınızda DEVAM de- ğişkeninizin değeri TRUE olduğu sü- rece | değişkenimizin içeriği bir artar. FOR döngüsünde olduğu gibi, tek- rarlanan tek bir komut olabileceği gi- bi, BEĞIN...END bloğu içinde çok- lu komutlar da olabilir. Şimdi WHILE...DO komutu ile il- gili olarak anlattıklarımızı birkaç ör- nekle inceleyelim. Örneklerimiz bir programın belirli bir bölümünü oluş- turmakta. Örneklerde kullanılan de- Bişkenlerin daha evvelden bildirildi- ğini kabul edeceğiz. Commodore ı —0; WHİILE I: < -20 DO —4 5; Örneğimizde 1: —1--5 komutu de- vamlı tekrarlanmakta ve bu komutun her tekrarlanışında 1 değişkeninin de- ğeri 5 artmaktadır. Böylece 1 değiş- keni sırayla 0,5,10,15,20 ve 25 değer- lerini alır. Komutun her tekrarlanı- şından evvel 1 değişkeninin değerinin 20'den küçük olup olmadığı kontrol ediliyor. 1 <— 20 ifadesi bizim Boole- an İfademizi oluşturur ve bu ifade- nin aldığı değere göre döngünün de- vam edip etmeyeceği belirlenir. 1 de- gişkeninin değeri 0,5,10,15 veya 20 iken ifadenin değeri TRUE olacağı için döngü yapılır, fakat 1 değişkeni- nin değeri 25 olduğunda ifade FAL- SE değeri ile sonuçlanacağından kontrol bir sonraki komuta atlar. Yukarıdaki örnekte-tek bir komu- tun döngü içinde kullanılmasına ör- nek verdik. Şimde de döngü içinde bir komut grubunun kullanılışına ör- nek verelim: ıi —Ü; WEHİILE 1: < -20DO BEĞIN WRITEü:4); ı —145 END; Dikkat ettiyseniz WHILE...DO'- dan sonra döngüde yer almasını iste- diğimiz komutları BEĞIİN...END bloğu içine aldık. Yazımızın ilk baş- larında bir PASCAL programının BEĞİN ile başlayıp END ile bittiği- ni söylemiştik. Bundan başka prog- ramımızın herhangi bir yerinde üst- teki örnekte de olduğu gibi belirli bazı komutların tek bir komut gibi işlem görmesini istersek BEĞİN...END bloğu içine alırız. Programımızı çalıştırdığımızda şöyle bir çıktı alacağız: 051015 20