Metin İşlem'e Giriş: Wordstar ve Vizawrite SAMET KUMAŞ Bu yazının amacı PC'lerde kullanı- lan metin-işlemci programlarını bir- birleriyle karşılaştırarak, hangi prog- ram paketinin sizin amaçlarınıza en uygun olanı olduğuna karar verme- nizde yardımcı olmak. Biz size tanı- tacağımız bütün programları bir Commodore AT üzerinde denedik. Ancak sözkonusu programlar Com- modore AT ile uyarlı diğer bütün ma- kinelerde ve Commodore PC 10 ve PC 20'de de çalışabilen programlar... Bunlar sırasıyla, Visawrite, Word- star, Word, Moonstar ve OĞA. Bun- lardan ilk üçü bugün artık bütün metin-işlem programlarında bulun- ması beklenen olanakları sunan stan- dart programlar. Diğerleri ise özel bazı ihtiyaçları karşılamak üzere özel yeteneklerle donatılmış, nisbeten uz- man programlar... Ancak gereksiz tekrarlardan kaçın- mak için, bir yandan standart diye andığımız programları tanıtırken, bir yandan da bir metin-işlem programı nedir, ne yapar, bütün metin-işlem programlarından beklendiğini söyle- diğimiz şu genel özellikler nelerdir, onlara bir giriş yapalım, dedik. Bu standart özellikler, elbette aynı za- manda çeşitli programları karşılaştı- rırken birer ölçüt işlevini görüyorlar. Bu yüzden, bir yandan metin-işlem programlarının genel özelliklerini an- latmak, aynı zamanda standart diye andığımız paket programların, çeşitli ölçütler açısından “ideal metin-işlem- ci”'ye ne ölçüde yaklaştığını gözden geçirmek anlamına gelecek. Nedir o halde bir metin-işlemci programı? En kaba tarifiyle metin-iş- lemci, bilgisayarınızdan bir daktilo gibi yararlanmanızı mümkün kılan bir paket programdır. Ancak metin- işlemci programlarının bugün ulaş- mış oldukları gelişkinlik seviyesini gördüğünüzde, böyle bir tarifin ne kadar büyük bir haksızlık olduğunu siz de farkedeceksiniz. Ancak biz yine de başından başla- yalım. Bir yazıyı, mektubu ya da bel- geyi daktiloda yazmaktansa bir me- tin-işlemci programı ile yazmanın ilk akla gelen avantajları nelerdir? Bir kere belgenin manyetik bir ortamda saklanıyor olmasının sağladığı bütün avantajlar - yazı kalitesinden feda- kârlık etmeksizin belgeyi istediğiniz kadar çoğaltabilme olanağı; masanı- zın üstünü, çekmecelerinizi istila et- mekle yetinmeyip evinizin, büronu- zun her köşesine yayılma istidadı gös- teren kâğıt karmaşasından kurtulma olanağı vb. Bir de -belki fazla öznel kaçacak ama- benim teknoloji korku- mu yenerek, bir bilgisayar tutkunu olmama yolaçan bir avantajı var me- tin-işlemcilerin. Eğer siz de benim gi- bi, yazmaktan hem çok zevk alıyor, ama hem de ak kâğıt önünde ödünüz patlıyor, paralize oluyorsanız, metin- işlemci programları sizin de Frenkle- rin “yazma blok"'u dedikleri hasta- lıktan kurtulmanızı sağlayabilir. Tu- haf bir şekilde ekran, beyaz kağıdın yarattığı kalıcılık, nihailik, geri dö- nülmezlik izlenimlerini yaratmıyor; bir metin-işlemci kullanarak yazı yaz- mak ciddi ve önemli bir iş olmak- tan çıkıp giderek bir oyuna benzeme- ye başlıyor. t ne the houses in perfect conditi U ietübe g Di Tp ea re l nt GD HD e Kİ $129,275.00 $113,125.00 G Ku | AoA | 1146 Starbird Ct, İ R | F İA PTER . - )| A L HLi D YS ei Ama artık bu genel lafları bırakıp, bir metin-işlemci programı neler ya- par/yapmalıdır, onun ayrıntılarına girmeye başlayalım. YAZI GİRİŞİ VE DÜZELTMELER Diyelim ki herhangi bir metin- işlemci programını aldık ve çalıştır- dık. Bence ilk yapılması gereken, bu aşamada el kitabı ile fazla uğraşma- dan, birtakım yazılar girmeye başla- maktır. Vizawrite programında, programı çalıştırdığınızda doğrudan doğruya yazacağınız “sayfa” ile kar- şılaşıyorsunuz; dolayısıyla hemen işe koyulabilirsiniz. Wordstar'da ise “ana menü” (Main Menu) denen bir komutlar listesi ile... Şu anda bizi il- gilendiren buradaki D komutunun yanında “open a document file” ya- zıyor. Bu bağlamda metin-işlemci programlarının genel özelliklerinden ilkini görebiliriz. Bu programlar ya- zılarınızı, belgelerinizi her birinin kendine özgü bir adı olan, birbirin- den bağımsız dosyalar halinde saklar. (Bu dosyalar kendi aralarında ilişki de kurabilir -ama buna daha sonra geleceğiz.) Dolayısıyla, Wordstar'da yazmaya başlamak için D komutunu kullanmanız, yani kendinize bir dos- FE ! Iııt!ıruı’!_hınou. ! DA