1 Temmuz 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

AKİS Kadınlar Kongresi otoplamışlardır. Orada, daha önce verilmiş bir ka- rar teyit edilmiştir: Her yılın 8 Mar- tında Sosyalist Kadınlar Günü kut- lanacaktır. 1917'nin 8 Marti Petrograd için felâket bir gündür. Soğuk —40'dır. Bütün seyrüsefer durmuştur. 1200 lokomotif buz külçesi halindedir ve şehre erzak getiren 57 bin vagon hareketsiz kalmıştır. Başkentte pa- nik hüküm sürmektedir. Halkın hiddeti sonsuzdur. Açlık kapıdadır. O gün ilk kadın kafilesi, Kalinin ile Molotofun tahrikçilik yaptığı Vi- borg mahallesinden hareket etti. Kadınlar ayak bileklerine kadar inen siyah elbiseler giymişler, baş- larını oşallarla oÖrtmüşlerdi. "Ek- mek! Ekmek! Ekmek!" diye bağı- rıyorlardı. Az sonra etraflarını nü- mayişçi oerkekler de aldı ve kızıl bayraklar ortaya çıktı. Kalabalığı iş- çiler teşkil ediyordu. Saat 15'te nü- mayişçiler 90 bin kişi kadar olmuş- lardı. Polis kendilerini dağıtmak is- tedi. Fakat bunu Ordunun yardımı olmaksızın yapmasına imkân yoktu. Halbuki kazaklar yerlerinden bile kımıldamadılar. Halk polisleri orta- ya alıp bir güzel sopa çekti, dükkân- ları da yağmaya başladı. Akşam Bolşevik (oOKomitesi top- landı ve grevin hem devamına, hem de genel hale gelmesine karar ver- di. Yayınlanan bildiride şöyle deni- liyordu: "Mücadele komiteleri, hür- riyet komiteleri kurunuz! Cephede pis kapitalistlerin menfaatlerini ko- rumak için ölecek yerde işçi hakla- rı için savaşarak şerefle ölmek daha iyidir.." Petrogradın askeri valisi Kaba- lof şehrin stratejik yerlerini asker- lerle tuttu. Ertesi sabah gün doğar- yönetim altında gösteriyordu. Tramvaylar işlemiyordu. Fabrikalar kapalıydı. Mahallelerde gruplar te- şekkül etti, bunlar Kabalofun du- varlara astırtmış olduğu ilânları yırt- tılar ve şehrin merkezine doğru yü- rüyüşe geçtiler. Öğrenciler ve bur- juvalar da işçilere katılmışlardı. İlk defa olarak "Kahrolsun mutlakı- yet!" sloganı o sırada duyuldu. Re- jime karşı birleşme, sokakta ger- çekleşmişti. Hareket, politikacılar arasında şaşkınlık uyandırdı. Dumada bir ta- kım milletvekilleri, bir yön vermek için ayaklanmaya katılmak, bir baş- I Temmuz 1967 TARİH Petrogradda halkın askerlerle birlikte kurduğu siperlerden biri. rihlerde Başkent tam manasıyla bir savaş meydanını ka takım ise bunu durdurmak ta- raflısıydı. Kerenski en faal olanlar- dan biriydi. Fakat henüz kimse na- sıl bir vaziyet alacağını kesin ola- rak bilmiyordu. Bu sırada nümayişçiler, ler tutulmuş olduğu için donmuş Nevanın üzerinden karşı yakaya geçmekteydiler. Znamenskaya mey- danında, III. Aleksandrın at üzerin- deki heykelinin dibinde kalabalık arttı. Polisler ve kazaklar etrafta devriye geziyorlar, ancak bir müda- halede bulunmak için tereddüt edi- yorlardı. köprü- Muhafız birliklerinin en gözde a- layı olan Volinski Alayına civar ev- lerin 'avlularını işgal oOetmesi emri verildi. Buna rağmen yeni yeni ka- fileler meydana yaklaşıyordu. Ast- subay Kirpiçnikof ileri fırladı ve: babalarını- etmeyiniz!" diye — Kardeşlerinizin, zın üzerine ateş haykırdı. Müdahale edenler polislerdi ve halk ile polisler arasında kanlı ha- O ta- andırıyordu. Halk sokağa dökülmüştü ve bir çok alayın askerleri halka katılıyor, mânasını bilmediği ihtilâli gerçekleştiriyordu. diseler oluyordu. Kazaklar daha zi- yade halktan yana vaziyet alıyorlar ve polisleri püskürtüyorlardı. İki- yüzbin kadar işçi sokağa dökülmüş- tü. Petrograd Kuzey Cephesinden ayrılmış ve müstakil bir askeri böl- ge haline getirilmişti. 59 yaşındaki komutan Kabalofun yetkileri son- suzdu ve emrinde 160 bin kişilik kuwet vardı ki buna mükemmel muhafız birlikleri de dahildi. 2 mil- yon 400 bin kişilik (o silâhsız halkı zaptetmek için bu kâfiydi. Nüfusun İşçi miktarı 500 bin kadardı. Asker işe karışmayınca denge değişti. Halkın üzerine polis ateş açtı, fakat kalabalığı o dağıtamadı. Aksine, halk eline geçirdiği şişeler, sopalar, büyük çiviler, demirlerle si- lâhlandı. Tramvaylar devrildi ve si- per haline getirildi. Akşam olurken Başkent sıkı yönetim altında bir şe- hir manzarasından da çıkmıştı ve savaş meydanı haline gelmişti. Politikacılar Kararsız, orada bu- rada toplantı üstüne toplantı yapı- 31