SOSYAL HAYAT nunda, Türk Kadınlar Birliği Kong- resinde geçti. (Konuşan zarif kadın, Hint Büyük Elçisinin, Ankarada türk dostluğu ile tanınmış eşi Mrs. Mag- bool Rabb İdi. Gerçi, iyi duyurulama- mak yüzünden o günkü ilginç konuş- madan ancak Türk Kadınlar Birliği delegeleriyle birkaç dinleyici yarar- lanabildi, fakat Mrs. Rabb, bu inandı- ğı konuda heyecanından hiçbir o şey pe me Konuşmasına (şöyle devam etti "— Bildiğiniz gibi, ihtiyar Pakistan Oo çok bir memleketin genç bir dev- letidir. 1947 yılında istiklâlini kazan- dıktan sonra, yeni kuruluşu esnasın- da birçok meselelerle (o karşılaşmıştı. Erkekler bu meseleleri kendi — başla- rına halledemezlerdi, kadınların yar- dımına ihtiyaçları vardı. İşte Pakis- tanda birçok kadın derneklerinin ku ruluşu bu ihtiyaca ve bu tarihe rast- lar, Pakistan kadınları Birliği ise bu derneklerin başında gelir. Bu dernek, meselelere cesaretle bakmış ve diğer derneklere liderlik yapmıştır. Pakistan kadını memleketinin mad di ve mânevi rehabilitasyonuna oka- tılmış, bu sahada büyük bir rolü ba şarıyla (yürütmüştür. Gerçi (o Pakis- tan milletinin üzerine hiç istenmi- yen talihsizlikler çökmüştü ama, bu talihsizliklerdir ki kadınları (o ekono- mik ve sosyal yolda, elele vererek, a- zimle çalışmaya götürmüştür. Devletin yanında Ms: Rabb, Pakistan Kadınlar Birli- ginin yaptığı işleri şöyle anlattı: "— Pakistan Kadınlar Birliği - All Pakistan Women's Association - sırf kendi çabası ile devlete milli oeğitim yönünden yardımcı olmaya (çalışmış ve en çok ihtiyaç duyulan yerlerde dü zinelerle ilk ve ortaokul açmıştır. Bu okullar hâlen Pakistan Kadınlar Bir- liği tarafından yönetilmekte ve oka- lifiye öğretmenlerle binlerce (o öğrenci yetiştirmektedir. Birlik aynı zamanda, sanat ve fen okulları da açmıştır. Birliğin oOKaraşi deki hastahanesi bugün dahiliye, ha- riciye ve nisaiye kısımlarına sahiptir. Gine, Karaşide açılan bir ebelik o- kulunda Birlik, aile plânlaması konu- sunda halka bilgi vermektedir. cuk sağlığı merkezleri ile dispanser- ler açarak, ihtiyaç olan yerlerde, boş luğu doldurmaya çalışmaktadır. endüst göstermiş Pakistan Kadınlar Birliği, ri sahasında da varlığını ve 500 işçi kadının el sanatlarını öğ rendikleri müesseselerin (o satış salon larında daimi sergiler meydana geti rerek, satışlarla, el emeğini de değer lendirmiştir. Olağanüstü hallerde, sel, yangın, siklon gibi âfetler (o karşısın- da Birlik derhal felâketzedelerin yar dımına koşmakta ve maddi, mânevi yaraları sarmaktadır. (Ayrıca, kim- sesizler ve dar gelirliler için yardım merkezleri kurulmuştur. Birlik, (o ka- dınları birçok yönlerden okorumakta, onlara kanuni yolları öğreterek, yar- dımcı olmakta ve birçok aile anlaş- mazlıklarında, eşleri (o barıştırmaya ça lışmaktadır. Birliğin en çok üzerinde durduğu bir saha da, kültürel sahadır. Bunun için konferanslar, temsiller (o verilmek te, bunlar aynı zamanda para topla- mağa yaramaktadır. (o Milletlerarası münasebetlere ve dünya sulhuna Ö- nem veren Birlik bu konuda da çalış malar yapmakta ve memlekette Bir- leşmiş Milletlerin amaçlarını tanıt- maya çalışmaktadır. Bütün bu işler için paraya ihtiyaç vardır. Yalnız Karaşideki Birlik Ko lunun bütçesi 1963 de 2 milyon türk lirasına yükselmekte idi. Birlik bunu bağışlarla elde etmekte ve zaman Za- man, yapılan işler yürürken mahalli idarelerle devletin de yardımını gör mektedir." Pakistanda kadının yeri rs. Rabb konuşmasını şu sözlerle bitir di: — Pakistanlı kadın bütün siyasi ve medeni haklarına sahiptir. Mahalli idarelerce ve Büyük Mecliste okadın- ların sandalyeleri olup, bütün devlet dairelerinde, tıp müesseseleri ile Öğ retim ve eğitim merkezlerinde kadın lar çalışma hayatına ( atılmışlardır. Pakistanın tanınmış kadınlarından Begüm Liyakat Ali Han İtalyada se- firdir. Birçok önemli mevkilerde ka- dınların bulunması Pakistan için tabii bir olaydır. Fakat Pakistandaki inanç, evdeki kadının, yüksek mevkiler (| iş- gal eden kadından daha az önemli bir iş yapmadığıdır. İşte bunun içindir ki kadının evdeki hakları diğer hakları kadar önemli olup, bu konu Muhammet Eyüp Han tarafından hemen ihtilâl- den sonra bir komisyon kurularak, ele alınmış ve aile kanunları kabul edil miştir. Bu kanunlara göre kadın, me- selâ boşanma hakkına ve aile ile ilgili diğer haklarına (o kavuşmuştur." Mrs. Rabb konuşmasının burasın- da bir soluk dinlendi, düşündü ve gü- lümseyerek devam etti: "— Tabii, gerek Pakistanda, ge- rek başka memleketlerde kadınların, evde ve dışarda, erkeklerle yaşadıkla- rı müşterek hayatta, en mükemmel bir eşitliğe ve âhenge kavuştuklarını id- dia etmek çok fazla olur. Bunlar ka- nunların ve devletin, birlik ve teşek- küllerin kontrolü haricinde kalan ve kadın-erkek münasebetlerini etkileyen geleneklere bağlı dış etkilerdir. Fakat geçmişe baktıkça gelecek hakkında u- mutlu olmamız için birçok sebeplerin bulunduğu da aynı o şekilde açıktır. Kadın ve erkek birbirinin tamamlayı- cısıdır."