11 Ocak 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

YURTTA OLUP BİTENLER len Bütçe Komisyonunda bir konuşma yaparak - Bazı çevrelerde bu konuş- ma inanılmayacak bir açıklık örneği o- larak kabul edilmiştir- bir takım ra- dikal tedbirlerin alınması zorunluğun- dan bahsetti. Böylece plânlı kalkınmanın iki ucu, Plânlama ve Maliye, "Reform" kav- ramı üzerinde birleşmiş- oluyordu. An- cak gerek reform ve gerekse sosyal adalet gibi kavramlar Üçüncü Koalis- yon Hükümetinin temel felsefesini teş- kil etmekle beraber, kavramlardan nelerin anlaşılması ge- rektiği, yahut da bu hedeflere han- gi yollardan erişileceğidir. Bu yolardan ilki, geçen haftanın sonlarında Pazar günü. Maliye Baka- nı Ferit Melen tarafından "Vergi Re- formu" adı altında açıklandı. Melene göre, vergi reformunun esasını Vergi adaleti teşkil edecektir. Yani vergi, sa- dece, kazancı belli dar gelirli vatan- daştan değil, geliri ile doğru orantılı olarak, büyük paralar ciro eden ser- best meslek erbabından da alınacak, Sert tedbirlerle kaçakçılık önlenecektir: Daha önceki yılların vergi cetvelle- rine bir göz atıldığı takdirde kararın önemi kolayca anlaşılabilir. o Meselâ, sadece 1962 yılında 129 bin 900 serbest meslek erbabı vergi mükellefi kazanç- larını 1000 - 2500 lira arasında göster- ilişler - Türkiyede milli gelirden fert başına düşen miktar 4 bin liradır. Ba- sit bir hesapla ancak doğudaki bir köy- de en iptidai hayat şartlan içinde ya- şıyan bir kimse 1200 lira para kazan- maktadır - ve ancak 719 lira vergi Öö- demişlerdir. - Kazançlarını, 2500 - 7500 lira arasında göstermiş bulunan 88 bin 719 mükellef ise 2064 lira vergi öde- mişlerdir. Rakamlar gerçekten komik- tir. Bu da kontrol sisteminin zayıflı- gından, vergi dairelerindeki tarifi im- kânsız keşmekeşten ileri gelmektedir. Bugün için vergi dairelerine yeni bir hava, yeni bir düzen getirmek imkân- sızdır. Bu uzun vadeli çalışmalara ih- tiyaç göstermektedir. Şimdilik yapıl- ması gereken tek şey, esasen bozuk ve göre bunlara bir şekil, bir düzen ver- mektir. Kanunların amacı Maliye Bakanlığında hazırlanan, ver- gi kanunlarının bir diğer amacı da. 1964 yılı bütçesinin 900 milyon li- rayı bulan açığını kapatmaktır. Bunun tikraz yolu ile karşılanacaktı Bakanlıkta hazırlanan vergi reform kanunlarının önemli bir kısmı Zirai Kazançlar Vergisi ile ilgilidir. kanuna göre mükellef sayısı 20 bin- den 60,bine çıkarılacak, böylece yıl- da 200 milyon liralık gelir sağlanmış Yeni. olacaktır. Zirai Kazançlar Vergisinde yapılacak değişikliklerle işletme bü- yüklüğünde limit üçte bir oranında in- dirilecek, yıllık ciro için 40 bin lira yerine 25 bin lira kabul edilecek ve o bin liralık kazanç muaflığı da değiş- tirilerek yeni asgari ümit 3 bin lira olarak tesbit edilecektir. Özellikle bu son husus daha önceki yıllarda çok is- AKİS/10 İsmet İnönünün genç Kabinesi Akıl yaşta değil baştadır ama, enerji de gençliktedir