18 Mayıs 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

TEKNİK Telefon almış ve eskidenberi kul- lanmakta olanlar da ellerindeki bu "acayip" cihazdan pek memnun de- gülerdir. Ahizeyi kulağına ogötüren vatandaş, dakikalarca beklemekte ve- ya numarayı çevirdikten sonra, tam konuşmağa bağlıyacağı sırada bu se- fer de numaranın yanlı; düştüğünü anlayarak "hayâl kırıklığı"na uğra- maktadır. Hele yağışlı havalarda, da- kikalarca beklendiği (ohalde, kulağa en küçük bir tıkırtı dahi gelmemekte- dir. Telefon alan vatandaşın çoğu,, hem dünyanın parasını ödediği, hem de böyle gülünç durumlara düştüğü i- çin e Köstebek yuvalar Besin PTT ATE şehirlerde genel olarak yer altında tesisat yap- maktadır. Yer üstünde direklerle in- şa edilen kısa hatlar, ancak kablo uçlarının nihayetlendiği "menhol" lerden başlayarak abonenin brans- manına, bağlantısına kadar olan ha- vai kablo hatlarından ibarettir. Bil- hassa ana bağlantılar, betondan ya- pılmış künkler içerisinde kursun kı- lıflı kabloların döşenmesi o suretiyle yapılmaktadır. Bu durumda, cadde- leri en fazla tahrip etmede, şehri muazzam bir "köstebek yuvası" ha- line getirmede şampiyonluğu PTT i- daresi elinde bulundurmaktadır. Bundan on-onbeş yıl önce, Ankara şehrinin kanalizasyon şebekesi kurul- mağa başlandığı sıralarda, şebekenin geçtiği sokaklarda, ev sahiplerinin kanallarım şebekeye bağlamaları zo- runluğu başlarda muntazaman uy- gulanıyordu. Son yıllarda ise, Bele- diyenin lm kontrol a en bu işe nden, eni inşaat sahiplerinin. kartallarını bize yağmur suyu için ayrılmış olan tesi- sata, bazen de -hem komik, hem de acıklı. PTT nin, telefon tesisatı için döşediği beton künklere bağladıkları görülmektedir!. Bilhassa yaz ayla- rında, caddelerdeki yağmur suyu rö- garlarından, hattâ telefon menholle- rinden yayılan nahoş ve keskin koku- ların sebebi budur... Ancak, bilhassa yağışlı (o havalar- daki arızalara sebep olan olay bun- dan hayli farklıdır. Telefon kablola- rı, yeraltından her sokağın basında- ki, ahşap direklere çıktıktan sonra, o- radan, abonelere bağlantıların yapıl- dığı kutulara kadar uzanmaktadır. Bu "kutu'lar içersinde yalıtılmış bir çift telden ibaret olan abone hattına bağlantı yapılmaktadır. Kablo tesi- satında başlıca arıza kaynağını dai- ma böyle ek yerleri teşkil ettiğinden, "kutu" olarak adlandırılmakla bera- ber, bu ek yerlerinin, açıkta olması ve hava şartlarına mâruz bulunması yüzünden sürekli birer arıza kaynağı olacakları tabiidir. Şehir şebekelerinin (yetersizliği yüzünden birçok yerlerde abone hat- ları tamamen dolmuş bulunmakta, değil yeniden herhangi bir bağlantı yapmak, hattâ evini değiştiren abo- nenin telefonunu nakletmek dahi bulunmamaktadır. İşi kül tarafı sudur: lerde -bilhassa şebeke tâdil ve tev siat işlerinde- -şimdiye kadar halkın ne miktarda telefon ihtiyacı ve is- teği bulunduğu hesaba katılarak tah- min yapılıp, santral kapasiteleri bu- na göre hesaplanacağına, bir "peşin hüküm" halinde, santrala kurulacak Ankara İstanbul : DERGİSİ, MAYIS SAYISI ÇIKTI İs PLANLAMA MÜSTEŞARI MÜEZZİNOĞLU'NUN ÜEMECİ, »s D TİYATROSU'NUN DURUMU, 8 TURİZM İLAVESİ, : MANS-TÜREK, P.K MİNNETOĞLU KİTABEVİ (AKİS * 259) ZİYA .10A1 AKİS/22 yeni abone sayısı önceden seçilip şe- bekeler de buna göre genişletilmek- tedir, Üzüntü yaratan rakamlar T ürkiyenin telefon konusunda ne- kadar gerilerde kaldığını görebil- mek için yine Devlet Plânlama Teş- kilâtının yayınladığı istatistik bilgi- lere şöyle bir bakmak yetecektir. 1961 yılında Birleşik Amerikada 100 kişiye 41 telefon hattı düşerken, İn- gilterede bu sayı 21, Danimarkada 23, İsveçte 37, İsviçrede 31, nihayet kom- şularımla Yunanistanda 2.7 ve Yü- göalavyada 1.4'tür. Turkiyede. bu nis- pet yüzde l'i bile obulmamaktadır, hakiki sayı binde 7'den ibarettir! Yine bu istatistiklerden Öğrenildi- ğine göre, Birleşik Amerikada 1961'- de 91 milyar şehiriçi telefon konuş- ması yapılmış olduğu hâlde, Türkiye- de, sadece 270 milyon konuşma yapıl- mıştır. Nüfusu bizden çok az olan Yunanistanda bile yılda bizden, iki kât fazla telefon konuşması yapılmakta- dır. Son yersiz ve habersiz zamların etkisiyle telefon konuşmalarında be- lirli bir azalma görüleceği de şimdi- den söylenebilir. Zaten, son günlerde- ki haberlere göre, şehirlerarası konuş- malarda bu, kendisini hissettirmek- tedir. Buna göre, zaten "kâr etme- yen", ama yi iktisadi teşekkülü" deyimiyle anılan bu ida- renin ekonomik- ilkelere uymadığı da muhakkaktır. Kâr etmek için gerek- li şartların sağlanması ancak teknik konuların gerektirdiği şekilde yerine getirilmesiyle mümkündür. Çünkü işletmenin karakteri tamamiyle ve en ileri anlamıyla "teknik"tir. Mevcut bu çok kötü şartları dü- zeltebilmek için, herşeyden önce, PTT idaresine hâkim olan zihniyet ve tu- tumu kökünden değiştirmek şarttır. Bugüne kadar herkesçe öğrenilen ve hiçbir şüphe kalmamış bulunan "PTT nin başarısız (o çalıştığı" o gerçeğine meydan verenlerin, İdarenin bilhassa bas kademelerini işgal edenlerden baş- lanarak, tasfiyesi, ondan sonra da yepyeni bir organizasyonla teknisyen- lerin ve iktisat uzmanlarının meka- nizmaya mutlak hâkimiyetinin sağ- lanması gerekmektedir. Böyle "ras- yonel tedbirler alınmadıkça, nekadar yatırım yapılırsa yapılsın, nin haberleşme dâvası çözülmüş ol- mayacaktır.