27 Nisan 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

TİYATRO istanbul Kenterlerde Tonesco ekhovun "Martı"sını oynamakta o- Ç lan Kent Oyuncular topluluğu, bu oyunu Nisan sonunda afişten indirt- cek ve yerine, mevsimin son temsili olarak, mevsim baslarında çıkarmış ye kısa bir süre oynamış oldukları, lonesco'nun "Sandalyeler" ve "Ders" adlı oyunlarını temsile (o başlıyacak- tır. Bu temsiller ancak bir hafta sü- recektir. Kent Oyuncuları, bundan sonra yaz turnesine çıkacaklar ve ilk ola- rak İzmire giderek, 3 Mayıstan itiba- ren, İkbal Sinemasında temsiller ver- miye başlayacaklardır. Topluluk İz- mirde 2 Hazirana kadar kalacak ve lirasıyla o "Sandalyeler", "Mary Mary", "Martı" ile Necati Cumalının yeni oyunu "Derya Gü- lü"nü oynıyacaklardır. Böylece Kent Oyuncuları ilk defa olarak bir telif Oyunun prömiyerini İzmir turnesin- de vermiş olacaklardır. Topluluk İzmirden sonra Aydına, oradan da Ankaraya geçerek Küçük Tiyatroda, repertuvarındaki eserleri, arka arkaya oynayacaktır. Cezzarlarda "Alkol" Küsük Sahnede mevsimi "Aklın O- yunu" ve "Tatlı Kaçıklar"la ka- patmıya hazırlanan Gülriz Sürüri - Engin Cezzar topluluğu da, Mayıs başında çıkacakları yaz turnesinde oynamak üzere, yeni bir oyunun pro- valarını yapmaktadırlar. Mahmut Sait Kılıççının dilimize çevirdiği bu oyun Jacgues Robert'in "Alkol" adlı komedisidir ve İlk tem- sili tamirde verilecektir. Böylece İz- mir, Kent Oyuncularının hazırladık- ları "Derya Gülü"nden sonra, İkinci bir yeni oyunun ilk temsiline şahit olacak ve İstanbul tiyatrolarının yaz temsilleri için önemli bir sanat mer- kezi haline gelecektir. Şehir Tiyatrolarında İstanbul Şehir Tiyatrolarında da i- i yeni oyunun temsiline başlan- mıştır. Bunlardan biri, bu mevsim Ankarada büyük ilgi gören ve halâ "kapakı gişe" oynamakta olan Pe- ter Ustinovun "Fato Finiş'idir. Yeni Tiyatroda (Komedi Bölümü) akşam- lan "Yarış Bitti" adı altında oynan- makta olan eserde başrolü -Yıldırım Önalın ayrılması üzerine Ankaraya gelerek Devlet Tiyatrosundaki tem- sillerin aksamamasını sağlamış olan- Müfit Kiper oynamaktadır. Şehir e m e a başlanan İkinci i ürren matt'ın “Fizikçiler"i i "adli yeni ve çok AKİS/30 J Mİ ULU e "o Oyun; "Martı", (Oyun, 4 bölüm), Yazan: Anton Çekhov. Çeviren: Behçet Necatigil. Tiyatro: Kent Oyuncuları topluluğu (Dormen Tiyatrosu)", Sahneye koyan: Yıldız Kenter. Dekor: Doğan Aksel. Kostüm: Doğan Aksel - Tülin Kalyoncu. Konu: Çekhovun oyunlarında konuyu seçmek, anlatmak kolay değil... Bir kere konu, çok defa, bir değil. Hele "Martı" gibi "hikâye"den 'tiyatro' ya ilk geçiş oyununda... "Martı" da Çekhovu Çekhov yapan herşeyi bul- mak mümkün: XXX. yüzyıl sonu Rusyasının gevşeyen, çözülmeğe yüztu- tan sosyal ve ekonomik düzeni içinde entellektüel gençliğin yeni bir ha- yata, yeni bir değerler sistemine duyduğu pasif nostalji (Konstantin); aynı zamanda yeni bir "oluş" haline varmak için herşeyi çiğnemeyi, yık- mayı ve yıkılmayı göze alan cesur ipi (Nina)... En güçlü, en ol- gun çağında kendine ve geleceğe n güveni sarsılmış eski kuşağın (Ar- adina, Trigorin) teselliyi GörMiŞ | ve alışkanlıklarına sığınmakta bulan korkak bencilliği... Şehirde yaşıyanların mânevi tasaları yanında, topra- ğa bağlı kalanların realist kaygıları, üzüntüleri (Medydenko, Şamrayev), umutsuz aşkları (Maşa, Paulina)... Belli belirsiz bir rüya âlemi içinde, is- an etmeden, hatta vızlanmadan, sessizce katlanılan almyazılan, boşuna tüketilmiş hayatlar (Sorin, Dorn), acılar, üzüntüler, hattâ ölümler... Hiç- bir şeyi fazla belirtmeden herşeyi "sezdirmekle" yetinen, duygu, hüzün ve şiir yüklü bir hayat tablosu. Oynıyanlar: Nurettin Sezer (Yakov). Erol Günaydın (Medvydenko), Sema Özcan (Maşa), Müşfik Kenter (Konstantin), Kâmran Yüce (Sorin), Yıldız Kenter (Nina), Güler S. Kıpçak (Paulina), Tunçel Kurtiz (Dom), Bülent Koral (Şamrayev), Alev Koral (Arkadina), Şükran Güngör (Tri- gorin) ves. (5 kadın, 8 erkek rolü). Beğendiğim: Trigorin'de -Çekhovun tasvir ettiği edebiyat oadamının. belki de kendisinin, iç dünyasını, yüreğini kemiren kuşkuları, hatta kom- pleksini ( lâyıkıyla (oaydınlatmamakla (oberaber- Şükran Güngörün ölçülü, ifadeli kompozisyonu. Arkadina'da Alev Koralin, annelik duygu- larıyla kadınlık duyguları arasında bocalayan tanınmış aktrisi çelişik ruh halleriyle ve isabetli bir yorumla canlandıran oyunu. Maşa'da Sema Öz- canın, Sorin'de Kâmran Yücenin, Medvydenko'da Erol Günaydının çiz- dikleri inandırıcı yüzler. Beğenemediğim: "Martı"nm, daha çok "yaşama" isteyen kahramanı Nina'da kendini duyuran "oyun" çabası. Konstantin rolünün Müşfik Ker- terin sanat mizacına uygun düşmemesi. Dekorda ve sahne düzeninde Çek- hov ikliminin yaratılamamış olması. Daha önemlisi "Martı" gibi bir oyunda hem başrolü oynamanın, hem sahneye koymanın yaratacağı güç- lülelerin kolay yenilebilecek güçlükler sanılması... Sonuç: Herşaye rağmen, yurdumuzda ilk defa "Martı" gibi güç bir oyu- nu sahneye koymak, oynamak, iyi niyetle girişilmiş önemli bir sanat denemesidir, Çekhovu sevenlerin görmesi gereken saygıdeger bir dene- me... Oyun: "Gelin" (“Therese Raguin"), (Oyun 3 perde). Yazan: Emile Zola. Sahneye uygulayan: Marcelle Maurette- Tiyatro: Oraloğlu Tiyatrosu. Sahneye koyan: Melek Ökte. Dekor: Refik Eren. Kostüm: Hâle Eren. Konu: Natüraüzmin bu ünlü romanını, onun ateşti kahramanlarını, iki sevgiliyi cinayetten intihara kadar sürükleyen o ihtiraslı ve hazin aşk bir