6 Nisan 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

Ithalât Tahditli liberasyon Dış Ticaret rejimimizdeki o ithalât listelerini ikiye ayırmak kabildir: Birisi, tahsisli ithal malları listesi, i- kincisiyse liberasyon listesi. Tahsisli ithal mallan listesi de sanayici ve İt- halatçı kotaları olarak ikiye ayrıl- makta, her madde için ayrılan dolar miktarı müracaat eden sanayici ve- ya ithalâtçı arasında taksim olun- maktadır. Liberasyon listesine gelin- ce bunun iktisat kitaplarında yazılı liberasyonla ilgisinin sadece bir i- simden ibaret olduğunu söylemek pek yanlış sayılmamalıdır. Zira bir gayri teşekküllerin müsaadesiyle it- halat yapılabileceğine işaret (o olun- maktadır. Liberasyon listesinden ta- lepte bulunacak sanayicilerin de. ma- lın libero olması şartına uyularak, istedikleri kadar ithalât yapmaları kabil değildir. İthalât o yönetmeliği- nin 26. maddesinin dördüncü parag- rafı, bu hususta -âdeta çaktırmadan- gerekli 'tahdidi koyuvermiştir. Dör- düncü paragrafta, " ici ithalâtçıların tâbi olduğu esaslar da- ilinde müracaatta (bulunabilirler. denilmektedir. Bu cümledeki "kendi sınai ihtiyaçları için" ibaresi, san: yicilerin sınai ihtiyaçlarının neden ibaret olduğunun tespiti mecburiye- tini doğurmaktadır. Bu da sanayici- lerin kapasitelerinin tespitinden baş- ka birşey demek değildir. Bu şekilde kapasitesine göre mal alan sanayici, liberasyondan ancak tahditli olarak istifade etmek hakkı- na malik olabilmekte, yani yıllık ka- pasitesi neyse ona göre tahsis alabil- ektedir. Sanayicilerin bu maddenin getir- diği mükellefiyetten kurtulmak i bir ithalâtçı kanalıyla veya doğru- dan doğruya ithalâtçı vasfını iktisab ederek ithalât yapabilmeleri (o kabil- dir tabii... Fakat teminat müessese- sinin ithalât talebinde bulunmak i' çin sanayicilere yüzde 10, ithalâtçı- lara ise yüzde 20 nispetinde karşılık yatırma mecburiyetini tahmil etmiş olması, sanayicileri sanayici sıfatıy la ithalât yapmağa zorlamaktadır. Hattâ ithalâtçılar bile sanayicilerin ithalâtçılık vasfından istifade çare- lerini araştırmaktadırlar. Bu sekli- de liberasyon listesinin tahdidi bir A L E takım hükümleri ihtiva etmesini, çe- şitli bakımlardan müdafaa etme N kabildir. Döviz imkânları, yüzde yü liberasyona gitmekteki mahzurlar Ancak, simdi liberasyon listesin- de bir üçüncü tahdit tatbikatına gi- dildiği görülmektedir. liberasyon lis- tesinin 73.13 gümrük m ve ista- tistik pozisyonundaki D.K.P. saç- lar için 2 milyon dolarlık ahsis ve- rilmiş bulunmaktadır. Bu tahsisin 15 milyon doları sanayicilere, bin doları ise ithalâtçılara ayrılmış- tır. Bu tahsisleri sanayiciler kapasi- telerine göre alacaklar, ithalâtçılar ise bağlı bulundukları meslek heyet- M | lerinin bulacakları ve Oda İdare He- yetlerinin tasvib edecekleri kıstasla- ra göre dağıtımdan faydalanacaklar- dır. Bu suretle, liberasyon listesinin tahsisli ithal malları listesinden hiç bir farkı kalmadığı görülmektedir. O Li ayrılmış muayyen bir meblâğ r, bunda da onun ismi tahsisli ithal ei listesi, bununki ise liberasyon listesi Bir takım zorluklar İş bununla da bitmemektedir. D. K. saçların liberasyon listesinde bulunması sadece bir isimden ibaret kalmamakta, aynı zamanda gerek it- vw AKİS/21