2 Mart 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

DÜNYADA OLUP BİTENLER sonuçlan hakkında kendisini sıkış- tıran gazeteciler; " — Eğer iki milletin, araplarla kürtlerin, iyiliğini istiyorsanız, bizi Birkaç gün yalnız başımıza bırakın" ded Kürt talepleri hakkında (birşey söylemeyi de reddeden Telibani, mü- zakere gündeminin henüz tesbit e- dilmediğini açıkladı. Delegelerin ge- çen Perşembe günü Kahirede "Birlik Günü"ne katılması üzerine Irak - Kürt temaslarına bir müddet ara ve- rildi Irak ve kürt heyetleri anlaşmaz- lığı önleyebilmek için o karşılıklı- te- şebbüsler yaparken, komünistler de kürtleri bir harbe sokmak için ne mümkünse yapmaktadırlar. Daha 8 Şubatta, ihtilâlin ilk gününde Bağ- dat sokaklarında, kürtleri mücade- leye çağıran risaleler dağıtmışlardı. Daha sonraları buna, Doğu Alman- yadan kürtçe neşriyat yapan bir radyo istasyonu da katıldı. . Komü- nistler kürtleri yeni rejime karşı or- tak mücadeleye çağırıyorlardı. Doğu Almanyadan yapılan radyo yayının- da, kürtlerden, "Güneyde ateş ve kan içinde mücadele eden arap kardeş- lerine yardım etmesi" zamanlarda Bağdatta dağıtılan be- yannamelerde de bali Vm silâ- ha sarılıp ayaklan ve "yiğit kürt kardeşlerine" ann etmesi gerektiği yazılıydı. Kürtlerin bu da- vetlere karşı açık bir ilgisizlik gös- , yayınlanan beyanname- daha sinirli o bir alınmasına o yol- açmaktadır Bununla beraber, kürt lerin davranışını yanlış yorumlamak- tan sakınmak lâzımdır. Silâha baş- vurmaktan ve komünistlerle işbirli- ği yapmaktan sakınmış olmaları ka- tiyen tam bir teslimiyet anlamına mizden vazgeçmiyeceğiz" demiştir. Bu bakımdan, şimdi iyiniyet havası rar silâha sarılacaklarından kimse- nin şüphe etmemesi gerekir. Irak hükümetinin de bu işi en ciddi me- selesi sayarak gereken önemi verdi- ği görülmektedir. Irakın yeri ve durumu Yeni idarenin karşısında yer alan meselelerden ikincisi, Irakın A- rap Birliği içindeki yerini isabetle AKİS/20 tesbit etmek ve Birleşik Arap Cum- huriyeti ile münasebetlerini sağlam esaslara bağlayabiimektir. e Kasımın iflâsına yol açan sebeplerden mühim bir kısmı bu konudaki başarısızlığın- da yatmaktadır. Bir yandan Irakın iç politikasında büyük bir ( ağırlığı olan arap milliyetçilerini hesaba ka- tarak diğer arap milletlerine karşı açık bir tavır takınmak, diğer ta- raftan memleketin petrol gelirinden önce ıraklı vatandaşların faydalan- ması gerektiğini dikkate alarak bu ülkelerle, bilhassa Birleşik Arap Cumhuriyeti ile mesafeyi muhafaza edebilmek lâzımdır. oSonra, Arap Birliği için yeni hal şekilleri de mümkün olmaya başlamıştır. Nite- kim Suriye, Iraka ısrarla teklifleri yağdırmaktadır. rada, hemen bir federasyon kurul- ması teklifi bile yapılmıştır. İki dev- letin ordularını birleştirmesi de ya- pılan teklifler arasındadır. Fakat |I- rakın yeni lideri Arifin, Kasımın aksine, "Romada ikinci olmayı" ka- bul etmek niyetinde olduğu anlaşıl- maktadır. Arif, Suriyenin teklifleri- ni fazla ciddiye almamıştır. Irakın, hiç olmazsa şimdilik, Mısırla iyi mü- nasebetlerini devam ettirmekte fay- da gördüğü anlaşılmaktadır. Perşembe günü oKahirede Günü" olarak kutlanan Birleşik A- rap Cumhuriyetinin kuruluşunun yıl- dönümüne Irak, seçkin bir heyetle Abdünnâsır Gölgedeki adam Heyet mensupları- nın Kahirede gördükleri okabul de pek hararetli olmuştur. Nasırın, 1- raklı misafirlerine yaptığı özel mua- mele gözden kaçmamıştır. Nasırın, arap dünyasında şiddetle muhtaç ol- duğu prestiji Yemen ihtilaliyle bir- likte kendisine sağlayan Irak ihtilâ- lini elden kaçırmamak için mümkün olan herşeyi yapmak niyetinde oldu- gu anlaşılmaktadır. o Irakın da bu bölgenin en netameli meselesini teş- kil eden Arap Birliği konusunda id- diasız, fakat uyanık bir politika ta- kip etmek istediği görülmektedir.O- nümüzdeki günlerde Irak idarecile- ni en fazla meşgul edecek konu, A- rap Birliğiyle ilgili meseleler olacak- tır. iştirak etmiştir. Statükoda değişiklik Yeni idarenin Kasımdan devraldığı meselelerden o birisi de (Kuveyt meselesi olmuştur. İngilterenin de yakından ilgilendiği bu konu ohak- kında ihtilâl idaresinin ne j düğünü, ihtilâlin ilk yınlanan O bildirilerden mümkün değildi. den ibaret bu açıklamaların altında yatan gerçek niyetlerin o anlaşılma- sı için aradan zaman geçmesi ve durumun vuzuh kazanması yordu. Bugün için dahi mesele iyi- ce aydınlanmış değildir. Fakat ye- ni idare Küveytle ilgilenmeye baş- lamış, doğrudan doğruya bu konuya temas eden beyanatlar verilmiştir. Bağdat Radyosu tarafından veri- len resmi açıklamaya göre, ilk ola- rak, 1961 yılından beri kapalı olan Irak-Küveyt sınırı (o açılmıştır. İki ülke arasındaki telefon ve muhaberatı da (yeniden başlamıştır. Bir basın toplantısı ya- pan 28 yaşındaki yeni Dışişleri Ba- kanı Talip Hüseyin el-Şabib, Irakın, Kuveyt meselesinin tamamını yeni- den düşünmek kararında olduğunu bildirmiştir. Kasımın Küveyti ilhak etmek istediğinden bahsederek, ye- ni rejimin bu konuda ne düşündüğü- nü soran gazetecilere, El-Şabib: — lrak Küveyte, Küveyt Iraka aittir" cevabını vermiştir. Bu cevabın altında yatan mâna- yı sadece bu sözlere dayanarak çı- karmak imkânı yoktur. Fakat Ira- lan Küveyte karşı genellikle mutedil bir tavır takınacağı (o anlaşılmakta- dır. Hükümet, bu meselenin iki mem- leket arasında yapılacak ogörüşme- lerle makul bir çözüme bağlanabile- ceğine İnanmaktadır. Bununla bera- ber, yeni hükümetin de statükoda bir değişme yapmak niyetindi ol- duğu anlaşılmaktadır.