2 Mart 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

KAL K Enstitüler Suyun başı Ankarada, Ziya Gökalp Bulvarı ile Adakale Sokağının kesiştikleri kö- şede yükselen beş katlı, kiremit renk- li bina hemen hemen bütün başkent- liler tarafından İngiliz Kültür Heye- tinin merkezi olarak bilinir. e Oysa, binanınen üst katında, üzerinde "Türk Standartları Enstitüsü" o ya- zılı kapının ardında, sayılan o 10'u geçmeyen bir grup insan Türkiyenin kalkınması ile ilgili sessiz, fakat son derece önemli bir çalışma yapmak- tadırlar. Enstitünün faaliyeti, "Standart"» fransızcada is kelimesiyle karşılanabilir. Bizde tul lanılan "Standart" kelimesi, "Yapı- lışta, anlayışta ve mihenge vuruşta beraberlik" anlamına (ogelmektedir. Standardizasyon ise, maddeleri, me- todları birleştirme anlamı taşımak- tadır, Ölçüleri önceden ifade edilmiş, tarifleri yapılmış ve bu ölçülere, ta- riflere uygunluk dereceleri, (o şekille- rinin hangi usüllere göre denenece- ei "Norm I NM A ği tesbit edilmiş, böylece ortak an- varılmış her faaliyette o stan- dardizasyon gerçekleşmiş demektir. Türkiyede ilk Oo standardizasyon hareketleri, 1930 yılında kabul olu- nan-1705 sayılı kanunla başlamıştır. Uzunca bir süre yapılan sistemsiz ve dağınık çalışmalardan sonra, ni- hayet 1954 yılında Türk Standartla- rı Enstitüsü kurulmuştur, o Önceleri Ticaret ve Sanayi Odalarının yardı- mıyla ayakta durabilen enstitünün, sonraları faydalan anlaşılmış ve di- ger sektörlerden de destek görmeğe başlamıştır. Bugün Odalar Birliği ve İktisadi Devlet Teşekkülleri tarafın- dan finanse edilmekte olan Enstitü, üniversitenin teknik yardımından fay- dalanmaktadır. Standardizasyonun önemi bugün artık bütün dünyaca benimsenmiştir. Standart hale getirilmemiş bir mal, alıcı ve satıcı için uzun işlemlerin yapılmasını gerektirdiği gibi, millet- lerarası pazarlarda da kolay kolay müşteri bulamaz. Standardizasyon, imalâthanede isleri (o basitleştirmeğe ve istihsali hızlandırmağa yarar. Mal- T.S.E. nin geçen yılki sergisinden bir köşe Kalkınmaya giden yolda bir ışık AKİS/16 manlar lar arasında mukayese yapabilmek imkânını verir. Teknik hususlarda referans belgelerinin yerini tutar. Asgari şartları gösterdiğinden, daha kaliteli mal imal ve istihsaline yol açar, tasarruf sağlar ve prodüktivite- yi arttırır Enstitünün görevleri İşte ekonomik hayat bakımından bu derece önemli olan standardizas- yon faaliyetlerinde bulunmakla görev- li Türk Standartları Enstitüsü, çalış- malarını, 1) Genel Kurul, 2) Teknik Kurul, 3) Yönetim Kurulu, 4) Denetle me Kurulu, 5) İhtisas Kurulları vası- tasıyla yürütmektedir. Enstitünün, bu foksiyomma İfa ederken yerine getirdiği görevler ise şunlardır: I — Her türlü zırlamak, standartları ha- 2 — Enstitü bünyesinde veya ha- riçte hazırlanan standartları tetkik ve uygun bulduğu takdirde Türk Standartları olarak kabul etmek, 3 — Kabul edilen standartları ya- yınlamak ve ihtiyari olarak uygulan- malarını teşvik etmek. Mecburi ola- rak yürürlüğe konmalarında (fayda görülenleri, Bakanlar Kurulundan ka- rar çıkartmak üzere, ilgili Bakanlı- ga sunmak, Hususi ve resmi sektörün talebi üzerine standartları veya pro- jeleri hazırlamak ve mütalaa ver- mek, 5 — Standartlar konusunda her türlü ilmi ve teknik incelemelerle a- raştımıalarda obulunmak, abancı memleketlerdeki benzeri çalışmaları takip etmek, milletlerarası standart kurumlarıyla münasebetler kurmak ve bunlarla işbirliğinde bulunmak, 6 — Üniversite ve diğer ilmi, tek- nik klorum ve müesseselerle işbirliği sağlamak, standartlardan arşivler hazırlamak, 7 — Standartlarla ilgili (o araştır- ma maksadıyla ve ihtiyari standart- ların tatbikatında kontrol için lâbo- ratuvarlar kurmak, muayene, analiz ve deneyleri resmi ve hususi sektö- rün talep edeceği teknik çalışmaları yapmak ve rapor vermek, 8 — Türkiyede standart işlerini yerleştirmek ve geliştirmek için ,ele- yetiştirmek ve bu maksatla kurslar açmak, seminerler düzenle- mek... Standartları Enstitüsü, mil- üyedir ve bu teşekkülün 1955, 1958, 1961 yıllarındaki toplantılarına da katılmıştır.