19 Ocak 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

1 Kitap okudum Adli Pestalozzi ve Devrim. Yazan: Alfred Rufer. Çevirenler: İ. Hakki Tonguç, Fu- at Gündüzalp, Rauf İnan. Türü: İnceleme. Baskı: İmece yayınları 3, İstanbul Ekin Basımevi 1962, 200 sayfa 750 kuruş. Konu: Eğitim Dünyasının pek ün- lü bir siması olan Pestalozzi memle- ketimizde daha ziyade adıyla bilinir. Oysa Pestalozzi 18 ciltlik bir külli yatın yazarı ve eğitim meseleleri ka- dar toplum meselelerine de eğilmiş bir düşünürdür. "Pestalozzi ve Dev- rim" adlı kitapta tarihçi Alfred Ru- fer, bizim Osmanlı artıklarının İh- tilâl-i Kebir" dedikleri Fransız İhti- lâlinde dahi fikir yapısı ile büyük rol oynamış olan Pestaiozzi'nin, eği- timciliğinin, düşünürlüğünün, ötesin- de sosyal ve o siyasal düşüncelerini, bunlarla ilgili çalışmalarını anlatıyor. Kitabını 1928 yılında yasmış. 1936'- dan itibaren türk eğitim hayalında Pestaiozzi'nin çizdiği yoldan hamle- ler yapmaya çalışanlardın biri olan İsmail Hakkı Tonguç ve vefakâr yar- dımcıları Fuat Gündüzalp ile Rauf İnan bu kitabı 1955'de dilimize çe- virmişler. Kitap, Pestalozzi konu- sunda dilimize yapılan en geniş çe- viri, ancak 1962'nin son günlerinde İmece yayınlan arasında yayınlana- bildi. Kitabında Rufer, Pestaiozzi'nin savunduğu serbestlik, eşitlik, kardeş- lik prensiplerini, refah ve saadet sağ- layıcı devlet anlayışını anlatmakta- dır. Beğendiğim: Kitap, adı sadece öğ- retmen okullarında ders diye belleti- len, fikirleri ve o heyecanı bir türlü aşılanamayan bir büyük insa- nın Türkiyede daha iyi tanınmasını sağlaması bakımından son derece bü- yük bir görev yapıyor. Pestalozzi'yi sadece bir eğitimci olarak değil, bir düşünür olarak da türk okuyucusu- na tanıtmaya çalışıyor. Bu bakım- dan faydalı bir (çalışmanın ürünü. Yeter ki, okuyucusu bulunsun Sonuç: "Pestalozzi ve Devrim", a- dına bakılıp da sadece eğitimcilerin okuması gereken bir kitap sanılma- sın. Politikacılar ve aydınlar da, eği- faydalanmalıdırlar. Okunmaya, üze- rinde uzun uzun durulmaya değer bir kitap. İlhami SOYSAL AKİS/28 AKiSÇiLER SiZiN iÇiN GÖRDÜLER, DİNLEDİLER, SEÇTİLER Kitaplar Balaban: 1962 de Yenilik Basımevin- de basılmış, üç bölümden ibaret bir kitap... Derleyen, Tanju Cılızoğlu. Kitabın birinci bölümünde Balabanın, daha çok kendi sanat görüşünü an- latan, oto - biyografik bir yazısı; "Basında Balaban" adlı o ikinci bö- lümünde, Balabanın bugüne okadar açtığı sergiler hakkında çıkmış ya- zılar -meselâ, Sinan Korlenin, Abidin Dinonun, Haşmet Akalın, Can Yüce- lin, Yaşar Kemalin, Sabahattin Eyü- boğlunun, Mehmet Ali Aybarın, Azra Erhatın, Fakir Baykurtun yazıları-; üçüncü bölümünde de Balabanın e- serlerinin Ara Güler tarafından çe- kilmiş fotoğrafları yer almış. Kitabın kapağını Balaban kendisi yapmış, ilk sayfasına da şöyle yazmış: "Babamı ben damda iken vurdular. Kan güt- meden. İlk kitabımı babama o ada- dım." "Balaban" adlı kitap, Balabanın bütün sergileri kadar ilginç bir ki- taptır. Varlık Yıllığı 1963: Yaşar Nabi, "Var- lık Yıllığı'nın dördüncüsünü de çı- kardı. "Varlık Yıllığı 1963", Varlık Yayınlarının 938. kitabı. Temiz bir baskı ve zengin bir mutevayla çıkan yıllığın önsözünde Yaşar Nabi, 1962 yılını sosyal ve politik açıdan ele al- mış. Yıllığın "1962 de Sanat Hayatı" adlı bölümünde, önceki yıllıklarda ol- duğu gibi, 1962 deki şiir, hikâye, ro- man, tiyatro, dil, sinema, plâstik sa- natlar ve musiki çalışmaları özetlen- miş. Daha sonra örnekler ve bir kaç biyografi... "Varlık Yıllığı 1963", her kitaplık- ta bulunması gereken bir eserdir. (Varlık Yayınevi, Ankara Caddesi, İstanbul) Yollar Boyunca: Meşhur olmaktan tuttuğu konunun ıcığını - cıcığını çi- karan güçlü bir yazar karşısında ol- duğunu derhal anlıyor. Hikâyeler, yol notları ve zaman zaman çiziktirilmiş düşüncelerden ibaret "Yollar Boyun- ca" da her şey var: Anı, mizah, yer- gi, tasvir, eleştiri... Ne yok ki! Bil- hassa mizah...Hilmi Özgen, her şey- den önce iyi bir mizahçı. Dil bakımın- dan da çok başarılı. Türkçeyi bu ka- dar ustalıkla, tatlılıkla kullanabilen bir yazardan güçlü eserler vermesi temenni edilir. (Yenişehir, o Yüksel Cad. Tugay Apt. No. 22/2 Tel. 128044 - Ankara) Kapalı Mutluluk: Coşkun Zenginin Walt Whitman, Boris Pastemak, Ez- ra Pound, Stephen Spender, T.S. Eliot, Edgar Allan Poe, Claude Roy ve daha birkaç ünlü şairden çevirdi- &i şiirler "Kapalı Mutluluk' adı altın- da, Ataç Kitabevi tarafından yayın- lanmıştır. Kapağım Gürol Sözenin yaptığı kitap, Ataç Kitabevinin bü- tün kitapları gibi itina ile hazırlan- mıştır. ceği a Mutluluk", dünya' şiirinden örnekler görmek isteyenler (o için "okunmağa değer bir kitaptır. (Ataç Kitabevi, Ankara Cad. 45, İstanbul) Sinema Son haftalarda Ankara Sinemaları kötü film getirmekte 'âdeta bir- birleriyle yarış halindedirler. Sinema salonlarının ve diğer eğlence yerleri- nin mahdut olması halkın sinemaya karca gösterdiği büyük ilgiyi körük- lemektedir. Salonlar her seansta tık- lım tıklım dolmakta ama Başkent seyircileri bir türlü kaliteli film sey- redememektedir. Sinema sahipleri "nasıl olsa kasam doluyor" düşünce- siyle ucuza elde ettikleri (birtakım düşük kaliteli kurdelâları peşpeşe oy- natmaktadırlar. Bu yüzden AKİS'çi- ler sizin için bu hafta bir seçme yap- madılar.