19 Ocak 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Güdümlü liberasyon mu Genel olarak, a kei deği- şiklikleri oObu şekilde özetlemek kaabildir. tesinin yıllık olarak ilâh edildiğidir Bu konuda ne rejimde, ne de yönet- melikte bir madde mevcuttur. «Mev- cut olmasına da lüzum yoktur ya Ancak, 4 Temmuzda çıkan liberas- yon listesinde “1962 yık ikinci altı aylık" kaydı vardı. Bu seferki lis- tenin başlığı ise "1963 yılı liberasyon listesi"dir. Bu suretle, bu seferki lis- tenin yıllık olduğu anlaşılmaktadır Ancak, bu konuyu daha ileri vardır mamak lâzımdır. Zira, 1962 yılı 4 Ocağında yayınlanan listeye bakıla- cak olura, onun başlığında sadece "Liberasyon listesi" kaydı olduğu gö- rülecektir. Bu sebeple, 4 Temmuz da yeni bir liste çıkmıyacağı kara- rına kati olarak” varmaya imkân yoktur. Ancak, ilgililer liberasyon listesi- nin yılık olduğunu kesinlikle beyan etmişler ve o suretle muamele ya- pılmasını tatbikatçılara o-yanı Oda- lara- bildirmişlerdir. Şimdi akla. şöyle bir sual gelmek- i istesi, isminden serbestliğin işareti olduğuna göre, ha yıllık, ha altı aylık olmuş, ne farkı var? Mer- kez Bankasına müracaat edip gerek- li teminatı yatırınca akreditif açmak kabildir. Halbuki bizdeki liberasyon, her- şeyimizde olduğu gibi, acayip bir li- berasyondur. Bir kere, birçok mad- deler, ilgili mercilerin müsaadesiyle ithal edilen acayip bir liberasyon sis- temine bağlıdırlar. Geri kalanlarına g lar denilebilir, bunların ithali de iki halata uygulanabilir. İthalâtçı, bu maddelerden istediği kadar getirte- bilir. Fakat sanayici, sanayici kota- sı ayrılmamış kotalara yani liberas- yondaki mallara- ancak kendi sınai ihtiyaçları için müracaat edebilir Bu suretle, sanayici ancak kapasitesi nispetinde ihtiyacı olan maddeleri ithal edebilmektedir. Sanayicinin ithalâtçı kanalıyla, istediği kadar mal getirtebileceği düşünülebilir. Fakat tatbikat aksi- ne olmaktadır. Yâni ithalatçı, sana- yici kanalıyla mal ithali çarelerini araştırmaktadır. Zira 9. Kotada sa- nayici, liberasyon için teminat yatır- mamakta, ithalâtçı ise yüzde 10 ya- tırmaktaydı. Bu sefer de sanayici yüzde 10, ithalâtçı yüzde 20 yatıraca- ğı için, gene ithalâtçı (o sanayicinin imkânlarını zorlamağa çalışacaktır İşte bütün bu sebepler yüzünden liberasyon listesi kelime manasından anlaşılan tarife uymamakta, daha ziyade güdümlü bir liberasyon ma- hiyeti arzetmektedir. Listeler ve sirkülerler Cimdi gelelim, liberasyon listesinin yıllık veya altı aylık olmasında- ki farkın önemine.. Bütün mesele, sanayiciye 'madenciler ve turistik tesisler de sanayici oaddolundukları için, onlara da- yapılacak tahsisin yılık mı, yoksa altı aylık ihtiyaca göre mi teshil edileceğinden doğmak tadır. (Evvelce liberasyon altı aylık ihtiyaca göre tevzi edilmekteydi. Şimdi bu tatbikatta yıllık ihtiyaç gözönünde tutulacaktır. İŞ ALEMİ Rejimle birlikte yedi tane de dış ticaret işlerine dair sirküler yayın- lanmıştır. Bu sirkülerlerden birin- cisi, yürürlükte bırakılan mevzuatı: ikincisi, tekrar ihracı veya iadesi is- tenilen mallar hakkında . ne şekilde muamele yapılacağını; oüçüncüsü, ithal süresinin uzatılması hakkında müracaat edilecek mercileri; dördün- cüsü, gümrüğe gelen mala başka bir tarife pozisyonu tatbik edileceği zaman Odalar Birliğine ne şekilde müracaat edileceğini; beşincisi, fri- gorifik kamyonlara ait soğutma ci- haz ve tertibatının ithali şartların- altıncısı, münhasıran mukaveleli fab- rika acentaları tarafından ithal edi- lecek malların ithal şekillerini; so- nuncusu ise, dıştan takma motörler- le beyaz alevli lâmbaların ne şekilde ithal olunacağını göstermektedir. AKİS/25