19 Ocak 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

YURITA OLUP BİTENLER kan da, Petrol Dairesi gibi, bizzat seçtiği Petrol Komiserinin hükmüne rağmen buna lüzum görmezse Türki- ye Petrolleri T.A.Ş. -Umum Müdürü İhsan Topaloğludur- Danıştaya baş- vuracaktır. Ama Bakan kararını bil- dirmemektedir ki... Buna mukabil Bakan, gene Tür- kiye Petrolleri T.A.Ş. ile Petrol Dai- resi arasındaki, "Depolama İşi"nden, çıkan bir ihtilâfta Petrol Komiseri olarak Dr. Osman Tolunu seçmeme- gi unutmadı. İhtilâf başka bir ha- kem tarafından Petrol Dairesinin te- zi lehinde karara bağlandı. Türkiye Petrolleri T.A.Ş. petrolünü Malatya- da depolamak istemekteydi. Tahmil ve tahliye merkezinin orası olması gerektiğini söylemekteydi. Petrol Da- iresi, b ii, rafineri hudutları da* hilinde yapıldığı takdirde depolama malzemesinin gümrükten ve deponun Belediye vergilerinden muaf olacağı- nı bildirdi, Batman Rafinerisinin tah- mil ve tahliye merkezinin Batman is- tasyonu olması "gerektiğini ( söyledi, 'Türkiye Petrolleri T.A.Ş. her ne ka- dar Mersin Rafinerisinin tahmil ve tahliye merkezinin de rafineri hudut- lan içinde değil, onun bir kaç kilo- metre uzağında bulunduğunu belirtti ama Petrol Komiseri Petrol Dairesi- nin "Bu şekilde bir yol açılırsa hem biz baş edemeyiz, her şirket aynı hakkı ister, hem de Gümrük İdaresi ve Belediyeler çok gelir kaybederler" tezini daha doğru buldu. arada Petrol Dairesi, Gümrük İdaresine bir başka "hatırlatma" yap- AKİS/14 tı. Türkiye Petrolleri T.A.Ş. nin tev- ziatında kullandığı teneke ve kalay- lar, kaplar üçüncü ele intikal ettiğin- de gümrük resmine tâbi tutuluyor -muydu? Gümrük İdaresi, şimdiye ka- dar tutulmadığını söyledi. a Da- iresi "Bundan sonra, tutun!" dedi. Bunlar, çekişmenin cilvelerini teş- kil etti. Temeldeki mesele Şu anda ortada bulunan, Türkiye Cumhuriyetinin petrol koynakla- rının istikbalidir. Bu kaynaklar öy- le zengin, ahım şahım kaynaklar de- ğildir. Ama ham petrol ihtiyacımızın bir kısmını karşılayacak takattedir. Petrol ihtiyacımız arttıkça Türkiye petrol şirketleri için daha enteresan bir pazar haline gelmektedir. yada bir milletlerarası Dün- petrol kar- Milyarderler gemisinde bir züğürt telinin bulunduğu artık pek az itim* senin meçhulüdür. Bu kartelin din- deki imkânlar, bırakınız bizim şir- keti, "düveli muazzama"yı dize ge- tirecek çaptadır. Nitekim mesele Birleşik Amerika Senatosunun O bir tâli komisyonunda oele alındığında ortaya alâka çekici bilgiler çıkmıştır. Yaygın bir izah tarzı, petrol kralları- nın Shell Grupu Başkanı Sir Henry Deterding'in Malezyadaki malikâne- sinde tertiplediği bir av partisinde petrol bakımından dünyayı kendi a- ralarında taksim ettikleridir. Türki- ye, görünüşe bakılırsa şimdi Mobil ile Caltex'e isabet etmiştir. Böyle bir durumda, "Ne yapa- lım, serbest rekabet işi bu! Türkiye de, kendi ham petrolüne pazar Mil- Batmanda petrol rafinerisi © san, satsın. Biz, ham petrol ithalâ- tına tahdit koyamayız" demek ziya- desiyle gülünç hal almaktadır. Güm- rük Duvarı demlen tedbir, her mem- lekette bunun için alınmıştır ve her çeşit ithalâtta bir kota usulü vardır. Devlet, yerli ve yabancı şirketler a- rasında, resmi ve özel teşebbüs ara- smda fark gözetmemekle görevlidir. Ama Türkiye Cumhuriyetinin petrol kaynaklarının himayesi otamamile başka ve memleketin kaderiyle ilgi- li bir meseledir. Serbest teşebbüsün büyük şampiyonu Amerikada am petrol ithalâtı tahditsiz midir? Asla! Türkiyedeki Petrol Savaşının bizim, kaynaklarımızı kurutmak istidadın- daki gelişmesi karşısında, Bakanlık- lararası bir komisyonun toplanarak çare düşünmesini istemek son dere* ce masum ama o nisbette de hayati bir taleptir. Bunu "Devletçilik mi, li- beralisin mi?" tartışması haline ge- tirttp uyutmaya kalkışmak ve kapı- mızdaki ciddi tehlikeyi, hangi sebep- ten dolayı olursa olsun görmemeye çalışmak, başta her alâkalı için son derece vahim (sorumluluk yüklemeye müsait bir davranıştır. Hükümet Mavi sakalın 7 karısı Buğünlerde İkinci (o Koalisyondan ciddi çatırdı seslen gelirse, hiç kimsenin şaşmaması lâzımdır. Ancak bu sesler, sadece İkinci Koalisyonun çatırdı sesleri olmayacaktır. Zira, Birinci Koalisyonun aksine, İkinci Koalisyonun partnerleri arasında cid-