23 Temmuz 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

YURTTA OLUP BİTENLER den herhangi bir yardım talebinde lüzi kalmıyacağı tahmin edilmektedir. Projede kurulan sistemin idaresi için birkaç komiteye ihtiyaç göste“ rilmektedir, Formalitelerden birin- cisi Esasları Tesbit Komitesidir, “Hükümet tarafından kurulacak 0 lan Bakanlıklar arası bir komite $is- temin genel politikasını yürütecek ve en yüksek merci olacaktır. Ko mite Hükümetin bütün yetkilerine sahip olacaktır. Komiteye, Maliye Bakanı, Tica” ret Bakanı, Tarım Bakanı ve A.I.D. Müdürü Mr. Van Dycek iştirak ede- cektir, Komitenin tabii başkanı Ma” liye Bakanı olacak, A, I,. D. Müdü- rü ise müşavir olarak toplantılarda hazır bulunacaktır. Sstemin yürütülmesinde ziyade” siyle önemi olan bu komitenin teş” kili 'Türkiyedeki kredi dağıtımı ba- kımından oldukça ilgi çekici bir ko” nudur. Böylelikle kredilerin dağılı- mında ve kontrolünde Türk Hükü- metinin vasıtalı olarak bir kolu bu” lunacak ve çıkması muhtemel pürüz- lerin önüne geçilecektir. Ayrıca da” ğıtımdan ve kontrolden birinci de recede Hükümet sorumlu duruma geçmiş bulunacaktır. İkinci komite Seçme ve Zirai Plân- lama, kontrol komitesidir. Daha alt kademeyi teşkil edecek bu ko mitenin sorumluluğu hemen hemen hiç: olmıyacak, bir istişarı komite mahiyetinde olacaktır, Ziraat Ban kası temsilcisinin başkanı bulunacağı komitede, Toprak muhafaza temsi'- cisi, Veteriner Genel Müdürlüğü tem- silcisi, Zirai Mücadele Teşkilâtı tem” silcisi, İl Ziraat Müdürlüğünce tek- lif edilecek üç çiftçiden müteşekkil olacaktır, İmkân dahilinde olursa bu kömiteye A, I. D. nin kredi uz mamlarından biri de müşavir olarak alınacaktır. Sistemin yürütülmesi işinde en fazla yük gene Ziraat Bankasının omuzlarına yüklenmektedir, Banka bununla ilgili olarak bir Kontrollu Kredi Şubesi adı altında krediler kısmında yeni bir şube açacaktır. Bankanın, krediyi dağıtma işinde önemli yeri bulhmmaktadır. Ancak esas olarak ortaya konulan pren sipler bazı yeni kredi verme şartla” rı ortaya çıkarmaktadır, Bunların haşında, kredilerin sa dece garanti esasına göre değil, & deme kabiliyeti bulunan “Arai plân lamalara göre hareketini düzenliyen- cıyla projenin evvela bir pilot böl- gede denenmesi raporda tasrih edil miştir. Faaliyet sırasında Ziraat Bankasının şubelerine bir veya da” 16 ha fazla murakıp tayin edilecektir. Bunlar kredi için müracaat eden çiftçilerle yakın temas kuracaklar, çiftçinin plânlamasında yardımcı «- lacaklar ve kredi sahiplerinin plân çerçevesi içinde hareket edip etme" diklerini kontrol edebileceklerdir. Sistemin yürütülmesinde Tarım Bakanlığına da bir hayli iş düşmek” tedir, Bakanlık birinci derecede çift- çinin istihsalini bir plân dahilinde yapmasını sağlıyacak imkânlar ha” zırlıyacaktır. İlçelerde bulunan Zi" raat teknisyenleri kredi talep ede- cek çiftçiler için bankanın kredi for- müllerini göz önünde tutarak uygun plânlar hazırlıyacaklardır. Bunlar kredi sahipleri için büyük yardım olacaktır, Böylece, aşağıdan yukarıya “doğ- ru incelen huni, bütünüyle Ziraat Bankası tarafından verilen kredinin yerinde kullanılmasını temin ede cek ve bunun için de devamlı kon rol altında bulunduracaktır. Finansman Yen sistemin finansman meselesi de projede yer almıştır. Kredi- ler için ayrılması düşünülen miktar 50 milyon TL, dir. Bunun 25 milyon lirası A, 1. D. tarafından verilecek” tir. Diğer yarısı ise'T C. Ziraat Ban- kasınca konulacaktır. Kredi verme şeklinin yeni bir sisteme bağlanma” sı dolayısiyle 50 milyon liralık zirai kredinin faiz şekli bir hayli avan tajlı olarak tesbit edilmiştir. Kre diler 9p 4 faizle verilecektir. Ancak kredinin verildiği tarihten itibaren dört yıl sonra tahsiline başlanacak ve otuz yıl gib uzun bir vadeyle verilecektir. İşte oldukça önemli bir konu ola- rak bir hayli zamandır elde hazır bulunan projenin üzerine eğilinmesi sâdece Hükümet edenlerin ilgisine kalmış, ancak birçok meseleler gint bunun için de bazi küçük pürüzler ortaya çıkmıştı. Proje 'T. C. Ziraat Bankası içinde pek fazla itibar görmedi, Bankanın kredi konusunda pek çok yetkilerini kısıtlıyan yeni sistem, herkesin ho* şuna gidecek cinsten değildi. Mesele bir baska yönden de çelmelenmekten geri kalmadı, Aslına bakılırsa işin Ankaralılar! Kartal Gazinosu Vaz tinizd deceğiniz en vi jdır. g— 497 pa P!1â1 ve a gis önemli olan kısmı burasıydı ve uzun zama! İ deki yabancı yardım de hükmünü yürütmekteydi. Dikkatle üzerine eğilinecek olur- sa, devlet dairelerinde bir devrin a- lışkanlıkları ve o devri temsil eden zihniyetin adamları hâlâ mevcuttur. Böylesine şumullü ve plân ile kon trollü bir sistemin pek çok kimseye zararı dokunması mümkündür. Ko- Jaya ve rahata alışmış bir zihmiye- tin temsilcilerinin, havadan temin ettikleri menfaatleri çabucak orta” dan kaldıracak olan bu tip müesse- s#elerin kurulmasına (o çaktırmadan karşı koyanlar şsarkkâri kurnazlık- larını iyi bir maskeleme usulü d» bulmuşlardır. Bir devir boyunca Türkiyede a merikalılar;, temsil eden F. Wazrren'ın mirası, halen vazife görmekte olan amerikan kolonisini müşkül durum» da bulundurmaktadır, “Çirkin A- merikalı” sloganının zihinlerde yer- leştirildiği o düşünülürse Mr. War- ren'in mirasının, altından kalkılma” sı ne derece güç bir yük olduğu an” laşılmaktadır. Ancak, yeni yetkililer bu ntibaı silmenin yolunu kolay şekilleriyle a” ramışlardir,. Bu kolaylığı 'Türkis- re hoş görünmek, faxla Üzerlerine varmamakta bulmuşlardır. Bugün Amerikan Yardım Heyetinin başında bulunan Mr. Wan Dyck'in Türklere olan yakınlığı ve dostluğu ilgililer ce bilinmekte ve büyük memnuni- yet yaratmaktadır. Ne var kt, bu eğilim bir zihniyeti temsil eden züm- re tarafından kolaylıkla istismar e- dilmekte ve “Çirkin Amerikalı” &lo- ganının izalesi için girişilen çaba” lar bu tipler tarafından koz diya kullanılmaktadır, İşlerini yürütmek- te bu kozdan istifadeyi pek iyi bi- lenler, meseleleri bu açıdan mütalâa ederek, müsamahadan kendi çıkar- nisbetinde ofaydalanmaktadır- Tarım Bakanlığının, her yıl ihra- ca uğraştığı ve pazar bulunamadı” gından Avrupada diyar diyar gezil- dikten sonra nihayet reçellik diye satılmağa mecbur kalınan şeftalile. rinin, *hracından elde edilen kâr, ih- raç için tetkike giden heyetlerin harcırahını kapamağa kâfi gelme mektedir, Bu küçük oyunlar hemen her konuda kendini göstermekte a- na “Çirkin Amerikalı” olmak kor” kusu Amerikalı uzmanları, gerçek leri behrtmekten kaçındırmaktadır. Mesele, bu: yönden incelenirse, geçmiş devri mumla aratacak olay” ların ilgililerin önüne çıkması hiç de güç e kendilerini öir hayli düşünceye sevkedecektir. AKİS, 23 TEMMUZ 1969