16 Haziran 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 5

Haftanın içinden (On senelik bir nruhalefet devreskrden sonra sayın İnö- “ nünün, partisi CJLP. ie birlikte Türlüyenin mu- küdderatını yeliiden eline alacağı anlaşılıyor. Sayın Muhalefet liderinin de, partisi C.H.P. nin de on sene evvelki İnöni ve C.H.P. oltuadıkları muhakkaktır, Ni- tekir bu ihtimalin bütün yabancı basında salece alkış- lanmalda kulnaması, memleketimizde istikrarın sağ- lanması, normal bir devrin açılması için müstesna bir Exkân olarak gösterilmesi bu yüzdermlir. Hukikaten şu akda milletimiz de, milletimizin geçici idarecileri de nazarlarını Türkiyçnin 1 numaralı devlet adamına çe- virmişlerdir ve onun prestişini, tecrübelerini, enginliği son on senede daha iyl ortaya çıkan kabiliyetlerini İkind Cumhuriyetin temeli yapmak arzusundadırlar, Ikinci Cumhuriyet trenini rayın üzerine yeileştirip onu &”- rekii hızı verdikten, yani ölurünün gayesi olan demek- ratik hir Türkiyenin mesut ufuklasa doğru ilerlediğini gördükten sonra sayın İnönü şan ve şerefle siyasi ha- yatını tamaınlayacak, çekildiği köşesinden milletinin saadetini paylaşacaktır. Ancuk bu gıpta edilecek sonu erişmek Için sayın İnönü şimdi, partisi CHP. ile bir- likte bir yeni ve çetin lrtiluuu dahu başarıyla vermek mrundalır. 27 Mayıs hareketini ben, daha 77 Mayıs sabahın:n sant dördünden itibıren basit bir askeri darbe olarak gürmemişimdir. Bu binlerle insanın çok fodakürlığa, çok ıstıraba, çok göz. yaşına malolun ve senelerdir sti- ren mücadelesinin başarıyla neticelenmesi hâdisesidir. Gözlerinin önimde cereyan eden vak'alara doğru teşhis koymasını bilenler olacakları aynen ve bir bir söylemiş- lerilir. Son safhada, beklendiği üzere, Turk Sıl&vu Kuvvetlerinin mensupları kendilerinden evvel fikir adamlarının, gençlerin ve ilin alanılarının yaptıkları gibi bütün tehlikeyi göze alarak nihat darbeyi indir- ınişlerdir ve bir diktatörlük böylece çöküp gitmiştir. Şimdi milletin hakiki arzularının gerçekleşmesi devri- no ayağımızı atmış bulunuyoruz. Geçici İdare mevcut pürüzleri yoketmek, eskinin hesabını görinek, gerekli tasfiyeyi yapmak vo yenllere tertemiz bir vasat bıruk- mak vazifesini, bu şorefl) fakat çetin vazifeyi yüklen- mektedir. İtiraf etmek gerekir ki bütün Cumhuriyet tarihinde dalma en müşkil anlarda memleket mukadde- ratına el koyma talihinden -veya telihsizliğinden- bu sefer C.H.P, yi Türk Silâhlı Kuvvetleri kurtarmakta- dırlar. Zira düşmüş İktidarın idarcelleri 27 Mayıs ha- reketini bir zaruret haline getirmeselerdi ilk seçimde sayın İnönü partisiyle birlikte iktidarı gene alacak, fa- kat öyle zorluklarla karsılaşacaktı ki bunları yenmek için bir Herkül kudretine ihtiyacı olacaktı. Şimdi sa- yın İnönü ve CJL.P, büyük bir ferahi:k ve sükünet içinde, fakat yüreklerinde mesuliyet duygusu kendile- rimi yarınki vazifelerine dikkatle hazırlamak nevkilm- dedirler, Sayın İnönü ve C.H.P, bir hakikati gözden uzuk tutmaıvalıdırlar: Son bir ayın hâdiseleri kendile- rini aşmıştır, son bir ay içinde millet topyekün bütün politikacıların ilerisinde olduğunu göstermiştir. Sayın İnönü ve pertisi ilk iş olarak hâdişelerin seviyesine çık- *. AKİS, 16 HAZİRAN 1960 C.H. P. Hakkında Metin TOKER mak, millete yetişmek zorundadırlar. Bu, çetin bir he- deftir. Evvelâ, politikayı çitkin politikacılardan otemizle- mek sayın İnönünün boynunun boru halindedir. Çir- kin politikacının tarifi kılsik hü a'uştır. Bu önce kenditini, sonra partisini, nihayet memleketini göz önünde tutan, hareketlerinde menfant hesaplarını böy- le bir wra üzerinden gözeten politikacıdır. İtiraf etmek lâzınıdır ki Bayar ve Menderes, kurdukları sistemle sadece kendi taraftarlarını, dostlarını değil mustızla- rını, rukiplerini de ifsat etme, lekeleme, suça sürükle- ime yolunu denemişler ve itiraf gerekir kli dalma bir sxssızlığa uğramamışlardır. CJILP. de partizanca gö- riş belki bir nefis müdafaası olarak filizlenmiş, itibar kazanana, gelişmiştir. C.H.X. de partizancı görüş bel- ki bir zaruretin icabı diye iltifat görmüştür. Ama böy- le bir metis müdufaasının, böyle bir zaruretin ortadan kalktığı bugün ku yılanın CJI.P. de hâlâ çöreklenilş oturduğunu gürmek hazin oluyor. luudı ki CILP. nin iktidar mevzuunmla artık hiç bir endişesi olunmak ge rekir. Seçim sistemi ne olursa oltan, seçim ne zaman yapılırsa; yapılsın, seçim günü şartlar ne balde bula- nnrsa bulunsun, sandik başında kaşına kim çıkarsa çıksın C.EE.P. rahat bir ekseriyetle &ıtldara gelerek, on yıllık mücadelesinin haklı mükâfatı olarak İkinci Cum- kuriyetimizin do ilk tuğlaların, mületçe atılan üzerine yerleştirmek şerefini kazanacaktır. Vaziyet bu olduğuna güre hilâ küçük hesaplara girişmek, bâlâ ba- sit endişelere kapılmak, hili gayretkeşlik etmek insana daha da fazla batıyor. İkinci Cumhuriyetimizin bu bhazırlik devresinde sayın İnönüye ve partkine, memleketteki müstesna itibarları ve ifade citiklezi kav”ci'3 de mütenasip $e- kide rot düşmektedir. Sayın İnönü ve partisi, niçin söylemekten çekinmeli, bugünkü Geçlei İdırenin mâ nevi deâteğini teşkil etmekte, onun fikri platformunu meydana getirmektedirler, Bu bakımdan atılan her adımda tesirleri ister istemez büyük olmaktadır. Böyle anlarda yapılması gereken şey memlcketci görüşleri parti mülâhazalarmın üstüne çıkarmak, Geçici İdareyi C.H.P, için en faydah değil, memleket için en faydalı tedbirleri ve tutumu almaya teşvik etmektir. Geçici İdarenin partilerüstü davrurışı bir çok C.HL.P, liyi ru- hatsız edebilir, hattâ Geçici İdare bazan kompleks- tere boyun eğerek bu istikamette ifrata bilo kaçabilir. Ama bu gibi hallerde dahi, sanırım, sayın İnönüye ve C.H.P, ye düşen, Türkiyenin uzun istikbalini ön plânda tutmaktır. Annıyasa hakkında, Seçim Kanunu haklin- da, dünkü rejimin mesulleri hakkında, D.P. nin mu- kadderatı hakkında kararlar alınırken C.H.P, hâdisc- lerin tabiatı icabı söz vahihi olacaktır. Eğer sözünü partlzanların tesiri altında kalınıksızın söylemezse, eğer geçen bir ayın tecrübelerinden ders vidığını belli eden:ezse, eğer uamuslu aydının kendisinden ne istedi- ğini anlayamazsa sayın İnönü partisiyle birlikte ilk seçimde gene iktidara gelecektir. Ama bu iktidar, bi- zim arzuladığımız iktidar olmayacaktır.