1 Eylül 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18
- İKTİSADİ VE MALİ İ İstihsal Gerileme devri 1 statisliik Umum — Müdürlüğünün neşrettiği son istihsal rakamları, 4 tâ gerileme devresine girdiğini göster- mektedir. Buhranın en bâriz işareti cimento sanayiinde — görülmektedir. 1958 Ekiminden itibaren çimento is- tihsalinde hızlı ve devamlı 'bir düşüş vuku bulmuş, ancak inşaatın başla- dığı Mart ayında, hafif bir düzelme goıuımuştur 1959 yılının ilk üç a- yındaki cim: istihsali, geçen yılın avni devresmdekı istihsale nazaran yüzde 30 azalmıştır! İstihsal düşük- lüğü, hiç şüphe yok ki çimento satış- Tarının azalması ve stokların yığıl- masının neticesidir. Bu durum, han- gi şartlarla satıldığı gizli tutulan, fa- kat büyük bir gürültüyle ilân edilen çimento ihracı gayretlerinin sebebini de izah etmektedir. İstikrar politika- sından evvel Karaborsada zor buluü- nan cimento. bugün müşteri bulama- maktadı —"'ığıdakı tablo bu durumu gös- termek p * 4 YÜN İPLİĞİ (Ton) Aylar Bu yıl Geçen yıl xX 3874 383 XI 3861 417 XiT 459 423 $ 357 408 I 320 374 Yekün 1871 2005 Pamuklu dokuma istihsali de ye- rlnde saymaktadır. Yünlü dokumada bir düşüş vardır. 1957 Ekim - 1958 Şubat devreainde 2 milyon 268 bin ve yünlü maş dokunduğu hal- de, 1958 Ekim - 1959 Şubat devresin- de bu miktar 2 mııyon 194 bin met- reye düşmüş Kâğıt ve ham demir istihsali ge- çen yılki seviyesini muhafaza etmek- tedir. Umumi durum hakkında en İ- yi fıkır veren endeks, Demiryollarının yolcu ve yük nakliyatıdır. Yolcu ve yük nakliyatında, geçen yıla nazaran ehemmiyetli düşüşler vuku bhulmuş- tur. Bu, bütün iktisadi hayatın 4 A- Bgüstos kararlarından sonra bir du- raklama ve gerileme safhasına gir- ; © B Ş diğini gösteren en güvenilir işaret- — —3 ÇİMENTO, İSTİRSALI tir, Filhakika 1958 Ekim - 1959 Mart İstihsal İstihsal devresinde, 1957 Ekim - 1958 Mart Aylar (Bin ton) Aylar (Bin ton) devresine nazaran yolcu nakliyatın- 1958 X 156 — 1957 X 112 da yüzde 20'ye, yük — nakliyatında İ 31 XI 105 yüzde 10'a yakın bir azalma vardır!. XII 94 X 21 Aşağıdaki tablolar bunu göster- 1959 I 62 — 1958 1 88 mektedir: TI 55 1T 89 II — 88 LII 1238 KATEDİLEN MESAFE —.. — (yolcu/km.) Yekün 566 638 (milyon/km.) Ayni durgunluk diğer sanayi sa- Aylar 1958 - 1959 1957 - 1958 halarında, da mevcuttur. Bilhassa do- Ve aN )T aa kuma sanayiinde hususi sektör is- xX 434 416 tihsalinde mühim bir gerileme oldu- XI 3665 506 ğu şünhesizdir. Ne yazık ki hususi XxII 852 416 sektör dokuma istihsali — hakkında, I 258 . 118 1952'den berı hı(_bır istatistik neşre- TI 831 878 dilmemektedi Mamafih piyasadaki Ill 853 470 ucgışıkliklere ka.ışı hususi sektöre ö eee nazaran cok daha az hassas davra- Yekün 2194 2613 nan devlet sektöründe de bir durak- lama, görülmektedir. Devlet sektörü pamuk ve yün ipliği istihsalinde, 1958 Ekim - 1958 Şubat devresinde, 1957 Ekinv - 1958 Şubat devresine na7”a- ran bir gerileme mevcuttur. Gerile- me yün ipliğinde daha bârizdir: PAMUK İPLİĞİ (Ton) Aylar Bıı y ıl Geceıı yı X 2- 22 XI 2228 2350 XILI 2413 2623 £ 2452 2400 1I 2179 2182 Yekün 11545 11809 AKİS,; 1 EYLÜL ;1959 O YORLEREOM N FO AT URE AOT UDUA ETEDİLEN MESAFE (ton/km.'* (milyon/km.) Aylar — 1958 - 1959 — 1957 - 1958 x 1536 1566 XI 14468 1506 XIT 1436 1489 I 1367 1479 ıT 1197 1341 1II 1354 1459 'Yekün 8336 8840 1957 —- 1958- devresine nazaran, 1958 - 1959 , devresinin râkamları bir SAHADA K hny'li du,şhktür Son altı aylık dGV* Sanayi istihsalinin yanı sıra ma.— den istlh.sa.lmde de .buyü.k bir düşme vardır. Bilh. ve bakır istih- sali büyük gerılemeler kaydetmiştir. 1956, 1957, 1958 yıllarında devlet sek- halde, 1959 yılının ilk dört ayındâ iğ- tihsal sırasıyla 3630, 3930, 4927, 9262 tondur. Düşüş muazzamdır. Buünün . sebebi, dünya piyasalarında krom tü lebinin azalması kadar, kroma. tanı- nan ihracat priminin kifayetsiz ölüs dur. r için de durum aynidir, 1959 Mayısta krom, Ağustosta bakır ih- racat primleri — yükseltilmiştir. Bu sebeple önümüzdeki aylarda krom vö bakır istihsalinin yükselmemesi içi.n_ bir sebep yoktur. 1959 yılının ilk dört aylık devre- sinde maden kömürü ve demir istih- sali de duraklama kaydetmiştir. Ma- den kömürü istihsalinin 2 milyon 165 bin tondan 2 milyon 192 bin töna geçmesine mukabil, devlet sektörü demir i—tıhsali 137 bin tondan 126 bin tona Kısaca istikraı- politikasıyla DBirs likte sanayi ve madencilik sahalârı- a bir durgunluk hâkim olmuştur. Iatikrar polmk'wı iyi bir şeydir. A- ma elde edilmesi çok kolay olan düre gunluk pahasına istikrar, memleke- timiz için çok kötü bir şeydir. Dış Yardım İmtihan haftası D ışişleri ve Maliye Bakanlıkla: iktisâdi kurmay heyetleri için Bly- ülün ilk yarısı çetin bir imtihan dGöv- resl olacaktır. Zira son — fevkalâde yardımın — şartlarından biri olarak, Türk ekonomisinin durumunu teftiş« le vazifelendirilen Para Fonu ve Av- rupa - İktisadi İşbirliği —Teşkilâtı (OBCE) mütehusısla.n 1 Fylülde An karaya geleceklerdi OKCE “tefs tiş heyeti” teşekküllm Genel Sekreter yardımcılarından - Alman Von Man- gold'un idaresindedir. Para Fonu “tef« tiş heyeti”ne Müdür yardımcısı Coch«s ran riyaset etmektedir. Heyetler müştereken istikrar po- litikasının bir yıllık tatbikatını ince- liyeceklerdir. racat ve ithalâtin yri, tediye muvazenesi, istihsalin seyri, emisyon ve kredi durumu mü- fettişlerin inceliyecekleri mevzular arasındadır, Müfettişler istikrar po- litikasının tatbike başlanmasından be- ri, muhtelif sahılavda ve muhtelif Zâ- manlarda alınan k ârın ne derece sadakatla tatbik edıldianı kararlâarın ne:dereceye kadat müessir olduğunu, yehi tedbirlere ihtiyaç bulunup bulun- Â
