25 Ağustos 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

YURTTA OLUP BİTENLER vazıfe hâline getiriyordu. Bunun Üze- r'ne tam bir hafta süren toplantılar yapıllı, mesele şenine boyuna tartışıl- di Ve durumun bir telgrafla en selâ- Diyetli alâkalıya duyurulması karar- iaştırıldı. Telgraf itina ile kaleme a- ç lindi O kadar ki bu iş için mimarlar tam üÜç gün kafa yordular ve nıhayet telgraf çekildi. Aradan günler gecti, * telgrafa bir cevap gelmedi. Ama ku- laktan kulağa söylenen lâflardan, mi- i marlar, telgraflarının büyük hiddet t' uyandırdığını öğrendiler. n Bu hiddet, başka vesilelerle de | kendini gosterdı “e—ıelâ bir defa, Bir- Rgörüşmesinde ü şöyle oldu: Birliğin gelirleri ile ilgili K bir kanun tadili mevzuunda görüşmek ! üzere İdare Heyeti, Bayındırlık Ba- kanından randevu almış ve Bakanı makamında ziyaret etmişti. Tevfik l İleri önce çok tatlı konuştu ve sohbet n de bulundum böyle secım!erde biz de bi- hriz nasıl adam seçtitvilir... Siz tutup ç| yine Rüştüyiül seçtiniz. Bir daha se b bılocek mmmz bakalım w 7ıyaretci— Öf- keh Tevfik devam etti: İleriyi dınliyorlar—dı İleri “Niye cevap vermiyorsu- susan adamdan hoşlan- Bakanın yanından ayrılan 6 ziya- | retçi, Bayındırlık Bakanlığının mer- divenlerinden inerken al al olmuş ya- naklarında bu görüşmenin intibaını taşıyorlardı. D. P. nin, seçilmesini kongrelerde önliyemediği Rüştü Özalı saf harici j bırakmak için yeni bir “tedhir” bul- ması işte bu sıralara rastlıyordmı. Mi- marlar Odası Üyesi Afyon milletvekili Mahmut Pınarın Türk Mühendis ve İ Mimar Odaları Birliği hakkındaki ka- £ nunun tâdili hakkında verdiği tek- lif, işi halledecekti. Mahmut Pınarın teklifi, esas itibariyleeiki noktayı ihti- va ediyordu: Birincisi, isttenmiyen a- , dam Rüştü Özalın Genel Sekreter ge- çilmesini önliyecek değişiklikti. Diğe- ri ise, merkezi İstanbulda bulunan Mi- | marlar Odasının Ankaraya nakli idi. İkinci nokta da, en az birincisi kadar ehemmiyetliydi. * Zira İstanbuldaki Mimarlar Odası mensupları, “huzur kaçırıcı” teşebbüslerde bulunuyor, bir eket meselesine “ihtisası do- layısiyle” burnunu soktiyordu. İmar, bu meselelerin en başta geleniydi. “ı- marlar Odasının merkezi Ankara hnırsa, bu mesele kismen halledilecek— ti. Zira çoğunluğu serbest çalışan mi- marların Ankarada bulunanları, da- ha çok devlet hizmetindeydiler. Dev- let memurlarına söz gecirmek, biraz daha kolaydı. V[ahmut Pınarın tâAdil teklifinde nokta daha vardı ki, bu, Birliğin ıstıklanm ciddi tehlıkeye maruz kı- hyordu: Birlik, gelirini Odaların ge- lirinden aldığı yüzde 20'lerle temin etrhekteydi. Teklif bu usulü kaldırı- yor ve yerine hükümet yatdımını ko- yuyordu... İşte bu kanun teklifi komisyonlar- da beklemekteyken tinci Genel Kurul toplantısı yaklaşıyordu. İdare Kurulu, bu havati meseleyi Genel Ku- rula getirdi. Teşkıl edilen bir “mev- zuat komisyonu” meseleyi enine boyu- na inceledi. Neticede Genel Kurul, toplantıda bulunan Himmet Ölçmenin şiddetli muhalefetine rağmen, tâdil teklifinin Birliği nasıl zarara uğrattı- ğını belirten bir telgrafın B. M. M. Başkanlığına çekilmesine Karar ver- di. Ekseriyet Birliğkin istiklâl ve hav-4 siyetini korumak hususunda azimli görünüyordu. Ayni hal, Genel Sekre- ter seçimlerinde de kendini gösterdi. şt İlk turda Rüştü Özal, rakibini yendiği halde gerekli Üçte iki nisabı sağlayamadı, ik:nci tu- ra geçildi. Özal büyük farkla galip” gelmişti. Bu durumda Genel Kurul, Üçtüncü tura lüzum görmeden Rlüştü Özalı bir defa daha Genel Sekreterli- ğe se Sse cimler sırasında delegeler (lze- rindeki maddi manevi baskı, gözle gö- rTünür hale geldi. Diyorlardı ki: #*'Rüş- tü Özalı seçerseniz, yevmiyeli perso- nel* yovmiy eleri kad- rolarda calışıyorlardı-, komisyonlarda bekliyen tâdil teklifi Meclisten geçe- cek ve hükümet Birliğe yardım etmi- yecek... Tâdilden gsonra N ahmut Pınarın teklifi, Haziran - başında Muhalefetin Meeclia çalış- malarına katılmadığı sıralarda kanun- laştı. Tam bu günlerde, idealistlerden bir mimar, Bayındırlık Bakanlığın- daki masasının üzerinde “Tevfik İle- ri imzasını taşıyan bir yazı buldu:...” Proje Tanzim Fen Heyetinde çalışan ....... nın görevine son verilmiştir”. Rüş )zalın kazanması, kazan- dıranların aleyhine neticeler veriyor- du. Mahmut Pınarın teklifi ile yapılan tadilât yürürlüğe girdikten 4 glin ra Türk Milhendis ve Mimar Odaları Birliği İdare Heyeti Başkanlığına söyle bir yazı geldi: “Umumi Kâti- bin vazifeye devamı, kamınen hü- İnıza yerınde Tevfik İleri adı okunu- Halbukı kanun, Genel Sekreterlik icin Üç aylık bir mehil tanımaktaydı. İdare Heyetinden birkac kişi Bayın- dırlık Bakanının yazısı Üzerine duru- mu idare hukuku otoritelerine tetkik ettirdiler. Buradan alınan miültalâa Üzerine, Tevfik İlerinin yazısına rağ- men Rüştü Özalın üç ay daha Genel Sekreterlik vazifesini görmesine ka- rar verildi. arada olağantistü kongre ha- zırlıklarına da başlandı. On odadan gelen birer temsileiden kurulan bir komisyon bir tasarı hazırladı. Tasa- rTıda iki nokta üzerinde duruluyordu; 1) Kanuna hürmetkâr olmak esastır. 2) Kanun metninin emrettiği şekilda kanunu anlamak, fakat kanumdun Bir- liğe bahşettiği hakları muhafaza ve müdafaa etmek... 7303 sayılı kanun, Genel Sekrete- rin eskisi gibiı Genel Kurul#a değil, İdnre Heyeti tarafından seçilmesini emrediyordu. Fakat İdare Heyetinin Genel Sekreteri nasıl seçeceğini be- lirtmiyordu. İşte komisyan, bu boşlu- u- dolduruyordu ve Genel Kurulun dare Heyetine direktif verme yetki- sinden istifade ediyord dare Heye- ti, Genel Sekreteri uenı-l Kurulca ten- bit ve tâyin edilecek üç aday arasın- da seçilebilecekti. Bu hal tarzı, ka- nıutaıâaları da önceden alınmıştı. (4e- nel İdare Kurulu selâhiyetini kulla- narak, bizzat kendisinin seçtiği ve kendisine karşı mes'ul İdare Heyeti- nin Genel Sekreter seçme hakkını böy lece tahdit ediyordu. İdare Heyeti, Genel Sekreteri, Genel Kurulun gös- tereceği üç aday arasından seçilebi- lecekti. komisyonun hazırla- olağanüstü kongreye Odalararası dığı bu tasarı, sunuldu. Olağanlstü kongre ı şte olağanüistii kongre için geçen ında Dil v Tarih- Coğrafya Fakültesinin bir salomında Prof. Sedat Kansunun başkanlığında toplanan 200 delegenin hafızalarında bu hâtıralar, kafalarında bu mesele- ler vardı. İdare, Heyeti, Odalararası kcmisyo- nun raporunu Genel Kurula getirmek- te pek istekli görünmüyordu. İdare Heyeti sözcülüğünü Daniş Koper ya- pıyordu. Ayrıca Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu eski genel mlüldiül- rü ve yeni SÜmerbank mlülşaviri Fuad Yücesoy, Genel Kurulu ikna için ha- zırlıklı görünüyordu. Kurulun birinci günkü ça- hşmaları, idealistlerin hâkimiyeti al- tında geçti. Eski komisyonda çalış- mış olanlar, İdare Heyetinin mesele- yi sevketmek istediği yoldan çevir- mek için yeni bir komisyon teşkilini arzu ediyorlardı. İdare Heyetinin fik- rine taraftar olan İmar Bakanlığı Mes ken Genel Müdür muavinit Mehmet Aktan, sağ kolunun altında bir dosya olduğu halde asabi adımlarla kürsüye çıktı ve “Sizin yapmak istediğiniz, kanuna karşı gelmek demektir. Bir komisyon teşkiline ne lüzum var? Çıkan kamında yapılan değişikliği tü- züğümüze alrıız, olur er...” dedi. Mehmet Aktan, sağ yanağındaki şark çıbanı izini kaşıyarak kürsüden i- nerken şakacı bir ses “Mehmet Bey, Yapı ve İmar İşleri Reisliği münhal..” diye seslenerek konuşmayı tefsir e(li— yordu. Öğleden sonraki toplantıda, Prof. Sedat Kansunun tarafsız başkanlığı sayvesinde, DAnis Koperin bütün di- dinme ınmalarına Tağmen Genel Kurııl 20 kişilik bir knmısyon teşkiline karar verdi. 4KİS,85 AĞUSTOS 1958