25 Ağustos 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11
4KİS,£5 AĞUSTOS 1959 Ticaret Bakanının Nulku A rtik yerleşmiiş olan bir ananeye -3 Çöre, her yıl İzmir Fuarını açar- ken söylediği nutukta Ticaret Bu- kanı, hükümetin iktisadi politikası hakkında izahat verir ve bilhassa llkınrı sağşlama politikasına başlı- yalı bir yıl olmuştur. Yeni politika- nen l.ımlkl hakkında hükümetin son görüşü ve tutumu hakkında bâzı ip ucları vermek itibariyle, Ticaret kanının Fuarı açış nu'kıı üzerin- de durmak faulalı olacaktı anın bu seferki nutkunda te- mas ettiği iki başlıca mevru, istik- rar programındaki kredi politikasi ve ihracat ile itbalâttaki gelişme- ler olmuştur. Bu mevzularda Tica- t Bak: ınıuın Ilı- ri sürdüğü düşiln- ı'elc-re kıs mas etmek İstiyo- um kredi sah: ısımla tatbik leğe ken, Bak evvelce kendini hissettirimniş — bulu- nan enflâsyonist t(-ııım üllerin kati- yetle durdurulmuş” olduğunu sgöy- lemektedir. Türkiyede e—klden en- l flâsyonun metecut — olduğu r resmi afızdan — yapılan hıı Iıı- şimdiye kadar D. P. İktidarı larıı- fından hiçbir zaman — enflâsyon imevent olmadığına dair ileri sürill- müş olan iddialar ile tam tezat ha- lindedir. Çok geç dahi olsa, hakika- tın İtiraf edilmiş olmasını memnu- niyetle karşılamak İcabeder Ticaret Bakanı, sabit kredi pla- fonu si—tı—nılno devam ı-dlleuığlnl kaydederek, 30 Haziran 1958 - 'onüıııılzdeki ul hususunda * at nldıı;.uı'ıu Ticaret Bakanının hbeyanı: maa lo—s f sarih Bizim bildiğimiz — şudur: l anlıışıııulard.ı. h k;ııı-e-!ln ılı-ıırl kro»'"lı—r haecmini dan fuzla genişlet niştir. 62 numa- reth İstatistik Biltenine bakılacak olursa, Aralık 1958 de kredi haemi- nın Haziran 1958'e nazaran 738 mil- yon lira yüksek olduğu görülür. Bu ditibarla, kredilerin hucınl zaten 1958 Aralık sonunda 30 Haziran seviye- sini 200 milyon lIr.ıdan fıııl.ı aşnış e'duğuna göre, Tica Bal ının beyan ettiği ş»kllde yıl içinde” tahxis edilecek Miunzarn 200 imilyon llnuıııı inahiyetini anla- mak mümkün değildir. Kanaatimce, 4 Ağustostan beri takip edilen kredi politikasında bü- yük aksaklıktar olmuştur. sektörtin bono ve tahvilleri, cinde tutularak, bu — mevzulardaki hanka |ıln&ııuınlarının. diğer bir de- xlşle kredilerinin, 4 Ağustostan be- , 6 milyon lira genisletildiği an- I.ısılıımktadır Bu tatbikat, Bakan arafından sadakatle taklp edildiği lnldirllnn plafon sistel tama- men uykırıdır. F—nı—ıııdu. l Ağustos- aki devalüasyondan —onr.ı husus! nı—kmrıln hakiki kredi iyaçları- der idi. lonlden -o diyordu. Bütün bunlar yapılmamış, hanka kredileri, ucuz faiz haddiyle, i - sektöre Bakanının nutkunda hayati olan bu mevzula- ra dair tek kelime yoktur. Dış ticaret mevznuna — gelince, her şeyden önce, Ticaret anının llıra(-at hal—k vermiş — olduğu âzı rakamların İstitistik l mum te ıııadıgını kmdpdı-llnı Bmlu'e 'l'h-a- ret Bakanı, 1958 devresindeki ihracat dı-ğeriıılıı 155 milyon dolar civarında ve i O- cak Haziran m.w devresinde ise 04 milyon dolar olduğunu söy- Iı—mektı'dlr lhılhııl.l İstatistik V- mum ' Müdürlüğünün — rakamlarına OKUYOR Osmat OKYAR nazaran, Ocak - Haziran 1958 dev- ro—ımıa yapılanrı İhracstın — kiymeti 869 milyon lira (138? milyon dolar) ve Ocak - Haziran 1959 devresinde ise ihracatın kıymeti 517 milyon ili- ra (18$ milyon dolar)dır. İstatistik Umnum Müdürlüğünün rakamları 1- le Ticaret Bakanının rakamları a- rasındaki büyük farkları İizah et- mek münıkün değildir. Ticaret H—ul—aııı. kendi rakamla- yle terdiği 240 milyon dolara, aynl dev- rede satısa bağlanmış olup 30 mil- yon dolarlık ihrac: atı ve 1959 yılının geri kalan Aaylarında — yapılması muhtemel olan 170 milyon dolarlık ihracatı ilâve kediyor; bu suretle 1959 ihracatını 440 milyon — dolar olarak hesaplıyor. Daha evvel kay- dettiğim rakanı mübayenetleri mu- vacehesinde, Ticaret Bakanının tah- mini hakkında fikir beyan edilemez. 4 Ağustostakt c-vulüahvnnd&n onra ve dahilde pura ve mlndı-ki artış durdıırıılduklım son- ra, son aylarda, İhracatın kıiymetin- de, 1958'in çok düşük rakamlarına aşın vuku — bulduğu mesi temenni edilir, fakat — şimdi- den, fazlası ile iyiniser düşüncelere dualmanın doğru olmiıyacağı atindeyim. 1959 Ocak - Haziran devresinde ihracatın, 1958 Ocak - Haziran devresine nazaran, 148 mil- yon liralık bir fazlalık arzetmesin- deki başlıca âniller hulmhat ihra- eatındaki artış (4 80 milyon llra) ile pamuk ihracatındaki urtış (4 60 milyon lira) olmuştur. Diğer maddelerin ihracatındaki değişme- ter hirbirini takriben ifna etimiştir. etmesi n ise de, hububat ihracatının yapılması çok şüphelidir. İthalâta relince, Ticaret Baka- nı, kotalırla 550 ııılhnn dolarlık dolarlık kısmının İstimal e- ğini —smlı—mly ir. Bakiyenin de bir zaman içinde memleketa gelmesinin luhli olduğunu ilâve et- miştir. 1959'un ilk T7 ayında yvapılan İthalât yekünu 222 milyon dolar ol- duğuna göre, aylık ortalama ithalât 31,7 milyon dolardır. İthalâtın tem- posu ayni kalırsa, sene sonuna ka- dar gerçekleşecek olan ithalât kıy- meti 380 milyon dolar civarında m- lacaktır. Bu mevzuda du Tivaret Bakanının fazla nikbin davrandığı intibar çok kuvvetlidir.
