Tedbirler ve Ötesi... eçen ayın onyedısınden ıtıbaren yeni yıl Bütçesinin, G Bütçe Komisyonunda e müzakeresine baş- lanmıştır. Bütçenin tümü uzerınde altı gün devam eden tartışmalar, gecen hafta içinde tamamlanmış. Ve- kalet ve Daire Bütçelerinin tetkıkıne geçilmiştir. Ko- mısyon çalışmaları, muhalefetin talep ve ısrarına rağ- Anadolu Ajansı müstesna, basın mensuplarına açık tutulmadıgı için Bütçenin tümü üzerinde cereyan eden ve İktisadi ve Malf meseleleri her cephesiyle ay- dınlatan muzaker lerin tam ve objektif bir şeklide U- mumi Efkara aksettirilmesi mümkün olamamıştır. Bilindiği gibi, 1959 Bütçesi, ömrünü tamamlamak üzere olan 1958 Bütçesine nazaran, çok değişik şartlar içinde hazırlanmış bulunuyor. n ilâve edelim ki, bu değişildik, 1959 Bütçesinin hazırlanmasında gözö- nünde tutulan veya tutulması icabeden esaslardan zi- yade, bu Bütçenin tatbik edileceği iktisadi ve mali va- sattaki yeni gelışmelerle ilgilidir. 4 Agu tos kastar ve tedbirleri adıyla şö zanan yeni iktisadi ve mali politika ve bu yeni polıtıkaya geçilmesini zaruri kılan sebepler, malümdur. Fılhakıka, zamanında yapılan tenkid ye ikazlara rağmen, Menderes Hükümetlerince yıllardan beri ısrarla hatta inatla takip edilen enflas- yoncu politika, başlangıçta aldatıcı ve geçici tezahür- leriyle bir kısım vatandaşların gozlennı kamaştırmış, fakat sonunda, ıktıs di ve ayatımızda emniyet ve İstikrardan eser bırakmamış, gelişme; temposunu ya- vaşlatmış, sıkıntı ve nıahrumiyetlerin her geçen gün bir az daha masına sebep olmuştur. İktisadi ve mali sahada gerekli tedbirleri almaksızın, iktisadi hayatı te- peden inme ve indi kararlarla tanzim ve istikrara ka- vuşturma gayretleri; yani Milâf Korunma Kanunu ve iki yıllık tatbikatı tam bir iflasla neticelenmiştir. Bu kanun ve tatbikatı başlangıçta Menderes Hükümetle- rince kendisine bağlanan ümitleri pek az sonra boşa çıkarmakla kalmamış, aynı zamanda, İktisadi ve mali hayatımızdaki güvensizlik ve İstikrarsızlık bir kat da- ha artmasına, üyatların ve malıyetlerın daha hızlı bir tempo ile yükselmesine, en zaruri ihtiyaç maddelerinin ortadan kaybolmasına, dürüst tüccarın pıyasadan çe- kilmesine ve nihayet iktisadi ve ıçtımaı bünyemizi ke- miren karaborsanın alıp yürümesine sebep olmuştur, İşte Hükümet, günden güne ağırlaşan bu şartlar kar- şısında, 4 Agustos kararları denilen ve o güne kadar biat ve ısrarla takip ettiği enllasyoncu polltikayı biz- zat mahküm eden tedbirleri almağa nihayet Möecbur kalmıştır Dıkkata şayan olan nokta, bu açık gerçek- re rağmen, Hük ve onun yetkili şahsıyetlerının eskı polıtıkadan 180 derecelık bır dönüşü ifade eden n karar ve tedbirlerin, eski politikanın bır devamı ri da öyleydiler. Onlar da ilk celse- de ettikleri yemine sadık kaldılar buna zaaf demezler de ne derler? Biz Grup olarak Onlardan derde de- İsmail Rüştü AKSAL olduğu ıddıasından vazgeçmemiş olmalarıdır. Nitekim, gerek 4 Ağustos kararlarının alınması vesilesiyle ya- pılan beyanatta, gerek Bütçe gerekçesınde ve Butçe- imü üzerinde Komisyonda cereya n müza- kerelerde Hukumet, son karar ve tedbirlerin "Eko- nomimizin bundan böyle de arızasız ve istikrarlı bir sa- kilde gelişmesini" sağlamak için alındığını iddiaya varacak kadar ileri gıtmışt r. Vatandaşın sağ duyusu ile adeta alay edercesine ileri sürülen ve içinde yaşa- dıgımız gerçeklerin duped red ve inkarı demek olan iddiayı, Mender. Hukumetlerının degışm yen zih- nıyet ve ıtıyatlarına en taze bir misal olarak vermek mümkündür. "Enflâsyonu bertaraf etmek ve ekonomıde istikrar sağlamak" maksadiyle alınan son kar e tedbirler, beş aydan beri tatbik mevkiindedir. Baş aydan berı memleket ve bu bale düşülmesinde hiç bir kusuru ol- mayan vatandaş, bu yeni tedbirlerin yarattığı yeni şartlara intibakın sayısız güçlükleri, agır sarsıntıları ve acılarıyla pençeleşmektedir. Alarm işaretlerinin be- lirli bir hal aldığı 1954/1955 yıllarında, gerek muhale-, ret ve gerek tarafsız vatandaşlar tarafından yapılan baldı ve yerinde tenkid ve ikazlara kıymet ve ehemmi- yet verilmemesi, sadece kıymet verilmemekle kalmayıp, bu ıkazları yapanlara en ağır hücumların reva görülmesi, hastalığın çok ilerlemesinde başlıca âmil olmuştur. Bu durum, son defa alınan tedbirlerin de o nisbette agır ve sert olmasını intaç etmiştir. Sa- ma mlerin kimlerin haksız olduğunu bugun artık butun açıklıgı ile meydana çıkarmıştır Fakat ş var ki, hatalı yalda inat ve israr, memlekete buyuk kayıplara, vatandaşlara tahammülsüz ıstıraplara mal olmuştur ve olmaktadır n çekilen ve daha da çekilmesi —mukadder olan sıkıntı ve ıstırapların baş mesülü olan Menderes Hükümetleri ise, hâlâ vatandaşın hâdiselerden habersiz olduğu inancına dayanarak, gerçekleri gizlemek gay- reti peşindedirler. t asıl dikkate bayan olan ve siyasi mesuliyet anlayışı ve duygusiyle bağdaşması güç olan nokta; eski politikanın yıllarca şampiyonluğunu yapmış olanların, bu politikadan tam bir dönüşü ifade eden ve mahiyetle- ri icabı, eski politikayı açıkça mahküm eden yeni karar ve tedbırl eri de yürütme sorumluluğun uzerlerıne al- mış b nmalarıdır İşte 1959 Bütçe gerekç e yetki- li şahsıyetlerı Butçe ve yeni tedbirlerle İlgili olarak yap- tığı beyanlar, siyasi mesuliyet bakımından bu anormal durumu izah gayretinin kaçınılması mümkün olmayan tezad ve tenakuzlanyla doludur. misyon uyelerının çoğu, azınlığın 1s- rarlarına rağmen bunların ük ve ağızlarındaki baklayı sonuna ka- — va tedbirler istedik. Onlar — yarım bır kısmım kulak arkasına atmış, dar muhafaza ettiler. yamalak, işe yaramaz — tavsiyeler — "teferruata müteallik meseleler" ü- Rapor muhteviyatından — haber- getiriyorlar". zerinde durmuştu. dar olan yüksek kademelerin ise, göre "dert", Aslı aranırsa, bu "teferruata mü- B Dülger kadar sıkı ağızlı oldukları hbasın ve Mu iddia atanamaz Onlar raporu ogren- diklerinden nuşmak, -tabii — halk efkârı gazetecılerle degıl kendı taraftarla temadıy konuşmak a karşı, Ihtıyacım duyd ar. Kendi taraftar- ları da bil konuşulanları tekrarla- — zete kapat çevrelerini — hiçe indirı dalga dalga dolaştı: bir "Canım efendi deniliyordu. zaları AKİS, 3 OCAK 1959 u lâfları edenlere halefettir. "Derde deva tedbirler" de basının ve Muhalefetin üzerindeki tesirini ta- mamen yok edecek kanun teklifleri- dir. Bunun için de, başlangıçta ne güzel projeler ortaya atılmıştı ma y/yetkisini vermek mı,muhalefetın çalışmasını indireceğe yarak hükümleri mi r milyon liraya yükselen para ce- mı neler neler yoktu... Ko- teallik meseleler" hiç de küçümse- necek şeyler degıldı Başka demok- rasilerde olsa, bunların sadece bi- rinden bahsetmek bile, bir iktidarın zangır zangır sarsılmasına kafi ge- lirdi. Meselâ Komisyon bugünkü ha- liyle bile âstronomik rakamları bu- lan para cezalarının daha da artırıl- masını tâsvip etmişti. Meselâ ispat hakkını açıktan tanımadığı halde mücerret olarak "yalan haber" in Ga- hükümete