3 Ocak 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

Hangi Polatkana İnanalım? D desı verdi: P. İktidarının Maliye Bakanı geçen hafta yeni bir ucuzluk müj- Hazine hissesinin kaldırılması İthal malları fiyatların- da büyük bir ucuzluk yapacakmış. Vatandaş umumi fiyat seviyesinde ve günlük hayatında bunun müsbet tesirlerini gorecekmiş, v.s.. Eh denir ki? D. P. nı üç mislinden fazla arttırır ucuzluğu bu Sonra Evvelâ ithal malları fıyatları— yüzde 40 nisbetinde bir vergiyi kaldırır. Ondan sonra da milletin karşısına geçer, ucuzluk yaptım di- l ye: Övünür., övünür . Ama acaba vergi konu duğu zaman bu vergi hayat pahalıhgını arttırmaz diye muhaliflerini susturan Maliye Baka- nının Hazine hissesi kalkınca hayat ucuzluyacak diye konuşmasına ne buyurulur? Acaba hangi Polatkana inanmak lazım? 1957 Polatkanı- na, mı, 1958 polatkanına mı? İşte 1957 Polatkanının sözleri: "Muhterem arkadaşlar, bu kan de envestısman un Zasarısı sureti umumiyede maddelerini şumulu içine almıştır. Binaenaleyh bura- da işik nisbet, azami nisbetler olmakta beraber, azami nisbet 2 40 ki, 'bu nısbetın ıştıhsal olunacak mala, azami 2 40 nisbetin- de aksedeceğini düşünmek doğru olmaz. manda istihsal olunacak mala sirayeti, cek mala derhal 96 edecek olursak,' — 1.400.001) mektir. Buradaki 400.000 liralık bir farkı, 40 nisbetinde aksedec Bunlar fabrikanın amortisman Çünkü yapılacak envestıs— amornsman Müddeti lazım gelir. mMmüddeti içinde yani 20-25 senelik zaman içine dağılacaktır. Bu takdirde bu mamul maddeye ne de- recede cüzi aksedeceğini tahmin edersiniz. aksettirerek kanunun derhal hayat pahalılığına 96 bu şekilde a yakın sira- yeti ve vahim bir netice tevlit edeceği zehabını uyandırmak doğru telâkki edilemez.»> (B.M. M. Bütün banların üstüne 27.2.1957) buyurun 1958 Polatkanının sözlerini: "I Mart 1957 tarihindenberi yüzlerce kalem ithal eşyası üzerin- den alınmakta olan 96 40 nisbetindeki hazine hissesinin, kaldırılma- sına Hükümetimizce karar verilmiş ve bu hususta hazırla nan ka- nun layıhası 268.11.1958 tarmde B. M. M. ne sunulmuş, u lâ 2 iyihanın bugün B. 'e müzakere ve kabul olımması ile aka yakıt hariç olmak uzere hazme hissesi tamamen kaldırıl- mus bulunmaktadır. 40 nisbetindeki hazine hıssesı 1958 gelir butçemıze akaryı idi. 26 kıt dahil 850 milyo, kaldırılmamış bulunsa idi eceği varidat caktı. deki hazine hissesini kaldırı sanayi ham yaları fi yatlarm 'a büyük Ö, zine hissesinin kaldı n lira varidat ölçü rılmasmm umumi temin etmekte 'azine hıssesı bu hissenin 1959 gelir bütçemize temin akaryakıt hariç olmak üzere bir milyar lira ola- Bu suretle bir milyar liralık bir olarak yüzlerce kalem ithal esyasından tahsi varidattan vazgeçmeyi göze il edilen X 40 nisbetin- mak suretiyle ithal malları fiyatlarında maddelerinde yani itha 1 olunan istihsal ve istihlâk eş- üde bir ucuzluk temim edilmiştir. Ha- V iyat — seviyelerinde ve va- tandaşlarımızın günlük hayatlarında müsbet tesirlerini derhal gös- tereceğinden emin bulunuyorum," (24. Aralık, 19568) Haydi bakalım, siz şimdi gelin de işin içinden çıkın... ramadığını çok iyi bildiği halde tek- rar bu kanuna sarılmıştı. Ancak yeni ithal mallarının gelecegı şu gunler— de, fiyatların yükselmesine mâni ol- mıyan bu demode silâh kaldırılmak— tadır. Acaba Milli Korunma kanu- nuyla birlikte sahneye konan, onun- la sıkı sıkıya bağlı olduğu söylenen ve ondan daha iyi işlerniyen diğer i- ki kanunun -Toplantılar ve.Gösteri Yürüyüşleri Kanunu ile Basın Kanu- nu tadilâtı- kaldırılmasınâ ne zaman sıra gelecektir? 20 Kalkınma Az gittik, az gittik.. İstatisik Umum — Müdürlüğünün geçen hafta yayınladığı 1957 yılına ait ilk milli gelir tahminleri, Görül- memiş Kalkınma edebiyatını hiç te teyit eder mahiyette değildir:-Gayri safi milli hasıla 1956-1957 arasında sabit fiyatlarla nisbetinde artmıştır. Ziraatte artış yüzde 2,1. sanayide yüzde 7.4 tür. İlk bakışta bu rakamlar tatminkar sayılabilir. Ama milli gelirden adam başına düşen hissenin 1957 yılın- da hâlâ 1953 seviyesini bulmadığı da düşünülürse, şu kalkınma — mü- cadelesinde az gidip uz gitmemi- ze rağmen henüz bir arpa boyu dahi yol almadığımızı kabul etmek lâzım gelir. Aşağıdaki Trakkamlar 1953 ten beri adam başına düşen -sabit fiyatlarla milli gelirden- hisse- yi göstermektedir: Yıllar Nüfus başına milli gelir 1953 556TL. 1954 489 1955 S1 1956 521 1957 542 Maamafih 1957 yılında cari fiyat- larla gayri safî hasıladaki yükselme, bir rekor teşkil etmiştir. Sabit fi- yatlarla artış yüzde 5 olduğu halde, cari fiyatlarla —artış — yüzde 29,4' bulmaktadır. Aradaki fark, 1957 nin nasıl bir enflâsyon yılı oldugunu gös. teren yeni bir delildir. UR. c Sanayide yatırımlar İ statitik Umum — Müdürlüğünün geçen halta yayınlanan son bül- tenindeki sanayi anketi de görülme- miş Kalkınma edebiyatına yeni bir tekzip —getirmektedir: Ondan fazla işçi çalıştıran veya cünden a kuvvei muharrike kul- lanan muesseselerı ihtiva eden bu ankete göre, 1957 yılında devlet sek- töründe olsun, hususi sektörde olsun yatırımlarda barız bir düşme vardır: İmalât sanayiinde — devlet sektörü yatırımları 821 den 241 milyona, hu- susi sektör yatırımları 201 milyon- an 172 milyona düşmüştür. Deme ki yekün yatırımlarda 109 milyon azalma vardır. Reel fıyatlarla azal ma çok daha fazladır. rakkamları, Samet Ağaoğlu- lan meşhur sanayi sayımıyla bağdaş— tırmaya imkân yoktur Şöyle ki, n sayımına göre 1950-1957 dev resinde 3629'u hususi sektöre, 2013'ü devlet sektörüne ait olmak üzere 5642 milyon lira tutarında yatırım yapılmıştır. Halbuki sanayi anketine göre İmalât sanayii yatırımları -1238 devlet sektörü, 922 — hususi sektör- 2160 milyon liradır. Demek ki, iki rakkam arasında izahı mümkün ol- mıyan muazzam bir fark yardır dan az işçi kullanan leri ve derme çatma müesseseleri an- ketın dışında bırakmaktadır. Ama müesseselerin yatıranlarının buyuk müesseseler yâtırımları yâ- nında çok küçük :bir pay işgal ettiği bilinmektedir; Bu'durumda meşhur sanayi sayımının, seçimler arifesin- de realiteleri tekzip etmek için ya- ılan beyhude bir gayretten İbaret olduğunu kabul etmek lâzımdır.' AKİS, 8 OCAK 1959