9 Şubat 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32
SİNEMA İtalya Eskiler ve yeniler 956 yılı İtalyan sinemacılığı pek parlak bir yıl sayılamaz. Şir— ketlerin birçoğu — ekonomik b n lardan kendilerini daha kurtarama— mıştır. Amerikan pazarını elde et- mek için girişilen tehlikeli ve fayda- sız hareketler filmlerin sanat değeri- ni gittikçe endüstrisinde — yarat kraliçelerine yenilmek üzeredir. Sa- vaştan sonra neo-realist sinemacıla- ra büyük müsamaha gösteren sansür, yem fikirlere artık eskisi kadar ka- yıtsız kalmamaktadır. Savaş sonra- sının en canlı sinema hareketi olan fteo-realizmin birinci devresi kapan- mış yeni bir çağ başlamıştır. Rossel- için parasız genç bir karıkocanın doğa- a rı gösterilmektedir. -Stazione Termini ve L'Oro di Napo- li hariç- öbür eserleri gibi tanınma- mış oyuncularla ve dokümanter ola- rak çekilmiştir. "Roma Citta Aperta - Roma Açık Şehir" ile neo-realizmin ilk büyük e- serini veren ossellini son yıllarda birbirinden değişik karakter- lerde filmler yapmıştı. 1956 yılı için- de Joan Collins ve Richard Burton'un yıldızlığını yaptığı renkli - cinemas- cope " Wife - Deniz Kadını" adlı filmin Jamaica'da dı sahneleri— ni çevirmeye başlamışsa da pro törlerin senaryoda bazı degışıklıkler Steve Cochran ve Alida Valli "TI Grido"da İtalyan — filmciliğinde lini De Sica ve Visconti gibi sinema- cıların önderlik ettiği birinci devre- hm müşahedeci, dokümanter, hiçbir tefsir katmadan hakikatları olduğu gibi gösterme kaygıları yerini. İkinci devre sinemacılarının sosyal olduğu kadar psikolojik, akılcı, olayların ne- denini, nıçımnı araştıran çalışmaları- na bırak inci devrenın şöhretlerinden Vit- torio De Sica'nın 1956 yılında, Gına Lollobrigida ve Sofia Lo rca film de rol almaktan vakit bulabıldıgı bır Zamanda hazırladığı "İt değişik tepkilerle karşılanmış, ama sanatçının eski filmleri kadar hay- ranlı k ve" başarı kazanamamıştır. "İl Tetto" nun senaryosu neo-realizmin ünlü nazâriyesi Cesare Zavattini tarafından hazırlanmıştır. Evsiz ve 32 ikinci neo-realizm istemeleri yuzunden filmi yarida baş- ka bir rejisöre bırakıp — ayrılmıştır. "The Sea Wife" İkinci ava- şı sırasında Pasifikte — Japonlar ta- rafından batırılan bir gemiden kur- tulan bir rahibe ile üç erkeğin aynı salda buluşup bir adaya düşmelerini, ve orada geçen günlerini gostermek— tedır Bır hava subayı, zencı düşma- bir tutumla ele aldıgını ileri prodüktörlerin tavsiyesini kabul et- meyen Rossellini, fîlmden ayrılmak— h ta tereddut etmemiştir.. Sea Wife" daha önce prodüksiyon asis- tanlığı yapmakta olan Bob MacNa- ught tarafından tamamlanmaktadır. Bu durumda filmin Rossellini'nin sa- mimiyetinden uzak, tamamen Holly- wood anlayış ve olçulerıne göre ol- ması en kuvvetli ihtimal De Sica'nın büyük başarı kazana- mayan filmiyle Rossellını nin yarıda bıraktığı " başka ilk neo-realistlerin dikkate değer baş ka çalışmaları - olmamıştır. en başarılı İtalyan filmi min ikinci neslinin sanatçıla olan Federico Fellini'nin "II Bıdone - Dolandırıcılar"ıdır. Giulie na, Broderick Cravvford, Rıchar sehart ve Franco Fabrizi'nin baş rol- lerini canlandırdıkları film Fellini'- nın hem "I Vitelloni"deki realizmini, hem de "La Strada "dakl hassasiye— tim ortaya koyabilmekte 1956 yılının dikkati çeken diğer l— talyan f'ılmleı'ı arasında, Lucıan? Em arılı enç bir rejisör olan Bolog— nini"nin geçen yıl İtalyan Film haf- tası munas etiyle — memleketimizde de gost n "Gli innamorati -Aşık- lar" adlı eserlerı bulunmaktadır. Ustalar İş başında talyan sinemacılarının — belini bü- ken ekonomi sıkıntıların her ne kadar 1957 yılında kökünden halle- dileceği beklenemezse de bu nat değeri daha yüksek filmlerin pi- yasaya çıkması — muhtemeldir, İtal- yan stüdyolarında 1lerlemiş olan ça- lışmalar bunu teyid etmektedir. Bu çalışmalardan çoğunun başında neo- realizmin ikinci nesil sanatçıları bu- lunmaktadır. Eski nesilden olanlar ise kendilerinı yeni cereyana uydur- muşl nci neslın öncülerinden olan Michelangelo Antonioni aşağı va— disinde kendi yazdığı "Il Çığlık"ı — çekmektedir. Meselelerını her zaman aşk hikâyeleri çerçevesın— de anlatan Antonioni bu sefer de ay- ni yoldan Ferrara'daki ışçılerın yaşa— yışlarını gostermekted Film rollerini "da buy'k bır oyun- u olduğunu ispat eden Alida Valh ile Steve Cochran ve Betsy Blair tem- sil etmektedir. Uzun zaman aralıklarıyla büyük filmler yapan Luchino İtalyan sinemacılığının ğer yaratıcılarından biridir. Son ola- baş rolü canlan- dırdıgı Dostoyevskı nin “"Beyaz Ge- celer "ini filme çekmektedir Federico Fellini ise "Not i Ca- biria - Cabiria'nın Geceleri" nı bıtır— mek uzeredır Bu filmde Cabiria kadar temiz kalbli bir sına, kendisine gerçek aşkı adamı buluncaya kadar ha atın güç- lüklerine göğüs germek Eskilerden Vittorio De Sıca, Za- AKİS, 9 ŞUBAT 1957
