8 Aralık 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

Hasan Pz)latkan | “Bütçesine”" — kavuştu Nihayet Polatkanı yeniden eski va- zifesine getirmekle Me deres artık D. Meclis Grubuna tam manâsı ile hâkim olduğunu ıfade etmiş olu- yordu lşte yeni bütçe bu gerçeklerin ışığı altında incelenecek olursa önümüzde- ki yâ için iktisadi ve mali durumu- muzun nasıl bir değişiklik gösterece- ğini kestirmek daha kolay olacaktır Bütçenin Mecliste görüşülmesi sıra- sında muhalefet mılletvekıllerının büt çe üzerinde ısrarla durmaları gere- kecektir. Çünkü Zaferin ilân ettiği- ne göre bütçemiz 4,5 milyarı aşmış- tır. Enflâsyonun hukum sürdüğü bir sırada, devlet masraflarının yüksel- mesi vatandaşın omuzundaki geçim sıkıntısını arttıracaktır. Çelikbaşın teklifi B urdur Milletvekili Prof. Fethi Çelikbaş "denk bütçe" iddialarının samimiyetten çok uzak olduğunu öne sürüyor ve Bütçenin mütehassısların tetkikine arzolunmasını teklif ediyor- du. Eğer bu tetkikler neticesinde büt- çenin hakikaten denk oldugu ortaya çıkacak olursa, Çelikbaş siyasi ha- yattan tamamıyle elini eteğini çeke- ceğini taahhüt ediyordu. Menderes'in Bütçeyi mütehassısla- rın tetkikine arzederek, Fethi Çelik- baş'ı siyasi hayattan uzaklaştıracagı muhakkaktır. Tabii Butçenın hakika- ten denk olduğuna inanıyor! Türkiyede reel milli gelırın artıp artmadığı meselesi bir tartışm zuudur. Artıyor diyenlerin yanında eksiliyor, hiç değilse — duraklıyor di- yenler de vardır ve olaylar, durak- lıyor diyenleri haklı göstermektedir. Gelirin artmadığı bir sırada — hayat pahalılığının devamlı olarak ağırlaş- AKİS, 8 ARALIK 1956 masının az veya değişmez gelirli va- tandaşlarca ne demek olduğunu ahla- mak için iktisatçı olmağa, hiç de lü- zum yoktur. Devletçilik D.P. li liberalizm Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, ge- çen ayın başında Turkıye Buyuk Millet Meclisinin yeni çalışma yılını açarken söylediği nutukta şöyle 'di- yordu: "İktidarın iktisadi prensiplerinden birinin tahakkuku meselesi olarak muhterem heyetinizi mühim bir me- seleden de haberdar etmekle mem- nunluk duymaktayım: Âmme hizme- ti mahiyetinde olan ıktisadî devlet teşekkülleriyle enerji ve ağır sana- ibi müesseseler ve bunlar ile alâ- kalı maden işletmeleri müstesna ol- mak Üzere Devlet Sermayesıyle ku- rulmuş bılcumle iktisadi müessese- lerin 3460 sayılı kanunun 39 ncu maddesinde ya zılı anonim veya li mited şirketlere devriyle, hususi te— şebbüse intikalini sağlamak için lâ- zımgelen muamelelere tevessül edil- miştir Cumhurbaşkanının bu sözlerinden tam 25 gün sonra, 26 Kasım 1956 gü- nü İktisadi Devlet Teşekkülleri U- mumi heyeti toplandı. Bu toplantıda ilkin, seçimler yapıldı. — Seçimlerden sonra 3460 sayılı kanonun 39 ncu maddesıne göre iktisadi devlet teşek- küllerinin anonim ve limited şirketler haline getirilmesi hususundaki Baş- bakanlık tezkeresi okundu. Bu mev- zuu inceleyecek olan komisyonun ra- poruna, beklemek üzere görüşmelere son verildi. Hatırlanacağı gibi Türkiyede dev- letçilik, iktisadi şartların bir neticesi olarak ortaya çıkmıştır. Hiçbir za- man husüsi teşebbüs düşmanlığı ha- lini, almamıştır. Sırası geldiğinde devletin kurduğu fabrikalar şirketle- Büyük bir tanker Kanalın yerine re devredilebilir. Fakat bugünün ik- tidar partisi, daha muhalefet sırala- rında iken, devletçılıge karşı harp ilân etmişti. uhalefetinin gö- zünde C.H.P. iktidarının en büyük ku surlarından biri onun devletçiliği idi. 1950 de işbaşına geçen D.P., ne- dense, devletçiliği bir yana atamadı. Bırkaç fabrikanın — hususi teşebbüse devrine niyetlendi, fakat alıcı bula- madı. Bugün durumun ne şekilde gelişeceği Merakla beklenmektedir. Ayni zamanda son teşebbüsün se- bebi de merak edilmektedir. Herne- adar Cumhurbaşkanı sebeb olarak "iktidarın iktisadi prensiplerinden bi- rinin tahakkuk" ettirilmesi isteğin- den bahsediyorsa da bunu tatmin e- dici bulmak mümkün değildir. Çün- kü iktisadi prensip lâfı edilince D.P. nin liberal programı ile son Milli Ko- runma tatbikatı arasındaki doldurul- maz uçurum, hemen gözler önüne gelmektedir. Ulaştırma Petrol derdi eçen hafta 1ç1nde Washıngton— daki uzmanlar Batı vrupa'yı besleyen Süveyş Kanalının bir ikmal yolu olarak ehemmıyetını kaybettiği- ni ifade ediyorlardı. Artık Süveyş Kanalı Batı Avrupa ekonomisi üzerinde bugün oynadığı rolü bir daha oynayamayacaktı. Çün- kü dev tankerler, iktisadi bir şekilde Ümit Burnundan dolaşılmasını müm- kün kılacak çok büyük şilepler ya- kın bir gelecekte hizmete girecekler- di. Önümüzdeki on yıl içinde Süveyş Kanalı ikinci derecede bir yol haline gelecekti. Son haftalarda Avrupanın çektıgı petrol sıkıntısını gidermek için g: rekli metodları araştıran amerıkalı uzmanlar bu kanaattaydılar. İngiltere için candamarı demek o- lan Süveyş Kanalına elkoymak için, Nasırın Kanal Şirketini mılhleşt T- 21