2 Ağustos 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Yaroslav Hasekin "Kahraman Asker Shveik"ı Savaş ve generaller.. "ruhsuz" bir insandır. İfadesiz mas- kesi, çınlıyan boş sesi ile yeni kuzen ui - Ta asrımızın, cemiyetimizin icad ettiği "manken-insan' polis, alacaklılar ve zalimler Şui - Ta'nın örtünde gerilerler. Şen - Te tanrılardan yeni yardım diler ve onlardan hiç olmazsa hafta- da bir defa Şui-Ta kılıgına /girebilme müsaadesi ister; — tanrılar ise, onlar da, bu tecrubeden ümitli degıllerdır. Gıttıklerı diğer yerlerden de zararlı -hattâ yaralı bereli-çıkmışlardır. Ça- resiz kalan tatlı ve iyi Şen - Te git- tikçe Şui - Ta kılığına girmeğe mec- burolur. Aşkta bile "kuvv tlinin hakkinin üstün" olduğunu anlamış- tır. Şui - Ta'nın vahşi pençelerini ve kalpsiz. Pmaskesini — göstermedikçe kendisi ve benzerleri için bu cemiyet- te huzur hakkı olmadıgını idrak et- mektedir. "İyi Ru e gittik- çe kaybolur ve yerini ruhsuz robot- insan Şui-Ta alır İrlandalılar B ernard Shaw'un yüzüncü doğum yıldönümü Manş Ötesi tiyatrolara Paris festivalinde bu büyük yazardan iki temsil oynamak fırsatını verdi. Dublin Tiyatrosunun geçen festival- lerdeki başarısını hatırlayan Parisli- ler "Candida" temsiline aynı hevesle gittiler ve İrlanda sanatçılarının ba- şarı ve üstünlüklerine bir daha şahit oldular. Shaw'un bütün şeytani istih- zası ve ahlâk yargılarının belirdiği bu eserde sanatçılar Shaw'da her za- man erişilmesi çok güç olan bir e- ser-oyun ahengine vardılar. Bırmıngham Tiyatrosu yine Ber- nard Shaw'un "Sezar ve Kleopatra"- sını temsil ettı Bugünün ve yarının insan ihtilâflarından, insan endişele- AKİS, 4AĞUSTOS 1956 rinden hiç bir şey değiştirmiyecek 0- n bu kuvvetli eserde müstesna bir kadın sanatçı tanıdık: Dore İS, Kleopatra rolundekı degışıklıgı ikiz- liği büyük komedyenlere has bir us- talıkla canlandırdı; — sırasına gore müşfik ve zalim, çocuk ve kadın, siyaki ve içten pazarlıklı olan Doreen ırdan beri pek az şeyın degıştıgını anlatıyordu İngilizler S&İorkshop tiyatrosu — Londrada "East End" de kurulalı ancak bir kaç yıl olmasına rağmen İngilte- renin en popüler tıyatrolarından birisi haline gelmiştir. Bunda Joa itte- wood'un büyük etkısı vardır Festi- Valde gördüğümüz İngiliz tiyatroları içinde en iyisi olan Worksho bu yıl Yaroslav Hasek'in "Kahraman as- ker Shveik" ini neye koymuştu. Çek yazarının geçen savaşın — bir hicvi olân bu eserini Workshop sa- naytçıları Chaplin filmlerine has bir ve iletme kuvvetiyle tensili ettiler, Tamamen siyah-beyaz dekor- ların ve kostümlerin içinde minna- cık bir döner sahnenin etrafında "ka- ralanan" bu karikatür Hasek'in ro- manındaki mizahı bütün acı ve tatlı tarafıyla aksettirdi. "Kahraman as- ker Shveik" harbin, ordunun, cesa- retin ve bütün insan zaaflarının mü- kemmel bir hicvidir. Workshop sanat- çılarının Cocney şıveşıyle oynadıkla— rı bu tarripmen " Üslüp belki kendilerinin ve müesseselerinin hicviydi. Fakat aslında zavallı Sve- ik, hem Tommy'dir. hem Poilu'dür, hem Fr tz'dir. Zaman zaman Remar- gue'ın "Garp cephesinde..." sini ha- tırlatan bu' eserde asker ve harp fel- sefesinin komik fakat doğru tarafla- ını her an seçmek kabildir. Shevik, TİYATRO "Bizim düşmanlarımız — karşıdakiler değil ki, der, bizim düşmanlarımız: çarlar, imparatorlar kayzerler, gene- raller:.." İtalyanlar ve Paelo Stoppa İtalyan tiyatrosunun bu yıl iki şöh- retli isimle geldiği bılınıyordu Bun- lardan biri İtalyan filmciliğinde Neo- Realietnin — banisi sayılan — Luchino Visconti, diğeri şöhreti İtalyanın hu- dudlarını çoktan aşmış olan sanat- kâr Paelo Stoppa idi.. Visconti hem perdede, hem sahnede rejisör olarak palmaresine altmıştan fazla eser kat- mıştır Paol Stoppa ise "Milanodaki "Muc ve "carrousel fantastigue"- in bu unutulmaz yıldızı, İtalyada çok sevilen, fakat bütün Avrupada — da tanınan bir sanatçıdır İtalyanlar Goldohi'nin "La Locan- deria" sını oynadılar. Tazeliğinden, nefesinden ve aydınlık, iyimser mi- zahından hiç bir şey kaybetmiyen bu iki yüz yıllık eser Goldohi'nin bütün komedilerinde olduğu gibi şeffaf, ber- rak havayı taşıyordu. Memleketimiz- de "Hancı Kadın" olarak temsil edi- len bu piyeste kadının fendini ve fet- tanlığını Mirandelina rolünde Morelli mükemmelen canlandırdı. Paolo Stoppa ise Forlimpopöli rolün- e kendinden beklenen bütün başarı- yı sağlad Ummak kâfi mi? 8 milletin iştirak ettiği Paris Dram Beynelmilel Festivali bu şekilde -bi zim ismimiz ve cismimiz işitilmeden- sona ermiştir; gelecek yılda alâkalı- ların bu işle canla başla meşgul ola- caklarını ve kendilerini saran atalet- ten kurtulacaklarını umuyoruz. Eğer ummak yeter Festivalde "Hancı Kadın" Goldoni * Stoppa — Başarı 25