9 Nisan 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

yonu terketmişizdir. Liberalizm de memleketimizde ancak iki sene müd- detle yaşıyabilmiştir. — Liberalizmin terki ister ıstemez devletin müdaha- lesi demektir. Nitekim devlet, bizde de iktisadi hayata müdahale etmiş ve amme sektörü yatırımlarına pri- orite tanıyarak bu sefer belki e İs- temiyerek devletçi olmuştur. imkânlarımız kıt oldugu için n Öön plâna geç- iktisadi politikasında vermesini icabettirmiş necek kadar sınai teşebbüslerin mey- dana getırılmege başladığı bir devir olm E er bu beş senenin muhasebesi yapılacak olursa denebilir ki milli ik- tisadiyatımız bakımından — 1950-1952 ir. Vaktiyle Osmanlı İmpara- torluğu zamanında da liberalizm Sul- n Abdülmecit devrinde tatbik edil- miş, netice yerli dokuma sanayiinin yabancı dokumaları karşısında tutu- namıyarak ölmesi olmuştur. Eğer 1952 yılı bekllenmeksızın li- ve milli ekonomi için daha iyi neti-, celer elde edilebilirdi. Bugü dış ticaret rejimimizin halledecegı çeşitli güçlükler vardır. nlardan birincisi milli sanayiimizin ham maddelerini temin etmek ve iş- leyen fabrikalarımızın durmasına i ak, ikincisi Avrupa iktisadi işbirliği teşkilâtına ve EPU memleketlerin firmalarına olan borç- larımızın tediyesini temin etme ız lazım? Millletlerarası kollektif barış ve mukadderat bera- berliği Türkiyenin kalkınma guçluk— lerının elbirliğiyle halledilmesini â- mirdir. Fakat fikri biz kendimiz iyice - işliyem imiz ve beynelmilel teşekküllerin benimsediği bir fikir dımlar - bu kadarını da teşekkürle yadetmekle beraber - yaramıza mel- olacak derecede değildir. Bu va- ziyet karşısında kanatimizce tek çı- kar yol kalıyor: kurduğumuz bina- nın damını kendi imkânlarımızla ken- miz kapamak. Bunun çın bir feda- karlık şarltır Bu fedakarlık vatan- daşlar arasında adilâne tevzi edıldı— vakit herkesçe memnuniyetle laşılacaktır. Bu ise evvelâ, ithalât lıs— mizin iyice gözden eçırılmesıne bağlıdır. Milli ekonomi nelere muh- taçtır, bunları tesbit etmeli ve elı— mizdeki dövizi ihtiyaçların priorite- sine göre harcamalıyız. Bunun neti- cesi döviz bütçesi olacaktır. DÖVİZ bütçesinin aleyhinde de bulunacak- lardır Diyeceklerdir ki butçe gider- ler tahmini midir? le ise her mü- essese ıhtıyacının kat ve kat ustun— de, Bu durum karşısında ne yapma- tahminlerde bulunacak ve devle- tin dış tediye imkânları döviz bütçe- sinin giderlerini — karşılıyamıyacak- AKİS, 9 NİSAN 1955 tır. Bu fikre iltifat etmek için bütçe- nin bir israf kaynağı olduğunu önce- den kabul etmek lâzımdır. Onun i- çin biz bu görüşe katılamıyoruz. Bir memlekette kanun yapanların herkes- ten daha fazla kanunlara riayet et- meleri gerekir. İşte bu yonden döviz butçesı yapılırken herkes doğru tahm bulunması telkın edilir- se bız umıt ediyoruz ki döviz bütçesi tarikiyle musbet netıceler elde edile- bilir. O zaman eldeki imkânlara göre şöyle bir liste yapılır ve denir ki ev- velâ, ilâç, ham madde, devlet yatırım- atırımlar için istihsal vasıtaları ithal edilecektir. Bizim ka- zca çıkar yol buradadır. Yani evvelâ vatandaşları fedakârlığa davet ve enflâsyonist neticeler meydana Fatin Rüştü Zorlu Liberasyon — kahramanı getirmiş olan aşırı satınalma güçleri- niemme, döviz bütçesi, ihtiyaçlar cetvelı) ıktısat ma]ıye politikalarının e yürüm bırler manzumesındedır. Çalışma Milletlerarası teşkilât Milletlerarası Çalışma - Teşkilâtı- nın idare heyeti, umum müdür David Morse'un Avrupa bölgesi konferansından mülhem tekliflerini tasvip etmiştir. Bilindiği üzere Mu;- tıkavi Avrupa konferansı yeni ola- rak toplanmıştı. Bay Morse ücretler ve el emeklerıne tallük eden unsurların tetkiki için küçük bir mü- tehassıslar heyetini toplantıya çağır- maya karar vermiştir. Tetkikler Av- İKTİSADİ VE MALİ SAHADA rupa sanayiine inhisar edecektir. Ya- pılacak tetkik bilhassa işverenlerin yüklendikleri sosyal masraflar ve iş- çılerın kendilerine temın ettikleri a- lajlar üzerinde erküz edecek- ilk defa milletlerarası bir tetkikle bu kabil meselelerin mil- letlerarası mukayesesi mümkün ola- eza idare heyeti başka bir mütehassıslar unu Avrupa İkti- sadi İşbirliğinin sosyal veçheleri hu- susunda bir rapor hazırlamakla tav- zif etmiştir. Milletlerarası Çalışma Teşkilâtı diğer yandan Birleşmiş mi letler Teşkilâtı Genel Sekreterliğine ir memorandum yollıyarak atom e- nerjisinden sulh maksatları için is- tifade edilmesini istemi ü den çalışma şartlarında husule gele— bilecek degışmelerı belirtmiştir. Mil- letlerarası Çalışma Teşkilâtı Bırleş- miş Milletler Teşkılalının Ağustos a- yında Cenevredeki konferansına iş- tırak edecekt Sosyal alanda ondokuzuncu as- rı işçi-patron mucadelesıdır diye hü- lâsa etmek m ündür. Fakat bu mücadele zamanımızda bir yandan işçilerin — kendi aralarında teşki- latlanmaları diğer yandan devle- onlara karşı işçilerin hak]arını koru ması yüzünden geçen asırdaki gibi sınıfîar mucadelesı şek— linde tezahür etm tedir. Harpl iktisadi ve sosyal hak]arın yayılm k demeci iktisadi ba- bir nizam vadedi- . Insan hakları evrensel beyan- et, sendika serbes- gibi çeşitli iktisadi hürriyetler ortaya attı Bu hürriyet- ler veya haklar demokratik sistemle idare olunan memleketlerde gün geç- tikçe kuvvetlenmekte ve işçi sınıfı haya ın kendisine hazırladıgı gorul— miyen felâketlere karşı emniyet al- tına alınmaktadır. İşte bunun için yani cemiyette ışçı sınıfına içtimai n Birleşmiş Mil- letler Teşkılatına baglı milletlerarası ir çal 1şma teşkilâtı meydana geti- rilmiştir Bankacılık Üç genel kurul hafta, ikisi Ankara'da birisi - önemli yer işgal ediyordu. geçen sene İçinde bütün bankaları- mızın faaliyetlerinin müspet yolda nereye vardığı, halkın ne miktar il- gisi ile karşılandığı merakla bekle- niyordu. Genel Kurul toplantılarının 13