19 Şubat 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 29

TİYA T RO Ankara Othello S eni öldürmeden evvel öpmüştüm, başka türlü olamaz. Kendimi öl- dürürken de bir busenin üstünde can vereceğ im.' ello rolunun bu son cümlesini defa ezberinden tek- biraz rolün kon- santrasyonu içinde, fakat daha ziyade aylardır sürüncemede kalan bir ka- rarın hala tahakkuk edememiş olma- sının verdıgı üzüntü ile, düşünceye daldı. Devlet tiyatrosunda aylarca ev- vel eline bir Othello verilmiş, "en kısa amanda — ezberlemelisin, d rin kımler tarafından temsil edileceği belli olm Mu telıf tesirlerin saikiyle zaman zaman istikamet değiştiren bir tiyatro politikası, Shakespeare'i serini, rm önüne kattığı bir ha- zan yaprağı gibi sürükleyip götürmek- te idi. Othello rolünün Nuri Altnok'a tevdi edildiği o günlerde Opera ve ti- y erap Sezer de çağı- rılmış ve "Desdemona" rolünü ezber- ! eseri sahneye Umum Müdür Muhsin Ertuğrul koya- caktı. Shakespeare'in böyle bir eseri- nin Devlet tiyatrosuna yakışır bir mü- kemmeliyette hazırlanması için isabetli bir rol taksimi yapmak ve teferruat denilen yardımcı unsurlardan da aza- mı fayda sağlamak için, herkesin vazı- fesini tayin etmek ve çalışmalara bas- lamak icabederdi. Halbuki, ilan tahta- larındaki afişler değişiyor, hesapta ol- mayan bir çok eser sah kyor, aylar geçıyor fakat bir türlü "Othello" rol ve vazife bölümü tebliğ edil- mıyor Ese diğer mühim rollerinden İago ve Cassıo'da boyuna el degiştir- mekte idi Gunun birinde Desdemona nın Yıl- dız Akçan'a, İago'nın Cüney ve Cassio'nun da erim hat Akçan'a devredildiği Rüzgar istikamet değiştirmişti. Umum Müdür, üzerindeki baskıyı fair dereceye kadar — hafifle tebılmek için bir çıkar yol bulmus, rolleri dub- lörlemişti, bu defa da yeni bir mesele çıktı: “Ben premiere açmış bir sanatka- rım, münasebeyle de olsa, ilk temsili oynamazsam, hiç birini oynamam!.." İş bi çığırından çıkmıştı, rollerin ilk sahipleri ayak diriyorlardı. Üstelik, kendilerini diğer sanatkarlara hello'ya çalışan Nuri Altınok ile, dıger AKİS, 19 ŞUBAT 1955 mühim — rol sahiplerinin durumu ne olacaktı? Umum Müdür dahiyane fair bu- luşla, kendi hakkından feragat etti. Yani eserin rejisörlüğünden vaz geçti ve bu hakkı Mahir Canova'ya devrettı. Bu suretle diğer roller de keenlem kun addedilmiş olacaklardı. Othello rolü sabit kalmak üzere, listeden bir sünger geçirildi. Bununla beraber baa isimler tamamıyle silin- / Mesela: İago'nun hizasında m, müesse- sede, rol verecek kabiliyetli arkadaş yok ki..." diyordu. Hakikat halde ise müessesede ka- biliyet vardı ama belki rejisöre göre arkadaş yoktu. Desdemona'nın hizası- na da silinen Serap ve Yıldız isimleri- nin üzerine Muazzez Lutas yazılmıştı. Othello bir kaç kadro ve iki reji- sör değiştirmiş olmakla beraber hala hakkındaki hük Kinder tar e ne zaman temsil edılecegını kimse bilememektedir. Tiyatro idare- vsim sonunda temsil ettirece- ekibi ümit iç,inde ça- inin, m ğini bildirerek, lıştırması ve "Ne yapalım, sezon bitti, gelecek mevsim oynarsınız" demesi de mümkündür. Tiyatro yaratıcı sanatkara muhtaç G enç tiyatro sıcradı, dergiyi kaptığı gibi, masanın öbür ucunda oturan ar- kadaşının yanma koştu ve: "şimdi an- ladnnmmm..." dedi. Bizim rejisörlerin telif eserlerden umacı görmüş gibi heveskarı önündeki yerinde orkmaları ecburen sahneye koydukları telıf eserlerde, tercümeler- deki kadar basarı gosteremeyışlerının sebebini şimdi daha iyi anladım.. iyatro heveslisi hem elin- y Üstelik Avrupada seyrettıklerı eserleri aynen kopya edip, bize kreas- yon diye yutturuyor, baskaları tara- fından yapılmış dekorların, tesbit edil- miş hatta kostüm ve makyajı ıle başkaları tarafindan yara- tılmış olan tiplerin sahıplerı imiş gibi karşımıza çıkabiliyorlar... Gene tiyatro heveslisi çok yerinde bir derde temas etmişti. Hadise doğ- ruydu, elindeki dergide, halen Devlet tiyatromuzun Büyük tiyatro bölümün- de temsil edilen "Çayhane" isimli ese- rin, yabancı memleketlerden birindeki 29