29 Ocak 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 6

YURTTA OLUP BİTENLER Bunları söyleyenler bizi kastetmiyorlardı H ür memleketlerde şamata çok ıstırap azdır; istibdadın hüküm sürdüğü ülkelerde şikâyet az, dert ç Ş una inanıyorum ki, bütün medeniyet tarihinde hürriyetin cebir ve şid- hamlede gaspedılmesı ııadır görülen vakayidendir; iktidarda tle bir buluııanlar tarafından usul - pek çoktu ar - azar kısılmasının emsali ise G eçici bir emniyete kavuşmak içim hürriyetlerini feda edenler ne hürri- yete, ne de emniyete lâyıktırlar. V icdan, terbiye, söz, içtima hürriyetleri demokrasinin ana temelleridir, fakat basın hürriyeti bir kere baskı altına girdi mi, bunların hepsi ortadan kalkar. B ütün siyast partiler kendi yalanlarını yuta yuta nihayet çatlayıp ölürler, B ir kısım halkı her zaman aldatabilirsin, bütün halkı bir müddetçik alda- tabilirsin ama, halkın hepsini her zaman aldatamazsın. Ama bu hürriyet, vatandaşları istediği gibi tevkif etme hürriyeti — değildir! Maddeden çıkan mana ise bundan İba- rettir. Demokrasi Amerika'ya, telgraf Amerika'nın ve dünyanın en iyi oteli olan Waldorff Ast oria'nın kapıcısı orta boylu, gozluklu ince burunlu a dama mektuplarını . Bahis mev- zuu zat bunları hemen orada karıştır- dı. Türkiye'den bir telsiz vardı. Telsiz İstanbul merke zinin damgasını taşıyor— du. Açtı o Bu sırada Turkıye radyoları dinleyi- cilerine şu haberi veriyorlardı: İstanbul — Başbakan Adnan Men- deres, hâlen yapılan davete ıcabetle konferanslar vermek maksadı yla Birle- şik Amerika'da bulunan C. H P. Ge- nel Sekreteri Kasım Gülek'in bugünkü gazetelerde çıkan beyanatı üzerine, kendisine su telgraf çekmiştir: «Sayın Kasım Gülek Waldorff - Astoria Oteli Newyork Birleşik Amerika'daki ilk konuşma- nıZI gazetelerde memnuniyetle okudum. Bu konuşmanın memleketimiz için an- cak hayır getırecegınde şüphe yoktur. Büyük bir illetin mensubu bulun- manın telkin ettiği haysıyet duygusu ile hareket etmek hepimiz için şerefli bir Vazıfe oldugu kadar, memlek timiz için de i manevi k t kaynağı teşkil yold güzel muvalîakıyetlerı— i haberlerinizi mem rşlayacak— n Menderes» eder. Bu nizi ve besaretli ket elbette memnunl kla ka Adna Amerıkadakı ilk konuşmalar K asım Gülek New-York'a — varır var- maz şehrin en lüks oteli olan Wal- dorfif - Astoria'ya inmişti. Hem de mas- rafi, kendi cebinden olmak üzere.. Bu, Cumhuriyet Halk Partisinin, Genel Sek- a reterini tanıyanları şaşırtabilir. Fakat asım Gulek daha —Amerika'ya hare- ketinden önce memleketini, partisini ve kendisini Atlantigin ötesinde vekarla temsil etmeğe kara Bunun ıçın hıç bir «fedakârlıktan ka- çınmaya! Cumhurıyet Halk — Partisinin genel sekreteri umumi — konuşmalar yapmak üzere Amerika Birleşik Devletlerine ve Kanadaya davet olunmuştu. Konuşma- larının ana hatları hakkında partisinin meclisi bazı — prensip kararları almış, temennıler izhar etmişti. Gülek her şey- den evvel bir Türk olarak konuşmalıy- dı ve ıçışlenmızın u ki muhalefet o noktada desteklemektedir. İ i nokta kalıyordu: — Türkiye'nin ehemmi- ini, stratejik mevkiini, Türk mılletı— nin Amerika'nın ne kadar endan m tefiki olduğunu belirtmek ve dolayısıle yapılan yardımın pek az bulundugunu ıfade etmek. Kasım — Gülek At ardımının arttırılmasını talep ederken, mesela Nıhad Erim'in bundan bir sene kadar evvel Ulus gazetesinde hararetle mudafaa ettıgı hattâ kampanya açtırdı- ğı bir fikrin aksini söyleyecek, şimdiye kadar memleketimize yapılmış olan yar- dımın son derece iyi kullanıldığını, ye- rine sarfedildiğini belırtecektı İktidar çok kere muhalefeti, Amerikan yardı- mının aıîmaması karşısında memnunluk duyma a itham etmişti. oylece Kasım Gülek bunların asılsız olduğun im anda ve en mühim yerd oıtaya koyacaktı. Zira Cumhuriyet Halk Par tisinin Genel Sekreteri gibi dünyanın tin yapacağı konuşmaların tesirleri ola- cakından hiç kimsenin şüphesi yoktu. Hakikaten de Kasım Gülek Associa- ted Presse aJansı vasıtasile — Türkiye'ye e duyu konuşmasında Türki- ye'nin ıç ışlenm münakaşa etmenin ye- rinin Amerika — olmadığını, — bunların Türkiye'de — halledileceğini — bildirmiş, muhalefetin dış politikada iktidarı ta- mamile destekledıgını söylemiş, Türki- ye'nin ne kadar sağlam bir müttefik ol- duğunu belirtmi Ve Amerikan yardımı- nın azlıgından şikâyet etmişti. Bu ko- ma, Halkçı hariç butun gazeteleri- mizde çıkmış, hatta çok gazete, haberi büyük manşetlerle vermişti. İşte, başvekil Adnan — Menderesi memnun eden ve hükümet reisinin Cumhuriyet Halk Partisi ile ilk resmi — seçim n bu yana— temasına ve- sile veren beyanat buydu. Telgrafın manası Doğrusu isteniliree — Kasım Güleğin beyanatı, öyle harikulade bir beya- nat değildi ve Cumhuriyet Halk Parti- sinin Genel Sekreteri her Türkün yap- ması gereken şeyden başka bir şey yap- mamıştı. Muhalefet partisinin iki numa- ralı adamı da olsa, müfrit de tanınsa elbette ki vatansever bir Türk Ameri ka'ya gidip memleketini çekiştiremezdi. Bu olsa olsa, aksi kanaatte bulunanlara muhalefetin de İkt d ver ell rd bu l başvekile o telgrafi r mühim görülemez. Zira bizzat Adnan Menderes bile bundan, elbette ki şüp- he etmemektedir. Fakat Kasım Güleğin kapılar arkasında değil milletin gozu önünde yap imkânını — sağlamıştı hâdisenin ehemmıyetı buradan gelıyor— du. Adnan Menderes bir tehevvür a- nında iktidarın «kanuni — mecburiyetler dışında» Cumhuriyet Halk Partisini ta- Kasım Gülek Artık ciddi bir muhalif AKİS, 29 OCAK 1955