29 Ocak 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

İKTİSADİ Ticaret Daimt mi, muvakkat mı? M uhatap elbette ki Sıtkı Yırcalı de- ildi. Ama cevapları Sıtkı Yırcalı m beş. buçuk saat ko- nuşmak suretile - Sıtkı Yırcalı, mebus ve vekil olmadan evvel avukattı -. Ancak, konuşmasının başında Bütçe komisyonu- nun sayın azalarına dertlerini kendisine değil, gidip bizzat Başvekil Adnan Men- derese anlatmaları gerektiğini de üstü kapalı şekilde ihtar etti ü İktisat verdi. Hem de t ve Tica- hazırlamışlardı. k âdet olsaydı, bunun için en müna- sibi «barut» * raportörler mokrat Parti iktidarının iktisadi poli- tikasını tek kelime ile hallaç pamuğuna Yırcalının ustalıkla belir- beyanlarının bir yerinde şöyle diyor- lardı «İstihlâk eşyası darlıgıııın ve pahalı- lığın — istikbale müreffeh — bir tmak üzere tamamlanmış rafını daıı benımsendıgı- iz iyimser tamamen yanlış olduğuııu isteriz.» İ tiraf etmeli ki rapor usta bir iktisad- cı tarafından hazırlanmıştı. — Hakika- ten Dr. Feridun Ergin komisyonun ça- lışmaları sırasında arkadaşlarına hâkim olmuş ve kanaatlerini rapora hâkim kıl- mıştı. Dr. Feridun Engin bütçenin tü- mü gmüzakere edilirken de Başvekıl Menderesin önünde bir konuşm. mıştı ve ra hususların tekrarlandığı görülüyordu. Rapora nazaran fena olduğu , bu gidişle düzelmesine de pek im- kan yoktu. Tek çare, envestisman poli- tikasını yeni baştan alıp cesaretle bazı tadiller yapmak, bu arada ithalâta da bir sistem vermekti. Ortaya koyulan rakkamlar, istatistikler ve ya- bancı basından alman bilgilerle takviye dört başı mamur hale getiril- mişti. Dr. Feridun Erginin dünyadaki hâdiseleri ne kadar ve dikkatle takip ettiği meçhul dir. Raportörler çok şiddetli tenkidler- de bulundukları gibi -üstü kapalı şe- kilde memleketin iflâsa doğru gittiğini söylüyorlardı- bundan da feci bir gü- nah işliyorlardı: istikbale karamsar göz- le bakıyorlardı. Raporun, — hattâ lüzu- mundan fazla bedbin bir şekilde kale- me alındıgı seziliyordu. alnız Bütçe komisyonunda degıl neşredılınce bütün basında çok AKİS, 29 OCAK 1955 orda o konuşmada belıırt'ılen' VE MALİ SAHADA İktisadımın Hayat öyle Halk Partili me- -veya yapmadık- geniş alâka uyandırdı. busların yapmadıkları larını- Demokratlar bizzat yapıyorlardı. Hem itiraf etmeli ki bir iktidarın top yekün iktisadi politikasının iktidar me- tarafından bu şekilde temyizsiz butçe komisyonunda görülüp — işitilmemişti. Bir çığır açılıyordu. Müzakereler raporun bitmedi. Tam iki gün, sayısız hatip çok şiddetli tenkitlerde bulundu. Bunlar, memlekette mevcut bir memnuniyetsiz- liğin ifadesiydi. Hakikaten iktisadi va- ziyetimiz hakkında — mebuslara şikâyet, yağıyordu. Ortada bir hakikat — vardı: hayat pahalıydı ve gittikçe pahalılaşı- yordu. Bunun adına ister pahalılık den- busları okunması ile tiyordu. Tenkidler buradan geliyordu. Yırcalının — cevapları B ir ara Ankarada vaziyet o kadar va- him görüldü ki Orta Şarktan yeni dönmüş olan Başvekil Adnan Mendere- sin bizzat -gelip tenkitleri cevaplandı- münekkitleri de haşlayacağı ri- çıktı. Fakat Sıtkı Yırcalı iyi bir avukattı. Oturdu, her noktan ile mutabık bulunmadığı umumi iktisadi politikayı müdafaa etti. Vekilin tezi şu idi: İktisadi meseleler tek tek ele alın- dığı zaman tenkitler haklı görülebilirdi. Fakat iktisadi politika bir küldü. De- Partinin iktisadi politikasının ise, münferit meseleler halinde — tetkik olunduğunda eksiklik ve güçlük müşa- hede olunsa da kül halinde memleketi saadete — götürdüğü inkâr olunamazdı. Memleket saadete — kavuşunca, tabit o tek tek meselelerin doğurduğu güçlük- ler de ortadan kalkacaktı. Bu tezin, ra- porda belirtilen tezle taban tabana Zıt olduğu aşikârdır. Buna rağmen, hatta idare edenler müşkül ki... raporun altında imzası bulunan mebus- lardan bazıları vekilin beyanatının ken- dilerini tatmin ettiğini söy]emek gara- betini gösterdiler. Beş buçuk s, müd- detle vekil, nikbin gozluklerle realılele— doğruydu. Türkiye kalkınıyordu. Halbu- ki raporda güçlüklerin sebebini yolun bozuk olmasının teşkil ettiği belirtili- yordu. Mesele şuydu: Pek çok sıkıntı çeki- muvafığı da muhalifi de, vekili da bu hususta müttefiktir. vekile göre sıkıntının sonu se- i. Raporda ise sıkıntının sonunun daba çok sıkıntı olduğu bildiriliyordu. 0 Taporu tasvip edenler, sonradan na- cak Parti Dısıplını kelimeleri ıle ifade olunabilir Dr. Feridun Ergin raporda yazdı bulunan ve aslında kendisine ait olan fikirleri savunmakta devam etti ve Ticaret Vekâletinin bütçesi böylece ka- bul olunup geçti. Rapor mu haklıdır, vekil mi sualinin cevabını hiç şüphe k hâdiseler pek kısa bir istikbal içinde vereceklerdir. Maliye Sakın ha!... 1 3 Ocak tarihli Cumhuriyet gazete- sinde Cumhuriyet imzasıyla «<altın mikyası» mevzuunda bir başmakale in- tişar etti. Bu makalenin yazarına göre Türkiye'de altın fiatları 1914'ten ne altmış i Hatlarındaki dalgalanmalar bir tar,; olursa, umumidir. Külçe halinde altının L1