29 Ocak 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA, fiatı yukseldıgı gibi sikke olarak fia- nı ihtiva eden altın liraların Hatların- da on liralık kadar bir fark vardır. Ay- nı farka İngiliz altın liralarında da rast» lamak mümkündür. Gene aynı müelli- fe göre altın fiatlarının yükselmeleri hayat pahalılığiyle yalandan ilgilidir. Halk hayatın pahalılığını altınla ölçer, bu altın bir mikyastır. Altın fi- atlarındakı tereffülerin sebebi, gene ay- nı yazara göre, iki noktada toplanır. Bunlardan birincisi — tedavüldeki para miktarının artması, kı haleti ruhiyedir. kası Vasıtasıle piyasaya altın sürüp, hal- ka paramızın karşılığı ve değeri oldu- ğunu göstermektir Bu satırları okudugumuz vakit hay- retler içinde kaldık. Devlet hangi mem- leketlerde altın tanzim satışlarında bu- lunur diye kendi — kendimize sonra dünyanın © 80 altınına sahı ç net eşyasında kullanılmak ü- zere satıldığını hatırlayınca, Fransa gi- bi para kıymeti 1944'ten bu yana 280 düşmüş bir memlekette altın tanzim sa- tışlarının yapıldığına pek — ihtimal ver- medik. Altın ithal etme fikrine gelince, al- tını ne mukabilinde ithal edeceksiniz? Altın ithal edip kâğıt para mı verecek- siniz? Yoksa tediye bilançonuzda aktifi- niz var da bunun alanla borçlu mem- leketlerden tediyesini mi istiyeceksiniz? Müellif bulutlar içindedir. Kafasında hayali olarak altım — satınalabilecek bir tediye vasıtası vardır ve bu vasıta Tür- kiye'ye alfan ithal edebilecek kudrette- dir. Sayın müellife — soralım; menşeine bakmaksızın ithaline müsaade edilince Türkiye'ye altın nereden gelecektir, ne karşılığı gelecektir? Biz, doğrusu o sa- tarları okuduğumuz vakit bu işin nasıl cereyan edeceğini pek anlıyamadık. Merk Bankasının — —yazarın desiyle huku etin— pıyasaya altın ifa- ih- tın stokunun yüzde bulunduğu bir memlekette ne dereceye kadar mümkündür? — Zaten altının kâ- ğıt paraya prim yapması altının kâğıt paraya nazaran daha iyi — para olma vasfını kazanması anında başlar. Bu an ise kâğıt paranın dahilde satınalma gü- cünü kaybettiği, Merkez — Bankasında altın ve döviz stokunun azaldığı ve te- diye bilançosunun açıkla kapandığı an- dır. Türkiye'de dış tediye imkânlarımı. 12 Altın! asansörle çıkıyor Fiyatı zın hakikaten azaldığı ve bu yüzden de alacaklı memleketlere transferlerin ya- pılamadığı bir zamanda siz altını nasıl olur da piyasaya sırf halka itimad tel- kin etmek için çkarabıhrsınız" Banka- ların altın ikramiyeler. Tit parası- nın değerini korumay la hıç -amma mi hiç- alâkası yoktuı' Çünkü, ağırlığı- üzbi nlerce lira pıldığı bir memlekette alfan temin et- mek bunu arzulıyanlar için daima mümkündür. Paranın — değeri meselesi, paranın karşılığı olması meselesi değil- dir; paranın değeri meselesi bir sikke alfana ödenen kâğıt paranın miktarının az olması meselesi de değildir, paranın değeri meselesi dahilde fiat istikrarının temin edilmesi, hariçte, daha doğrusu harice karşı alfan ve döviz stoklarımızın fazla olması ve bunun için de tediye bilançomuzun aktifle kapanması mese- lesidir. İşte bu bakımdan Cumhuriyet gaze- tesi gibi seviyesi yüksek ve okuyucuları seçkin bir fikir gazetesinde hem de baş- makale olarak 1914 ten evvelki iktisat bilgilerinin ışığı değil de karardığı alfan- da yazılmış bir makaleyi" okuyunca sadece halk efkârının aydınlanması için meselenin doğru yönünü umuma arzet- mekte bir mahzur görmedik. Paranın değeri, onun korunması iktisat ilminin en çetin 've münakaşalı — meseleleridir. Bu meseleleri çozebılmek için bugunun pek cüzi altınımızı da tıpkı 1946 da ol- duğu gibi heder etmemiz gerekir. İşte bu balomdan geçmişin tecrübelerinden ders almamız, hiçbir surette piyasaya alfan arzetmememiz, hattâ memleket da- hilinde tıpkı Amerika Birleşik Devletle- rinde olduğu gibi alfan alım — satımım yasak etmemiz icabeder. Memleketin hakikaten pek ciddi Iktısadı meseleler- u istihlâki adı altında sadece sandıklarda niasını teşkil ederler. ve bu olması lâzım gelirken gerekir. sakınmam de sureti — kat'iyede sakınmamız merkezindedir. Ekonomi Balıkçılığımızın inkişafına doğru B irleşmiş Milletler Teşkilâtı Milletler emiyetine nazaran her bakımdan daha mütekâmil bir teşkilâttır. Bir ker- re mezkür teşkilât her bakımdan birin- meseleler muhtelif veçheleriyle incelen- mekte, müsbet bir hal yoluna varılmak 1stenmektedır İşte bu arzudur ki Mil- letler Cemiyetinden farklı olarak Bir- leşmiş Milletler teşkilâtına bağlı ihtisas organlarının meydana getirilmesini icap ettirmiştir.. —Merkezi Romada bulunan Milletlerarası Gıda ve Tarım Teşkilâtı Birleşmiş Milletler Teşkilâtının ihtisas organlarından biridir. Müteaddit de- falar AKİS sütunlarında tebarüz ettir- miş olduğumuz gibi zirai faaliyetler ol- dukça geniş sahalardaki faaliyetlerin hepsini ihata ederler; tarla ziraatı, bah- çe Zziraatı, hayvancılık ormancılık ba- lıkçılık gibi.. İşte bu son faaliyetle ilgili olarak Bir- leşmiş Milletler Gıda veTarımTı mailleyh balıkçılık sanayıımızın gelişti- rilmesi için bir müddet İstanbulda ka- lacak ve tetkikler yapacaktır. Faaliyet AKİS, 29 OCAK 1955