16 Ekim 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

YURTTA OLUP Demokrasi Adnan Menderes Mahviyetkârdı <<Yaşasın'» B martesi günü sabahleyin, gaze- telerını yatakta, kahvaltıda, trende vapurda veya otobüste açanlar Anado- lu ajansı tarafından verilen bir haberi okuduklarında hiç bir şey maksı- zın, dudak büküp başlarını — salladılar. Haberde şöyle deniliyordu: «Başvekil Adnan — Menderes — Al- anyaya hareketinde olduğu gibi yur- da avdetinde de büyük merasimle kar- şılanacaktır. Bu münasebetle İstanbul şehri sayın Menderesi karşılamak için geniş bir program — hazırlamış, — şehir bayraklar ve yeşil dallarla süslenmiştir.» Vatan gazetesi okuyucuları, pek ziyade hayret ıçmde kaldılar. Da- ha bir kaç gün evvel, başmuharrir Ah- met Emın Yalmanın Başvekil — Adnan Menderes ile —Almanyaya — giderken tayyarede yapılmış bir mülakatını oku- muşlardı. Yalman, Menderese şöyle di- yordu: «— İstanbul valiliğinin her tarafı bayraklarla donatmasına ve mekteple- rin yollara dizilmesine biz — gazetede 4 BİTENLER Demokrasi yarışında parlak bir rekor "El Geçen Temmuzda askeri bir darbe ile başa geçen Guatemala dev- let reisi Carlos Castillo Armas son günlerde verdiği bir kararla demok- raside yepyeni bir çığır açtı. Politi- kada taylorizm diyebileceğimiz bir sistem icat ederek seçimleri külfet- siz ve masrafsız bir nizam içine alı- verdi. m demokrat olduğundan şüphe edılemıyecek olan bu zat «halkın polıtıkadan bezmiş olduğu- nu» gözönünde — tutarak seçımlerde len tek listedeki isimleri okuyacak- lar ve bunlara foptan ve şifahi ola- rak rey vereceklerdir. Böylece seç- halâs olacaklardır. Ürstelik, gittikçe artan kâğıttan da tasarruf Tek hstede Guatemalanın yeni anayasasını yapacak — olan kurucu meclis âza namzetlerinin isimleri yazılıdır. Senyor Armas pek pratik zekâlı bir adam olmakla beraber siyasi hu- kukla alâkalı mevzularda son derece titizdir. Askeri bir darbe ile iş başı- na geçmiş olmasını kâfi bulmuyor; meşru — reis olup olmadığını ancak mılletın reyi tayın edeceğine inandı- kurucu meclis tarafından anayasanın tayin — ettiği müddet sonuna kadar devlet reisli- ğginde kalmasını — istiyor musunuz?» Buna verilecek cevap yine şifahen çattık. Bu hükümet, Demokrat bir iş hükümetidir. Bir gösteriş hükümeti de- ir. Siz resmi kanallardan tertip edi- gösterişlere - muhtaç — değilsiniz. arzusile yollara — dökülür, olsun der, Alman milleti- r. Bu güzel bir şey... Fakat hükümetin işe karışması, bozar, en iyi bir şeye sevımsız ve sız bir manzara bundan hoşlanmadıgımzı yazdık Hak- sız mıyız» Menderesin cevabı ise şudur : T iyle haklısınız. BBazan emrivakiler karşısında kalıyoruz, ip- tidadan ikaz etmek akla gelmiyor. Bundan sonra daha dikkat ederiz.» Ortada samimi olmayan biri var- «— Avni BAŞMAN elden üstündür, Arşa varıncayadek." ya "evet", ya "hayır" olacaktır. emokrasinin ilk zuhurundan be- ri, hele Birinci Dünya Harbin- den sonraki devirde gösterdiği tecel- liler şöylece düşünülürse tereddütsüz hükmedilebilir ki Guatemala devlet reisi bu pratik buluşu ile bütün ev- velki rekorları kırmış, rekor kurmuştur. Hem öyle bir re- kor ki, bundan"evvelkilerin en yeni- bile fersah fersah geçiyor. Amerikan TİME dergısı boyle alelacel çim tarzını neden tercih ettiğine akıl erdirmek tür»; diyen — TİME'ın «kendisini bu harekete sevk eden sebep, görünüşe bakılırsa, mil- leti zorlıyarak ondan Sovyet usulün- de bir yüzde yüz ittifak reyi sağla- mak olmasa gereklır Eter hangi kuv- anayasa meşruiyeti temin etmek için bu usule başvurmuş olması ihtimali daha ziyade varittir.» Amerikan der- gisi mütalâasını şöyle bitiriyor: için ıçın alay eden <<1r0n1ca1» maksadına erebileceğini gös- termektedir.» TİME işin ruhuna nüfuz ede- memiş olacak. Besbelli ki, Armas demokraside inkılâp — sayılabilecek yeni bir sistem çıkarmıştır. — Yalnız temenni olunur ki bu büyük icadı- nın patentini, Birleşmiş Mılletlerden ve icadının şerefi, bütün hak- ile birlikte, kendisine münhasır kalsın da başka yerlerinde rakipleri zuhur etmesin. dı. Ya Adnan Menderes, artık hükü- met zoru ile kurulan takların altından geçmekten, yağmur altında saatlerce bekletilen küçücük çocukların alkışla- rından, orada burada biriken «itfaiye takımlarının sirenleri» nden, sahte ya- şa, varol seslerinden hoşlan a baş- lamıştı, üzerinde beledıyenın dagıttıgı konfetilerin — atılmasını vaki teşkil vermeye mecbur kalmıştı; ya da Ah- Yalman, mülakatı hayalinde Zira İstanbulun muteber va- belediye reis vekili Ordinaryüs profesör Gökayı bir nebzecik tanıyan- lar onun, başvekilin muteriz olduğuna inandığı bir hareketi asla ve asla yap» AKİS. 16 EKİM 1954