26 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

MÜREBBİYE (Hüseyin Rahmi Gürpınar. — Sade- lestirümis yeni basım - basım. İstan- bul 1954 Marifet M. 190 S. Hüseyin Rahmi Gürpınar Külliyatı No. 12. Hil- mi Kitabevi). B üyük romancımızın değer eseri, önce 1897 de, sonra 1927 de yayımlanmıştı. Yeni İstanbul gazetesinde sadeleştirilmiş şekilde tef- rika edildi.Hilmi Kitabevi —Gürpınar ın eski dostu İbrahim Hılmı Çığı 1945 den beri onun bütün eserlerını bir külliyat halinde çıkarmaktadır Fa- at ağır yürüyor. Sonra, böyle bir re girişilmişken, kıtapların tenkıdlı olarak çıkarılması olurdu. Bu Gurpmar la meşgul olmuş bir edebıyat öğretmeni — başarabilirdi. — Külliyat bu haliyle sadece roman meraklılarını do- yuracaktır. —Mürebbiye'den önce çıkan kitapların adlarını hatırlatıyoruz: 1. Te- sadüf; 2. Ölüm bir kurtuluş mudur?. 3. Metres; 4. Şıpsevdi; 5. Bir muade- lei sevda; 6. Diıı'len iskelet; 7. Sevda peşinde; 8. Son arzu; 9. Tor aman; 10. Dünyanın mihveri kadın mı, para mı; 11. Hakka sığındık; 12. Murebbıye) HERKES IÇIN TURIZM BILGISI (Yazan : Selâhattin Çoruh. Anka- ra 1954 Doğuş B. 243 S. 3 Lira). 952 yılında «Turizm bilgisi» adı ile yayımladıgı eserini yeniden ele alan «Elinizde bulunan bu kitapta, turizmin bir kısım teknik ve mesleki meseleleri ele alınmakla — beraber, ana mevzulara daha fazla yer verilmiştir.» diyor. «Bu kitapta, halkımıza, her de- receli okullarda «Turizm terbiye ve bil. gisi» Üzerinde çalışacak öğretmenlere, çeşitli kurs ve yüksek okullar talebele- rine turizm bılgısı ve dolayısı ile turizm dâvamız üzerinde <<fayda]ı» olabilmek yazarın amacıdır. rdumuzun turizm bakımından birçok hazineler gızledıgı herkesçe bi- linir. Ne yazık ki «gizli» dir. Toprak altındaki maden gibi. S. Çoruh, bu gü- zel kitabiyle yeni nesle turizmin iktisat ve güzel sanatlar yönünden — önemini anlatabilirce, turizm sevgisini aşılayabi- lırse gerçekten ona ne mutlu Eser, iş- ş bir kı nuyu yayması balonun— dan ne kadar ılgı görse yeridir. ŞİİR TAHLİLLERİ Akif Paşa dan Yahya Kemal'e kadar . (Yaza Pro. Mehmet Kaplan. İstanbul 1954 İbrahim — Home VII * 160 *IV S. 390 kuruş. "İstan- bul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ya- yınları AWr. 597") B u kıtapta toplanmış olan on beş me- Tanzi umhuriyet'e ka- dar gelen Turk şıınnın en GOK dikkate değer örnekleridir.» Prof. M. Kaplan, bu on beş şiiri incelemektedir. Akif Pa- şa'nın «Adem» kasidesinden Yahya Ke- mal'in «Açık deniz» ine kadar ele alı- nan on beş şiir içinde Namık Kemal'in «Hürriyet» — kasidesi, Ziya — Paşa'nın «Terci-i bend» i, Cenap Şahabettin'in «Elhan-ı — şita» - sı, evfi ikre 'in «Sis> i, Ziya Göl kalp in «Altın destan» 1 gibi hemen her neslin tanıdığı şıırlere bu en dikkate 1 AKİS. 25 EYLÜL 1954 rastlanıyor. Edebiyatımızda yeni diyebi- lecegimiz bu tarz bir eser merakla o0- kunsa yeridir. M. Kaplan, hükümlerinin kesin sonuçlar demek olmadığını kay- dediyor. Kitabın ilgi göreceği şüphesiz- ir. İDARE ETMEK SANATI (Yazan : Refik Korkut. — Ankara 1954 Örnek M. 144 S. 3 Lira). Yazar kitabını şu iki madde ile sunu- «l. Bu kitap, hususi ve res- mi muesseselerın halihazır ve müstak- bel idarecileri için yazılmı: 2. Bu kita ap, iki kitabı ihtiva etmektedır Bi- rincinin sonuncu kaidesi ikincisine mev- zu olmuştur.» Kitabın ikinci bölümü : «Söz söy- lemek sanatı» başlığını taşıyor. Birinci bölümü ikinciye bağlıyan cümle şudur: «İdarecinin diğer kabılıyetlerı yanında en büyük hazinesi söz söylemek kabili- yetidir.» Yazar, idarecilere veya bu yolda yetişeceklere birçok faydalı tavsiyeler- de bulunuyor. Bu mesele bızde layıkı ile ele alınmış d Çalış mini yukseltmenın ılk çarelerınden bırı iyi idare edebilmek, iyi çalıştırabılmek olduğuna göre yazarın, oldukça önemli ve çetin bir konuyu incelediğini söyli- yebiliriz. ANADOLU HİKÂYELERİ (Yazan : Muhtar Körükçü. İstan- bul Ağustos 1954 Yeni M. 112 S. 100 . Varlık Yayınları, Sayı : 266. Türk Hikâyeleri: 29). uhtar Körükçünün daha önce M «Köyden haber» — (1950) adlı bir kitabı yayınlanmıştı. O sıralarda Mah- mut Makal'ın ünlü «Bizim Köy» ü me- rakla okunmaktaydı. M. Körükçü'nün kitabının, «Bizim köy» ün daha kültürlü bir kalemden çıkmış bir benzeri olduğu söylendi. Tabii M ükçü'nün lehine.. Onun «Sohbet» tadı veren yazılarını bu defa <«Hikâye» olarak karşımızda bu- lu uyoruz. «Hikâye» demek için sebep az Bu bakımdan, «Köy yazısı» ları- nın <<hıkaye» adını almasını yadırgamı- yoruz. M. Korukçu nün üstün bir mizahı var. ün bir «anlatış» 1 var. Bunlar «yazı» degıl adeta, <«tatlı sohbet» ler.. Vaktiyle hikâye anlatmakta usta bır ta- kım — sanatkârlar varmış. Tükçü, bunları incelemiş, tamamiyle <<sanat» la gelişmiş bir modern tipi.. Örneğin, «Kocaoğlanlar» rçasını - okuduktan sonra başkalarına anlatmak insan için bir ihtiy: BILMEDIKLERIM (Mehmet — Turan Yarar'ın şiirleri. Ankara 1954 Güzel !stanbul M. 4 100 kuruş. Resimliyen : Hüseyin Mum- cu). Yenı şiirimizin, İlk başta kolay sanıl- asından — dolayı ortaya — döktüğü rünleri» yavaş yavaş yerini güzel eserlere bırakıyor. Kitabının so- nuna «rubailer» ekliyecek kadar eski Miri de bildiği anlaşılan M. T. Yarar'ın <<Bilmedikleri>>, bizim için de yeni şey- . M. T. Yarar'ın zengin bir iç dün- yası var. İçine dönük bir sair diye ya- <<kolaylık Üür - dırganacağını da sanmıyoruz. Bu şi leri okuyacak olanların da iç dunyaları var. Onlar man zaman kendi iç- lerine eğilmek isterler. Sanıyoruz ki, «Kendinden bahsediyor» diye bir şairi kınamaya kalkışmak pek de gerçek bir hükü nsan yalnız kendi içinin derinliklerine ışık tutar da bun- dan bütün bir okuyucu kütlesi, birçok «insan» tad alır. Tenkıdçılerımızın şai- re karşı ilgisiz kalmıyacaklarını umu- yoruz. ÇOCUK KLÂSİKLERİ Varhk Yayınevi'nin Çocuk Klâsikleri- nin İistesini, 18. sayımızda bir mü- nasebetle vermek istemiştik. — Bir iki satırın düşmesiyle sarinin ancak yarısı ıkal blmış Bu sayıda yeniden sıralıyo- 1 En güzel dünya masalları. Ha- zırlayan: Nihal Yalaza Taluy, Col- lodi: Pınokyo Çevıren Muzaffer Reşıt Resimler: üngör Kabakçıoğlu, 3. J. Gullıverın yolculukları. Çevi- 4. L. Ca rol : Alis Swift ren: Azize Erten. harikalar ülkesinde. — Çeviri ! Azize Erten Resimler: Güngör Kabakçıoglu 5. J. R. Wyss : İsviçreli Robenson. Çe- viren: Yaşar Nabi Nayır. 6. Andersen masalları. Andersen'den çevirenler : Muzaffer Reşit - Tahsin Yücel. 7. Bin- bir Gece m asalları. Hazırlayan Nihal Yalaza T! 8. H. G. : Ayda ilk ins: nlar Çevıren Turkoz Ataov Re- simler: Güngör Kabakçıoğlu. 9. Ch. Bronte: Jane Eyre. Kısaltarak çeviren: Tahsin nicel. 10 Tilkinin romanı. Çe- viren: Zahir Güvendi. Hoş Resimler: Hacılar dönüyor Dövizlerimiz bunlar için 21