26 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

DÜNYADA OLUP BİTENLER Anthony Eden İşleri halletmeye çalışıyor zamanın Muhalefet lideri Mr. Churchill Avrupa Hal çaresi peşinde ğer İngilizler dünyanın 1 numaralı seyyahlarıysa, İngilizlerin 1 numaralı seyyahı da şu anda Hariciye Vekili Mr. Anthony Eden'dir. Eden Batı Avrupada yaptığı uzun bir gezintiden Londraya dönmüş bulunuyor. «Uzun» mesafe ba- kımındandır. Hattâ, o bile değil.. Kul- lanılacak asıl kelime, «çok» tur, İngiliz Hariciye Vekılı elinde asası, k yaymaya çalışmıştır i Almanya, Brük- sel paktına katılsın. Evvelâ, bu Brüksel paktı nedir? 1948 senesinde beş Avrupa devleti ara- larında bir pakt imzalıyorlardı. Beş Av- rupa devleti şunlardı: İngiltere, Fransa ve Benelüks devletleri. Yâni, Belçik: Hollanda ve Lüksemburg. Amerika ile Rusyanın arasının açılmaya başladığı senedir. Daha doğrusu bu açıklığın kendisini tam müânasiyle belli ettiği sene. Artık şark ve garp hemen tamamiyle ayrılmıştır ve taraflar kendi takviyeye çalışmaktadırlar. Amerika Avrupaya yardım etmeye ha- zırdır, ancak evvelâ Avrupalıların ken- di aralarında bir birlik kurmaları icap etmektedir. Onlar kendi iyi niyetlerini, azimlerini göstersinler, Amerikan yardı- mı arkadan yetişecektir, sırada Batı Avrupada pakt ola- rak sadece İngiltere ile Fransa arasında imzalanmış bir pakt vardı. Buna muka- bil bir Avrupa Birliği fikri yaygın hal- deydi ve bunun şampiyonluğunu da o AKİS. 25 EYLÜL 1954 yapıyordu. Fransa ile İngiltere arasın- daki pakt, daha ziyade bir dostluk an- laşması mahiyetindeydi. Askeri tarafı vardı ama, pek mühim değildi. Öyle mecburi bir ciheti yoktu. İngiltere ile Fransa daha ziyade her sahada bir iyi niyet gösteririnde bulunmuşlardı. Paktın askeri, kültürel ve iktisadi tarafı mev- cuttu. İngiltere ile Fransa evvelâ Bene- lüks devletlerini pakta iştirake davet et- tiler. Benelüks devletleri bunu muvafik gürdüler ve Brüksel paktı, ismini taşıdı- ği şehirde imzalandı. Âkid devletler bu- nunla ne gibi bir taahhüde giriyorlar- dı? Hemen hemen hiç... Fontaineblau' da bir müşterek karargâh kuruluyor ve bunun başına İngiliz mareşali Montgo- yordu. Sadece âkid devletler, karargâh enirine bir miktar askeri kuvvet vere- ceklerdi. Zaten heyeti umumiyesiyle Brüksel Paktı, Avrupa Birliğini kurmak yolunda bir adımdan ibaretti. de sadece iyi niyetini göstermek, âdeta Londra hükümetlerinin Avrupa işlerin- de her hangi bir mükellefiyet altına gir- mek istemedikleri açıktır. Nitekim Brüksel Paktından bir se- ne sonra da Strasbourg'da Avrupa Kon- seyi faaliyete geçiyordu. Onu Atlantik Paktı takip etti. idi.. Onun üzerine başka şeyler bina edilecekti. Nitekim iki adım daha atıl- dı. Fakat Avrupa Savunma Camiasına ait andlaşmayı Fransız — parlâmentosu reddedince yeni hal çareleri aranmaya başlandı. Fransız Meclisinde cereyan eden müzakerelerde bilhassa — İngilterenin lerini teklif ediyordu. aklı sıra— İngiltere de Avrupa Camia- sına katılmış olacakta Bunun ileri degıl geri bir adım sayılması gerekir. Düşününüz, 1948 de ün Avrupa Birliği ve dolayısiyle Avrupa ordusu gerçekleşsin diye ilk a- dım atılıyor, onun üstüne Atlantik pak- tı gibi çok daha faal bir teşkilât geliyor, Sonra, Avrupa Ordusu gerçekleşemeyin- ce hal çaresi olarak yine o mânâsız ve basit Brüksel andlaşmasına dönülmesi teklıf ediliyor. Bu sefer, pakt beşlverin d nen devekuşu, anlaşılan başını kumlara sokmak istiyor. Mr. Eden diğer alta devletin mer- kezlerini gezmiş, devlet adamlariyle te— mas etmiş bulunuyor. Hemen pakta Aalâka ile karşılamıştır. Çünkü hepsi bu formülde zevahiri kur- taracak bir hal çaresi görüyor an- ya böyle bir usulle silahlandırılacaktır. Eden'in en ziyade müşkülâta uğ- Piccioni Altıların — İtalyanı