14 Ağustos 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

SANAT DÜNYASINDA Edebiyat Colette öldü D unyanın en kıymetli olmasa - bile, hakkak ki en tanınmış roman- cılarından Colette öldü. Bütün Fran- sa ve dünyanın butun edebiyat mah- filleri bundan — bahsetmektedir. Belki de kadın edebiyatçılar artık gittikçe nadir hale geldıgınden üstellik Colette kendisinden — bahsettirmesini bıldıgm— den pek çok roma nın bu meşhur mü- ellifi Pariste, Palais.Royal'deki evinde uzun hayatına gözlerini kaparken ge- ne bir hâdiseye sebebıyet vermiş, ki- lise - kadına din! merasim — yapmayı reddetmıştır Bildirildiğine göre buna sebep, Colette'in hususi hayatıdır. Ha- kikaten —Colette zevkleri değişik bir kadındı Muharririn sadece adı bile, kendi- sının orıjınalhgıne delil teşkıl edebi- e Claudine Colette Montma ü d yanın her tarafında şöhretine bir katre daha ilâve edecek- tir. C olette in bir resmini, ilk olarak 2. dün davasının bagladıgı gunlerde bir Plansız dergisinde gümüş olduğ mu hatırlarım. Savaşın başladıgı gun lerde diyorum; resmin bulunduğu say- fanın arkasında Fransız askerlerinin cephede alınmış bir resmi vardı. Yazı da bu askerlerin Almanyayı yenecek- lerini söylüyordu. Gözlerinin niçin kara kara olduğu- nu sordum. Sürme dediler. Saçları, arkadan gelen ışığın içinde kocaman bir yığındı. Taramaz mı saçlarını, de- diğimi hatırlıyorum. Sonra daha başka resimlerini gör— düm. Sacları hep o taranmamış yıgm gözleri sürmeler içinde. Fakat ki man erkek kıyafetinde, kımı yarı kanape koltuğunda, mavi a- bajurlu lâmbasının altında İlk eserlerine kocasının sahip çık- tıgını ancak bu kocanın dıktatorlu— günden kurtulduktan sonra, kendi serlerini kendi imzasıyla bastırabıldı— ğini öğrendim. 19 ncu yüzyılın son, 20. yüzyılın ilk yıllarında, erkek gibi yaşamış olması, dedikodular, yerme— ter... Bir Colette vardı ama lardan sıyrılan, eserleri sevılen buyuk bir önem verilerek incelenen bır Co- lette vardı. Kötürümdü artık. Ama — yenilme- misti. Yazıyordu. Dahası var, toplantı- 28 Colette Ölümü de hâdise oldu eden ressamlar hep aynı mevzuu, hat. lara o haline bakmadan, arada bir de seviyordu. Kitaplar yazmıştı onlar için. Tadına doyulmaz, okunup bitirildikçe yeniden okunmak istenilen kitaplar. Kedileri seven bir insan, sevilecek bir insandır. Öteki kitapları, öyle ağır yapılı, koca koca kitaplar değildi. İçinde, ga- rip bir aşk yahut aşksızlık havasında bir duygu dünyasında, vücut sıcaklı— ğıyla ısınan, yaşayan insanlar vardı. Kadınlar, çocuklarından yaşlılıklarına değin en acık, en gerçek duyguları ile anlatılıyordu. Genç insan, bir hayvan yavrusuydu Colette için: Nazh, iştah- lı, çevik, yumuşak; sokulgan; sıkıntılı, mıncıklanacak oynışılacak bir yaratık. Claudine Gigi, Cheri, hep öyledir. Yaşlanmak ama, Colette in tragedyası oluyordu. Aşkn dengesi o n bo- sulur çunku Ölüme oldurmeye kadar gidilir Colette, 1873 de doğduğuna göre, 81 yaşında öldü. Sevgi, saygı görerek. Yaşlanmak kendisine, yarattığı kişilere ettiğini etmedi. Belki de, gençliği sev- miş olduğu kadar, yaşlılıgı da sevme- sini bilmiş olduğu için.—B. Resim Dünya çocuklarının sergisi Dört sergi, dünyayı dolaşmış — bu- lunuyor. Dört sergi ki eser teshir tâ aynı şekilde — işlemiş, bazan aynı renkleri kullanmıştır. Halbuki ressam- lann yaşadıkları topraklar arasında binlerce kilometrelik mesafeler — var- dır. Buna mukabil bir de müşterek şey mevcuttun yaş. Tablolar 45 millete mensup çocuklara aittir. Teşebbüs Danimarkadaki <«Çocuk Esirgeme Kurumu» ndan gelmiştir. Bu teşebbüs şudur: dünya çocukları ara sında bir resim müsabakası açmak! Yeryi r tarafındaki küçük mekteplıler seçilmiş masalları — resim- lesinler; sonra, her memleket kendi sın ye tablolar teşhir edilsin, toplana- cak hasılat da Beynelmilel «Çocukları himaye Teşkilâtı» nın emrine verilsin. Teşebbus büyük alaka uyandırmış 1r arka Çoc irgeme Ku- umu, Andersen in masallarının ele a- lınmasını istemiş ve hakikaten An- dersen'in masalları aşağı yukarı — 40 kadar dile çevrilmiş bulunduğundan teklif kabul olunmuştur. Bunun üze- rine, Türkiye dahil, tam 45 memlekette çocuklar kalemlerini, fırçalarını - yok- lamışlar ve harekete geçmişlerdir. Sergi Kopenhagda açılmış ve umul- duğundan da fazla alâka toplamıştır. Milletler oraya gönderdikleri resimleri bulmakta pek müşkülâta uğramamış- lardır, zira iştirak hakikaten çok ol- AKİS, 14 AĞUSTOS 1954