14 Ağustos 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

DÜNYADA OLUP BİTENLER Balkanlar İmzalanan ittifak inanın adı Villâ Bled idi. Bled, Slo- B venya sahillerinde son derece güzel kan ittifakı (yanı harpten evvelki Yu- Rumiı Türk itti- fakı) da bazı toplantılarını orada yap- mıştı. Villâ Bled'in önünde askeri kıtalar yer almıştı. — Bayraklar dalgalanıyor, boru sesleri işitiliyordu. Üç Hariciye Vekilinden ilk gelen Koca Popoviç ol- u. Onu Köprülü ve Stefanopulos ta- kip ettiler. Türkiye Hariciye Vekili, Vugoslavyaya seyahati esnasında giy- diği acaip elbisesini değiştirmişti. Bir Hariciye Vekilinin — hem de Hariciye Vekili — yabancı memlekette kendisi- ne karşı çıkarılan ihtiram kıtasını o kılıkta teftiş etmesi ve resimler çek- tirmesi başka demokrasilerde bir hü- ümet buhranına kolaylıkla sebep ola- bilir. Bizde ise Başvekil, sadece gül- üştür. Salon gazeteciler ve fotoğrafçılar, film operatörleri ile dolmuştu. Bunlar dünyanın her tarafından, bu tarihi ha- diseyi tesbite gelmişlerdi. Zira hâdise hakikaten tarihiydi; NATO'dan sonra, Güney Doğu Avrupada, daha küçü çapta olmak üzere yeni bir savunma sistemi kuruluyordu. Saat 11 de ittifak imzalandı. Bu it- tıfak gereğince Yugoslavya, Yunanis- veya — Türkiyeden biri tecavüze Türkiye Cumhuriyeti Hariciye Vekili Yarabbi ... uğradığı — takdirde her üç memleket irden harbe girecekti. Yunanistan ve Türkiye ayrıca NATO'ya da dahil bu- lunduklarından ve bu iki devlet teca- vüze uğrarsa NATO'nun diğer üyeleri de — prensip itibariyle — derhal har- be girmek — mevkiinde olduklarından bu suretle NATO ve Yugoslavya bir- birlerine bağlanıyorlardı. imdi, hatıra bir sual gelmektedir. O halde niçin Yugoslavya, doğrudan doğruya NATO camiasına 1thal edil- memiştir? Bled işte burasıdır Bir ittifakın beşiği AKİS, 14 AĞUSTOS 1954 Yarabbi Bunun Ok sebebi şudur: Yugolavya böyle bir talepte bulunmamıştır. Bi- lindiği gibi yeni üyenin Atlantik pak- tına alınabilmesi için öteki ortakların 1ttıfak1 lazımdır Bir tek üye itiraz e, etlik - reddolunmaktadır. Halbukı Italya da NATO'ya dahildir ve Trieste ihtilâfının hallinden önce Yu- goslavyanın pakta alınmasına muvafa- kat etmesi ihtimal dahilinde değildir. Bundan başka, Trieste ihtilâfı halledi- lip Italyanın itiraz sebebi ortadan kalksa da, müşküller bitmemektedir. NATO'da öyle azalar vardır ki — bıl— hassa İskandinav memleketleri — na ta zoraki şekilde girmişlerdir ve ahıd— lerinin genişletilmesine şiddetle aleyh- tardırlar. Bunlar Türkiyenin ve Yu- nanistanin NATO'ya kabulleri sırasın- da da itirazda bulunmuşlar, ancak A- merikanın ısrarı üzerine boyun eğmiş- ler, rıza göstermişlerdir. Şimdi, Yu: goslavya gibi barut fıçısının pek yakı- nında bir memleketin zalar — arasına alınması bahis mevzuu olsa, yeniden seslerini yükseltecekleri aşikârdır. Nihayet Yugoslavya da, aldıgı yar- dım bakımından k fazla "angaje" olmamayı tercih etmektedır Eger NA- TO'ya girse, gorecegı askerı yardım paktın çerçevesi ve umumi hatları i- çinde kalacaktır. Buna mukabıl şimdi, hususi vaziyeti dolayısiyle, karşılıklı konuşmalarda kendisine çok daha f£ la menfaat sağlamaktadır. Zaten Amerikanın, kendi cephesine geçine ihtimali olan memleketlere, pazarlıksız kendi kendi cephesinde yer almış bulunan memleketlere nazaran daha fazla yardım yaptığı da bilinen bir hakikattir. Mareşal Titonun Ve diğer Yugoslav liderlerinin bu ava tajı ellerinden kaçırmak Istemedıklerı anlaşılmaktadır Yugoslavyanın, sadece dış değıl ıç polotıka bakımından da bir